ترجمه چیست ؟
ترجمه متون نوشته شده از یک زبان به زبان دیگری است.با تعریف دقیق، ترجمه اشاره به زبان نوشته شده و برگرداندن به زبان مقصد است. ترجمه عمل تفسیر معنایی یک متن و تولید متن متعادل یا شبیه به آن است. ترجمه همان پیام اصلی متن را به یک زبان دیگر پیوند می دهد.به متنی ترجمه شده می گویند که زبان مورد نظر را به زبان مقصد منتقل میکند. ترجمه باید محدودیت هایی را که شامل زمینه، قوانین گرامری دو زبان، قوانین نگارشی و اصطلاحات آنها باشد را رعایت کند.
همانطور که اشاره شد ترجمه، ارتباط معنایی از یک زبان (منبع) به زبان دیگر (هدف) است. هدف اصلی ترجمه، انتقال متن اصلی و قصد پیام، با توجه و در نظر گرفتن تفاوت های فرهنگی و منطقه ای بین زبان های منبع و هدف است. ترجمه ها از قرن ها پس از ظهور ادبیات نوشته شده، استفاده می کنند و به شدت به برنامه های کاربردی نرم فزار برای ساده سازی وظایف خود پایبندند.
سازمانها در سراسر جهان شامل بسیاری از بخشها، ماموریتها، به ترجمه محتوا به عنوان برچسب های محصول، اسناد فنی، بررسی کاربر، مواد تبلیغاتی، گزارش سالانه و خیلی موارد دیگر متکی هستند.
مترجم کیست؟
کسی که بتواند کلمات و جملات یک زبان را حداقل به یک زبان دیگر برگرداند به طوریکه بدون اشتباه دستوری و اشتباه در ترکیب بندی جملات، بقیه بتواند آن را به راحتی و بدون نا مفهومی درک کنند، مترجم می گویند.
یک مترجم خوب باید بتواند مفهوم اصلی و هدف نویسنده را از نوشتن متن مبدا درک کند و سپس آن را به زبان مورد انتظار بازگرداند چرا که بدون فهمیدن موضوع متن، نمی تواند در ترجمه ی خود از کلمات درست و به جایی استفاده کند. در نتیجه متن ترجمه شده از کیفیت و دقّت بالایی برخوردار نخواهد بود. البته اگر می خواهید یک مترجم حرفه ای باشید این را بدانید که درک متن به تنهایی کافی نیست. یک مترجم خوب باید بتواند علاوه بر درک موضوع بار معنایی و عاطفی متن مبدا را شناسایی کند.
6 گام برای دست یافتن به ترجمه تخصصی موفق وجود دارد:
- متن مورد نظرتان را کامل بخوانید: خواند چند بار یک متن کمک می کند که با مفهوم و معانی برخی از جملات آشنا شوید و تسلط بیشتری روی مطلب داشته باشید. سعی کنید حین مطالعه جاهای گنگ را متوجه شوید و هیچ ابهامی از مفهوم متن در ذهنتان باقی نماند.
- کلمه به کلمه ترجمه نکنید: سعی کنید جمله به جمله متون را ترجمه کنید هر جمله چه کوتاه باشد و چه طولانی مفهوم مشخصی را برای شما میرساند و بهترین واحد برای ترجمه محسوب میشود در ترجمه کلمه به کلمه ممکن است مفهوم جملات آنطورکه باید درک نشود. در جمله های کوتاه با یکبار خواندن آن، عموماً هم به پیام آن می توان دست یافت و هم می توان جمله را به زبان مقصد ترجمه کرد. اما برای جمله های بلند، بهتر است بعد از یکبار خواندن، کلمات جدید، مهم و تخصصی را مشخص کرد و معانی آن ها را به کمک دیکشنری تخصصی مورد نظر یافت و سپس به سراغ ترجمه جمله رفت.
