به گزارش سرویس کودک پایگاه خبری ساعدنیوز، دستگاه گوارش کودکان، سیستمی حساس و در حال تکامل است که نقش حیاتی در رشد و سلامت کلی آنها ایفا میکند. انسداد روده کودکان یکی از جدیترین مشکلاتی است که میتواند این سیستم را درگیر کرده و در صورت عدم رسیدگی به موقع، عواقب خطرناکی به همراه داشته باشد. این عارضه زمانی رخ میدهد که مسیر روده باریک یا بزرگ به صورت کامل یا جزئی مسدود شده و عبور مواد غذایی، مایعات و گاز با اختلال مواجه میشود. آگاهی والدین از علائم انسداد روده و شناخت روشهای درمان انسداد روده، گامی اساسی در جهت حفظ سلامت فرزندانشان است. این مقاله به تفصیل به دلایل بروز این مشکل و راهکارهای درمانی آن، از جمله جراحی انسداد روده، میپردازد.
علل انسداد روده در کودکان بسیار متنوع بوده و میتوان آنها را به دو دسته اصلی مادرزادی (موجود در بدو تولد) و اکتسابی (که بعد از تولد ایجاد میشوند) تقسیم کرد.
بیماری هیرشپرونگ (Hirschsprung's Disease): در این بیماری، به دلیل عدم وجود سلولهای عصبی در بخشی از روده بزرگ، حرکات طبیعی روده برای دفع مدفوع انجام نمیشود. این امر منجر به تجمع مدفوع و انسداد شدید میگردد.
آترزی و تنگی روده (Intestinal Atresia and Stenosis): آترزی به معنای فقدان کامل بخشی از مجرای روده و تنگی به معنای باریک شدن غیرطبیعی آن است. این ناهنجاریهای ساختاری مانع از عبور محتویات روده میشوند.
مقعد سوراخنشده (Imperforate Anus): در این حالت، نوزاد بدون مقعد یا با مقعدی که در جای نامناسبی قرار گرفته است به دنیا میآید که این امر مانع از خروج مدفوع میشود.
چرخش ناقص روده (Malrotation): در دوران جنینی، رودهها به درستی در محل خود در شکم قرار نمیگیرند. این وضعیت میتواند منجر به پیچ خوردن روده به دور خود (ولولوس) و انسداد ناگهانی و خطرناک جریان خون شود.
درهمرفتگی روده (Intussusception): این عارضه شایعترین علت انسداد روده در کودکان زیر سه سال است. در این حالت، قسمتی از روده مانند یک تلسکوپ به داخل قسمت مجاور خود فرو میرود و باعث انسداد و اختلال در خونرسانی میشود.
فتق (Hernia): زمانی که بخشی از روده از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکم (مانند ناحیه کشاله ران یا ناف) بیرون میزند، ممکن است در آنجا گیر کرده و مسدود شود.
چسبندگیهای شکمی: پس از جراحیهای شکم، ممکن است نوارهایی از بافت اسکار (چسبندگی) ایجاد شود که میتوانند رودهها را به هم چسبانده و مسیر آنها را مسدود کنند.
وجود جسم خارجی یا تودهها: بلعیدن اجسام خارجی یا وجود تومورها (هرچند نادر در کودکان) نیز میتواند به انسداد مکانیکی روده منجر شود.
تشخیص سریع و دقیق انسداد روده برای جلوگیری از عوارض جدی مانند پارگی روده و عفونتهای شدید، حیاتی است.
پزشک معمولاً با معاینه فیزیکی و بررسی علائمی مانند استفراغ (به خصوص استفراغ سبز یا زرد رنگ)، درد و اتساع شکم، و عدم دفع گاز یا مدفوع به وجود انسداد شک میکند. برای تایید تشخیص، از روشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس شکم و سونوگرافی استفاده میشود. در موارد پیچیدهتر، ممکن است از سیتی اسکن یا تنقیه با ماده حاجب نیز کمک گرفته شود.
رویکرد درمانی به علت، شدت و محل انسداد بستگی دارد:
درمانهای غیرجراحی:
لوله بینی-معدی (Nasogastric Tube): یک لوله نازک از طریق بینی وارد معده میشود تا مایعات و گازهای تجمع یافته را تخلیه کرده و فشار را از روی رودهها بردارد.
تنقیه (Enema): در موارد درهمرفتگی روده، گاهی میتوان با استفاده از تنقیه هوا یا مایع حاجب تحت نظارت رادیولوژی، روده را به حالت اولیه بازگرداند. این روش هم تشخیصی و هم درمانی است.
مایعدرمانی وریدی: برای جلوگیری از کمآبی بدن و حفظ تعادل الکترولیتها، مایعات از طریق ورید به کودک تزریق میشود.
درمانهای جراحی:
در بسیاری از موارد، به خصوص در انسدادهای ناشی از ناهنجاریهای مادرزادی، ولولوس، یا زمانی که درمانهای غیرجراحی موفقیتآمیز نیستند، جراحی انسداد روده ضروری است.
هدف از جراحی، برطرف کردن عامل انسداد است که میتواند شامل بریدن چسبندگیها، باز کردن پیچخوردگی روده، یا برداشتن قسمت آسیبدیده روده و اتصال مجدد دو انتهای سالم به یکدیگر باشد. جراحی ممکن است به روش باز یا با استفاده از تکنیکهای کمتهاجمیتر مانند لاپاراسکوپی انجام شود.
انسداد روده در کودکان یک اورژانس پزشکی است که نیازمند توجه فوری والدین و اقدام سریع تیم درمانی میباشد. شناخت علائم انسداد روده، از جمله درد شدید شکمی، استفراغ مکرر و تغییر در عادات دفع، و مراجعه بیدرنگ به پزشک میتواند تفاوت چشمگیری در نتیجه درمان ایجاد کند. خوشبختانه با پیشرفتهای علم پزشکی، امروزه طیف وسیعی از روشهای درمانی مؤثر، از مداخلات غیرجراحی گرفته تا تکنیکهای پیشرفته جراحی انسداد روده، برای کمک به این کودکان وجود دارد. به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کلید اصلی پیشگیری از عوارض جدی و بازگرداندن سلامت کامل به کودک دلبند شماست.
برای مشاهده سایر مطالب مرتبط با کودکان اینجا کلیک کنید
