به گزارش سرویس بارداری و زایمان پایگاه خبری ساعدنیوز، زایمان سزارین یکی از روشهای رایج زایمان است که با ایجاد برش در شکم و رحم مادر انجام میشود. با وجود مزایای این روش، برخی از مادران پس از عمل با درد در محل زخم سزارین مواجه میشوند که ممکن است چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال ادامه یابد. در این مقاله به بررسی دلایل درد کردن جای زخم سزارین، علائم مرتبط و راههای مدیریت و درمان آن میپردازیم. هدف ما ارائه اطلاعات دقیق، معتبر و کاربردی است تا به مادران کمک کند این مشکل را بهتر درک و مدیریت کنند.
درد جای زخم سزارین میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این دلایل ممکن است به فرآیند طبیعی بهبود، عوارض جراحی یا عوامل خارجی مرتبط باشند. در ادامه، مهمترین علل این مشکل را بررسی میکنیم:
در طی فرآیند بهبود زخم سزارین، بدن بافت اسکار (جای زخم) تولید میکند. این بافت ممکن است باعث احساس کشیدگی، سفتی یا درد در محل برش شود، بهویژه هنگام حرکت یا فعالیتهای خاص. بافت اسکار گاهی به اعصاب اطراف فشار وارد میکند و حساسیت یا ناراحتی را افزایش میدهد.
جراحی سزارین شامل برش چندین لایه از پوست، چربی و عضلات است که میتواند به پایانههای عصبی آسیب برساند. این آسیب ممکن است باعث سوزش، تیر کشیدن یا درد مزمن در محل زخم شود. به گفته منابع معتبر، این نوع درد معمولاً تا دو ماه پس از جراحی کاهش مییابد، اما در برخی موارد ممکن است طولانیتر شود.
عفونت یکی از شایعترین عوارض زایمان سزارین است که میتواند باعث درد شدید، قرمزی، تورم و ترشح چرک در محل زخم شود. باکتریهایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس عامل اصلی عفونتهای زخم سزارین هستند و حدود 15 تا 20 درصد موارد را شامل میشوند. علائم عفونت معمولاً 4 تا 7 روز پس از جراحی ظاهر میشوند. در صورت مشاهده علائم عفونت، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
چسبندگیها بافتهای فیبری هستند که بهصورت غیرطبیعی بین اندامهای داخلی (مانند رحم و مثانه) یا لایههای زخم ایجاد میشوند. این مشکل میتواند باعث درد مزمن در محل برش، کمر یا لگن شود. چسبندگیها گاهی با علائمی مانند یبوست یا نازایی ثانویه همراه هستند و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
فتق برشی زمانی رخ میدهد که دیواره شکم در محل برش ضعیف شده و بافتها یا اندامهای داخلی به بیرون برآمده شوند. این عارضه نادر است اما میتواند باعث درد و برآمدگی در محل زخم شود، بهویژه هنگام فعالیتهای سنگین یا سرفه. فتق برشی معمولاً نیاز به جراحی برای درمان دارد.
بلند کردن اجسام سنگین، ایستادن طولانیمدت یا فعالیتهای شدید در دوره نقاهت میتوانند به زخم فشار وارد کرده و باعث درد شوند. پزشکان توصیه میکنند حداقل 6 هفته پس از سزارین از فعالیتهای سنگین خودداری شود تا زخم بهطور کامل بهبود یابد.
برخی افراد به دلیل ژنتیک یا نوع پوست، مستعد تشکیل کلوئید (گوشت اضافه) یا اسکار هیپرتروفیک در محل زخم هستند. این اسکارها میتوانند دردناک، برجسته و حساس باشند و گاهی نیاز به درمانهای تخصصی مانند لیزر یا تزریق کورتیکواستروئید دارند.
