به گزارش سرویس طب سنتی و گیاهان دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، برگ سنا (Senna leaf) یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی و طب نوین است که به دلیل اثرات قوی ملین و پاککننده روده، در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله، بهطور کامل به معرفی برگ سنا، خواص دارویی آن، روشهای مصرف، نکات ایمنی و عوارض احتمالی آن خواهیم پرداخت.
برگ سنا از گیاهان خانواده Fabaceae و گونههای Senna alexandrina یا Cassia angustifolia به دست میآید. این گیاه بومی مناطق گرمسیری مانند شمال آفریقا و شبهقاره هند است. برگهای خشکشده سنا در طب سنتی ایران، چین و هند جایگاه ویژهای دارند و در داروسازی مدرن نیز در تولید ملینها کاربرد فراوانی دارند.

مطالعات متعدد نشان دادهاند که برگ سنا حاوی ترکیباتی به نام سنوزیدها است که باعث تحریک عضلات دیواره روده بزرگ و افزایش حرکات روده میشود. به همین دلیل، برگ سنا بهعنوان یکی از مؤثرترین داروهای گیاهی برای رفع یبوست مزمن شناخته میشود.
در برخی از پروتکلهای پزشکی، از دمنوش یا قرص برگ سنا برای تخلیه کامل رودهها پیش از کولونوسکوپی استفاده میشود.
برخی پژوهشها نشان دادهاند که برگ سنا ممکن است اثرات آنتیمیکروبیال خفیفی علیه برخی باکتریها و انگلهای رودهای داشته باشد.
به دلیل تأثیر مستقیم بر تخلیه روده، برخی افراد از برگ سنا بهعنوان یک چربیسوز یا لاغرکننده استفاده میکنند؛ اما این روش علمی و پایدار نیست و ممکن است خطرناک باشد.

روشهای مختلفی برای مصرف برگ سنا وجود دارد، اما باید با دقت و در دوز مناسب مصرف شود:
مواد لازم:
برگ خشکشده سنا: 1 تا 2 گرم (تقریباً 1 قاشق چایخوری)
آب جوش: یک لیوان
روش تهیه:
برگ سنا را به آب جوش اضافه کرده و 10 تا 15 دقیقه دم کنید. سپس صاف کرده و مصرف نمایید.
⏰ زمان مصرف: شب قبل از خواب
در داروخانهها با دوزهای استاندارد (معمولاً 8.6 تا 34.4 میلیگرم سنوزید) موجود است. بهتر است طبق دستور پزشک یا راهنمای دارو مصرف شود.

برای افراد بالغ
حداکثر 7 روز متوالی
زیر نظر پزشک (بهویژه در بیماران گوارشی)
کودکان زیر 12 سال
زنان باردار و شیرده
افراد مبتلا به انسداد روده، کرون، کولیت اولسراتیو یا آپاندیسیت
افراد دچار کمآبی بدن یا اسهال شدید

مصرف بیشازحد یا طولانیمدت برگ سنا میتواند عوارض زیر را ایجاد کند:
نوع عارضه | توضیح |
|---|---|
کرامپ و دلدرد | به علت تحریک بیش از حد عضلات روده |
اسهال شدید | که ممکن است منجر به کمآبی و از بین رفتن الکترولیتها شود |
اعتیاد به ملین | در صورت استفاده طولانیمدت، روده به ملین وابسته میشود |
آسیب کبدی (نادر) | در مصرفهای بسیار زیاد و مداوم، احتمال سمیت کبدی گزارش شده است |
تغییر رنگ ادرار | به رنگ قهوهای مایل به قرمز؛ بیضرر است اما ممکن است نگرانکننده |
حتماً از برگ سنا با کیفیت و از فروشگاه معتبر تهیه کنید.
مصرف همزمان با داروهای ادرارآور یا قلبی نیاز به مشورت با پزشک دارد.
اگر پس از 3 روز مصرف، یبوست بهبود نیافت، باید علت اصلی بررسی شود.

برگ سنا یک داروی گیاهی موثر برای درمان یبوست و پاکسازی رودههاست که باید با احتیاط مصرف شود. هرچند خواص متعددی دارد، اما مصرف نادرست آن میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. برای بهرهبردن از فواید این گیاه دارویی، بهتر است دوز مناسب، مدتزمان مصرف و شرایط بدنی خود را در نظر بگیرید.
برای دیدن مطالب مربوط به طب سنتی و گیاهان دارویی کلیک کنید