- جمله بندی روان بنویسید و علایم نگارشی را رعایت فرمایید: در صورتیکه واژگان را بدون رعایت جمله بندی مناسب و اصول ساختاری و گرامری زبان مبدأ و مقصد کنار هم بگذارید معمولاً متنی بدون مفهوم خواهید داشت. لذا برای چیدمان درست واژه ها در کنار هم، باید بعد از شناسایی عناصر جمله و با توجه به دستور زبان مقصد، هر کدام را در جایگاه درست قرار دهید. با گذاشتن وقت بیشتر و با ایجاد توقف های به جا در جمله و شروع مجددهای مناسب به زبان مقصد و همچنین با نوشتن چند جمله ی ترجمه شده از یک جمله به زبان مبدأ می توانید بهترین ترجمه را با روان ترین حالت ممکن و با حفظ تخصصی بودن انتخاب نمائید.
- اشتباهات متن را نادیده نگیرید: اگر در یک جمله اشتباه معنایی و مفهومی مشاهده کردید و یا اینکه اگر احساس کردید یک کلمه نگارش املایی صحیحی ندارد حتما قبل از ترجمه از نویسنده اصلی بخواهید که آنها را ویرایش کنید. مترجمین متون تخصصی از معدود افرادی هستند که متن را با دقت و توجه بسیار بالایی می خوانند و سپس ترجمه می کنند. لذا بهتر از هر شخص دیگری می توانند به اشتباهات کوچک موجود در متن اصلی همچون اشکالات تایپی در نمادها، اشاره اشتباه به نمودارها و ... پی ببرند و آنها را اصلاح کنند. برای این کار به مترجمین توصیه می شود که این اشتباهات را تصحیح کنند یا در پرانتز و یا بصورت پاورقی ترجمه صحیح را قید کنند.
- هنگام ترجمه به اعداد و نمادها دقت کنید: متون تخصصی شامل اعداد و ارقام، فرمول، دیاگرام و نمادهای متعددی هستند که نباید در فرآیند ترجمه نادیده گرفته شوند. زیرا اشتباه در ورود آن ها می تواند فرآیند ترجمه را با مشکل مواجه کند. دقت و حوصله در این مورد، مهم ترین تکنیک ترجمه تخصصی می باشد.
- ترجمه خود را بازخوانی کنید: پس از اتمام فرآیند ترجمه، بایستی متن ترجمه شده، توسط مترجم اصلی یا مترجم دیگری نیز بازخوانی شود تا اشتباهات احتمالی موجود در متن که در حین ترجمه رخ داده است اصلاح شود. بنابراین بازخوانی دقیق ترجمه خود را فراموش نکنید.
ترجمه فارسی به انگلیسی
ترجمه متون فارسی به انگلیسی دشواری های خاص خود را دارد. مترجم فارسی به انگلیسی باید تا حد امکان جملاتش با ساختارهای زبان انگلیسی همخوانی داشته باشد، واژگانی که انتخاب می کند معنای دقیق واژگان فارسی را انتقال دهد، ترکیب هایی بسازد که زیبا و معمول باشند، برای تعبیرهای عامیانه و همچنین ضرب المثل ها کلمات صحیح پیدا کند و درنهایت انتخاب کلمات را با توجه به معانی ضمنی آن ها انجام دهد. تمام این موارد، برای افرادی که در کشورهای انگلیسی زبان زندگی نکرده اند چالش های بسیاری را در پی خواهد داشت. به این علت می توان گفت ترجمه فارسی به انگلیسی کاری بسیار دشوار و نیازمند سال ها تجربه است.
بسیاری از اساتید فن، بر این عقیده هستند که یک مترجم فارسی به انگلیسی برای عبور از این موانع، در حین ترجمه باید خود را از ساختار زبان فارسی جدا کرده و تلاش نماید تا مفاهیم را با ساختار انگلیسی انتقال دهد؛ به عبارتی دیگر، باید به متون از دید یک انگلیسی زبان نگاه کرد.
در ترجمه متون فارسی به انگلیسی، تسلط کم به زبان انگلیسی، حتی با داشتن آشنایی کامل با دایره لغات تخصصی رشته، برای نوشتن مقاله ای بدون ایراد زبانی کافی نیست و دقت نکردن به این مسئله مهم باعث رد شدن متن ترجمه شده می شود، حتی اگر در آن متن اطلاعاتی کاملاً تازه ارائه داده باشید. مقالات علمی باید توسط افرادی ترجمه شوند که علاوه بر مسلط بودن به زبان انگلیسی، به ادبیات مقاله نویسی نیز مسلط باشند.