درد جای زخم سزارین ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که میتوانند نشانهای از عوارض جدی باشند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
قرمزی یا تورم غیرطبیعی در محل زخم
ترشح چرک یا مایع بدبو از زخم
تب بالای 38 درجه سانتیگراد
سفتی یا برآمدگی در محل برش
درد شدید هنگام حرکت یا لمس در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید
مدیریت درد جای زخم سزارین به علت اصلی آن بستگی دارد. در ادامه چند راهکار مؤثر و مبتنی بر منابع معتبر ارائه شده است:
تمیز نگه داشتن زخم: زخم را روزانه با آب و صابون ملایم شستشو دهید و از پانسمان استریل استفاده کنید.
اجتناب از فعالیت سنگین: حداقل 6 هفته از بلند کردن اجسام سنگین یا ورزشهای شدید خودداری کنید.
مصرف آنتیبیوتیک: در صورت تجویز پزشک، آنتیبیوتیکها را بهطور کامل مصرف کنید تا خطر عفونت کاهش یابد.
ماساژ ملایم محل زخم (پس از 4 تا 6 هفته و با تأیید پزشک) میتواند به بهبود بافت اسکار، کاهش درد و افزایش انعطافپذیری کمک کند. استفاده از روغنهای طبیعی مانند ویتامین E یا روغن نارگیل نیز توصیه میشود.
گرما میتواند با افزایش جریان خون و شل کردن عضلات، درد محل زخم را کاهش دهد. از پدهای حرارتی با احتیاط استفاده کنید و از تماس مستقیم با زخم در صورت خونریزی اجتناب کنید.
آنتیبیوتیک برای عفونت: در صورت تشخیص عفونت، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک خوراکی یا تزریقی تجویز کند.
جراحی برای فتق یا چسبندگی: در موارد شدید مانند فتق برشی یا چسبندگی گسترده، جراحی اصلاحی لازم است.
لیزر درمانی برای اسکار: لیزر فرکشنال CO2 میتواند ظاهر اسکارهای کلوئیدی یا هیپرتروفیک را بهبود بخشد و درد را کاهش دهد.
تغذیه مناسب با پروتئین، ویتامین C و زینک به ترمیم بافتها کمک میکند. همچنین، نوشیدن آب کافی و مدیریت استرس با روشهایی مانند یوگا یا مدیتیشن میتواند به بهبود سریعتر زخم کمک کند.
اگر درد جای زخم سزارین بیش از دو ماه ادامه یابد یا با علائم زیر همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است:
تب یا لرز
ترشح بدبو یا چرکی از زخم
درد شدید و غیرقابلتحمل
برآمدگی یا سفتی غیرطبیعی در محل زخم
برای کاهش احتمال درد و عوارض زخم سزارین، نکات زیر را رعایت کنید:
رعایت بهداشت زخم: زخم را تمیز و خشک نگه دارید.
استراحت کافی: در دوره نقاهت، خواب 8 تا 10 ساعته را در اولویت قرار دهید.
مشاوره با پزشک قبل از فعالیت: پیش از شروع ورزش یا فعالیتهای سنگین، با پزشک مشورت کنید.
مدیریت وزن: چاقی میتواند فشار بیشتری به زخم وارد کند و خطر فتق را افزایش دهد
درد جای زخم سزارین میتواند به دلایل مختلفی از جمله تشکیل بافت اسکار، آسیب عصبی، عفونت، چسبندگی یا فتق ایجاد شود. با مراقبتهای صحیح، تغذیه مناسب و مراجعه بهموقع به پزشک، میتوان این مشکل را مدیریت و درمان کرد. اگر با درد مداوم یا علائم غیرطبیعی مواجه هستید، حتماً با متخصص زنان یا جراح مشورت کنید تا علت دقیق شناسایی و درمان مناسب ارائه شود.
این مقاله با استفاده از منابع معتبر و بهروز تهیه شده است تا اطلاعات دقیق و کاربردی در اختیار شما قرار دهد. با رعایت نکات ذکرشده، میتوانید به بهبود سریعتر زخم سزارین و کاهش درد آن کمک کنید. اگر سؤالی دارید یا تجربهای در این زمینه میخواهید به اشتراک بگذارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید!
برای مشاهده مطالب مرتبط با بارداری و زایمان اینجا کلیک کنید
