ورم لثه
رایج ترین و شناخته شده ترین نوع بیماری لثه،ورم لثه است. ورم لثه اصطلاحی است که برای لثه های ملتهب استفاده می شود. این شرایط به واسطه شکل گیری پلاک که حاصل فعالیت باکتری های مضر در دهان است، رخ می دهد. ورم لثه به طور معمول خود را با خونریزی لثه ها پس از مسواک زدن نشان می دهد. اغلب اوقات بوی بد دهان قابل توجه است، ورم لثه همچنین براثر برخی از شرایط سلامتی و تغییر در دارو نیز به تنهایی به وجود می آید. تغییرات هورمونی مانند دوران بلوغ و حاملگی در صورت وجود باکتری در پلاک دندان، بیماری را شدت میدهند دندان پزشکان این نوع از بیماری را ورم لثه بلوغی یا ورم لثه حاملگی می نامند. زنان باردار ریسک بالاتری دارند که در طول دوران بارداری مبتلا به بیماری پریودنتال شوند،بنابراین باید بر لزوم تمیزی متناوب در طول این دوران آگاه باشند.
از آنجایی که ورم لثه خفیف ترین شکل بیماری پریودنتال (بیماری لثه) است، در صورت اقدام به موقع به راحتی درمان پذیر است. اما در صورت عدم درمان، شرایط این بیماری وخیم تر شده و می تواند به شکل گیری مشکلاتی مانند شل شدن دندان ها و حتی از دست دادن آنها منجر شود. مرحله پیشرفت شدید ورم لثه به نام پریودنتیت شناخته می شود.
علت تورم لثه
- بارداری، قاعدگی و بلوغ
- اتصالات ضعیف پروتز دندان (دندان مصنوعی)
- ژنژیویت یا همان التهاب لثه: این مشکل دردناک لثه به حالتی گفته می شود که پلاک های دندانی در خط لثه جمع شده و موجب تحریک لثه و حساس شدن آن می شود که بعضی اوقات خونریزی هم پیدا می کند.
- عفونت ویروسی : اغلب دلیل تورم ها عفونتی است جدی که باید رفع شود ، در مورد تورم لثه هم یکی از علل عفونت است که باعث تشکیل پلاک دندانی می شود. پلاک دندانی، مایع و گلبول های سفید خون را در آن منطقه زیاد می کند و باعث ورم لثه می گردد.
- سوء تغذیه
- حساسیت به خمیردندان و یا دهانشویه
- عوارض برخی از داروهامثل: مسکن قبل از جراحی دیلانتین (فنوتوئین) داروی ضدصرع و یا فنوباربیتال داروی ضدصرع، داروهای خواب آور
- کمبود ویتامین ث، کمبود ویتامین های گروه ب و کلسیم
- نوعی بیماری قارچی به نام کاندیدیازیس
- خراب شدن دندان
نشانه های ورم لثه
نشانه ها و علائمی متعددی با پیشرفت ورم لثه شکل می گیرند که از رایج ترین نمونه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرمزی و تورم لثه ها
- خونریزی لثه ها پس از مسواک زدن، بویژه پس از استفاده از نخ دندان
- حساسیت لثه ها
- عفونت بین لثه ها و دندان ها
- بوی بد دهان
- پس روی لثه ها
- دندان درد یا شل شدن دندان ها (مرحله شدید)
- از دست دادن دندان (مرحله شدید)
عوارض به موقع عوض نکردن مسواک
درمان خانگی برای رفع تورم لثه
روغن نعناع
برای رفع طبیعی تورم لثه کافیست 10 قطره روغن نعناع را با آب گرم ترکیب کنید و با محلول بدست امده روزانه دهان خود را شست و شو دهید.
دمنوش نعناع
دمنوش نعناع نیز موجب بهبود درد و التهاب لثه می شود ، کافیست برای این منظور داخل لیوانی از آب جوش مقداری برگ نعنای تازه و یا خشک بریزید. سپس بعد از گذشت چند دقیقه آن را میل کنید.
چای سبز
مقداری چای سبز را جوشانده و بعد از خنک شدن، لثه ها را با آن شست و شو دهید و بعد با دقت مسواک بزنید.
آب نمک
شستشوی دهان با آب نمک به مدت حدود 30 ثانیه برای کاهش التهاب، پشتیبانی از سلامت لثه ها و تسریع روند بهبودی ورم لثه گزینه ای خوب محسوب می شود، زیرا نمک به عنوان یک ضد عفونی کننده طبیعی عمل می کند.
نتایج یک مطالعه هشت روزه در آزمایشگاه بهبودی ورم لثه با شستشوی دو دقیقه ای و سه بار در روز دهان با آب نمک را نشان داد. این مطالعه فواید بلند مدت این کار را مورد بررسی قرار نداد و بر همین اساس انجام مطالعات بیشتر روی انسان پیش از پیشنهاد این روش برای مدت زمان طولانی تر نیاز است.
روغن گل میخک
برای کاهش تورم لثه کافیست مقداری روغن گل میخک را به لثه بمالید. ترکیبات این روغن التهاب، تورم و درد ناشی از عفونت لثه را بسیار کم می کند. البته ممکن است با کمی سوزش همراه باشد.
روغن نارگیل
اسید لوریک موجود در روغن نارگیل به واسطه اثرات ضد التهابی و ضد باکتریایی خود شناخته شده است. این به معنای توانایی بالقوه این روغن در کاهش التهاب لثه و جمعیت باکتری های بد مسبب آن است.
روغن کنجد
پژوهش ها در زمینه روغن کنجد نتایجی یکدست را درباره بهبود ورم لثه نشان نداده اند. چندین مطالعه به فواید آن اشاره داشته اند. به عنوان مثال، نتایج یک مطالعه کاهش پلاک و ورم لثه به واسطه استفاده از روغن کنجد طی 10 روز را نشان داد.
اما همه مطالعه ها کارایی مشابه با دهانشویه های تجویزی را نشان نداده اند. به عنوان مثال، نتایج یک مطالعه با حضور 52 کودک هیچ گونه کاهشی را در جمعیت باکتری های دهان و اثرگذاری روی ورم لثه پس از استفاده روزانه از روغن کنجد به مدت دو هفته را نشان نداد.
روغن آریمیدادی
روغن آریمیدادی یک محصول گیاهی است که در پزشکی سنتی هندی استفاده می شود.
نتایج مطالعه ای جدید با حضور 45 بزرگسال جوان نشان داد که کارایی چرخاندن روغن آریمیدادی دو بار در روز و به مدت 21 روز در زمینه پیشگیری از شکل گیری پلاک و ورم لثه با دهانشویه تجویزی قابل مقایسه بوده است.
روغن آفتابگردان
پژوهش ها در زمینه روغن آفتابگردان چندان گسترده نیستند. تنها یک مطالعه با حضور 10 شرکت کننده نشان داده است که نشانگرهای شکل گیری پلاک و ورم لثه طی 45 روز از زمان استفاده از روغن آفتابگردان کاهش یافته اند.
آلوئه ورا
گیاه آلوئه ورا تاثیر فوق العاده ای در درمان ورم لثه دارد لثه های متورم را با پالپ آلوئه ورا ماساژ داده و بعد از گذشت چند دقیقه دهان را بشویید.
جویدن سبزیجات و میوه های تازه
جویدن انواع سبزیجات و میوه های تازه موجب از بین رفتن عفونت و باکتری های دهان و لثه شده و دندان ها را نیز تمیز می کنند. بیشتر از مواد غذایی حاوی ویتامین C و فیبر مثل کلم بروکلی، فلفل دلمه و هویج استفاده کنید.
آب لیموترش تازه
استفاده از ترکیب آب گرم و آب لیموترش تازه، ورم لثه را کاهش و حتی علت بوی بد دهان را هم رفع می کند فقط کافی است روزانه دو بار با این محلول غرغره کنید.
جوش شیرین
به یک لیوان آب گرم مقدری جوش شیرین اضافه کنید و پس از مسواک کردن با این محلول دهان را شست و شو دهید.
گل رز و آب لیمو ترش
برای رفع سریع ورم لثه کافیست کمی آب لیموترش تازه را با عصاره گل رز مخلوط کنیدو با آن غرغره کرده و آن را برای چند دقیقه در دهان نگه داشته و بعد دور بریزید. برای تاثیر کامل روزانه سه بار این کار را تکرار کنید.
درمان پزشکی ورم لثه
رعایت بهداشت خوب دهان و دندان نخستین مرحله درمان ورم لثه است که در این راستا می توان اقداماتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان روزانه و ترک تنباکو و سیگار کشیدن را مد نظر قرار داد. برای از بین بردن پلاک و باکتری های مضر در دهان، دندانپزشک می تواند پاکسازی حرفه ای را انجام دهد. بر همین اساس، مراجعه منظم (حداقل یک بار در سال) به دندانپزشک اهمیت دارد.
انواع مختلف دهانشویه های تجاری و تجویزی نیز در بازار موجود هستند.
کلر هگزیدین گلوکونات یک دهانشویه تجویزی است که ورم لثه را با کاهش باکتری های مضر در دهان درمان می کند. این محصول به شکل ژل نیز در دسترس است.
دهانشویه های ضد باکتری عادی که بدون نسخه قابل خریداری هستند نیز زمانی که به همراه مسواک و نخ دندان استفاده شوند به بهبود ورم لثه کمک می کنند.
توصیه های کاربردی برای جلوگیری از التهاب لثه و تورم آن
یک مسواک مخصوص دندانهای حساس همیشه اولین قدم است و بهداشت دندانی منظم ، باید به منظور جلوگیری از التهاب لثه باشد.
اگر شما سیگاری هستید، ترک کردن آن شدیدا توصیه میشود.
درمان التهاب لثه توسط دندان پزشک و متخصص بهداشتتان،شامل یک نظافت عمقی،که جرم گیری و ریشه ساوی (جرم گیری زیر لثه ای)نامیده میشود،است. ولی خسارات استخوانی جدی تر اطراف دندان شما احتیاج به جراحی لثه دارد که شامل پیوند لثه و استخوان است.
همیشه به یاد داشته باشید که بعد از اینکه التهاب لثه کنترل شد ،هیچ وقت به طور کامل درمان نشده است.
