در خلاصه داستان فیلم ماریا آمده است: تکهای از فیلم تمرین بازیگری یک دختر جوان علاقهمند به بازیگری در نقش یک روسپی خیابانی، به طور ناخواسته پخش شده و هیچکس باور نمیکند که این فیلم تنها یک تمرین بازیگری بوده است، حتی خانوادهاش. و حالا دو سال بعد…
این نقد و نوشتهها، نظر کوتاه ولی دستاولِ منتقدان و نویسندگان سینمایی است؛ شاید بعدها همه چیز تغییر کند! در ضمن، انتشار آنها -لزوما- به معنای تایید فیلیموشات نیست
ماریا داستان فیلمی است که تبدیل به واقعیت میشود یا فیلمی که سناریواش عملی میشود و پیش از آنکه کارگردانش هم از آن خبردار شود، بازییگر نقش اول نقشه خود را پیادهسازی میکند. فیلم به نام دختر مهاجر بلوچیست که از روی پل به پایین پرت میشود و نام اصلیاش حلیمه و نام هنریاش ماریاست. شخصیتهای داستان نیز به واسطه تماس و پیگیریهای مداوم با خانواده ماریا (حلیمه) با مردمان بلوچ در تماساند. موسیقیای که از ابتدا از خانههای بلوچ میشنویم، موسیقی مراسم زار است. یک موسیقی جنوبی پرقدرت که رخ نمایی میکند.
اما این موسیقی فیلمنامه است. موسیقیای که آهنگساز برای فیلم در نظر گرفته اسست موسیقی است کاملا خارج از فضای موسیقی بلوچی یا حتی ایرانی….حامد ثابت که آهنگسازی موسیقی ماریا را به عهده داشته و در جشنواره امسال با ساخت موسیقی ناتور دشت خوش درخشیده است، موسیقی ماریا را در فضایی بسیار دور از فیلم ساخته. استفاده کردن از والسهای پی در پی، با ملودیها و موتیفهای رمانتیک-کلاسیک آنقدر از فضای فیلم دور است که بیشتر تعجببرانگیز اسست تا هرچیز دیگر. ضمن اینکه مساله اصلی و مشکل گل درشت ماریا، ریتم کند و خواب آور آن است و در این زمینه هم موسیقی هیچ پیشبرندگیای ندارد. هرچند لحظات کوتاه موسیقی اکشن هم چاشنی برخی سکانسها شده اما در مجموع عدم همخوانی موسیقی با فضای کلی فیلم، بزرگترین مشکل موسیقی من ماریاست.
ماریا ترکیب عجیبی از سرکاری بودن، پر اشتباه بودن و درازگویی است که فیلمساز تازهکار سعی داشته به واسطه آن درام جنایی معمایی خلق کند.
ژانر فیلم ماریا گویا جنایی معمایی بوده اما در لحظاتی با موسیقی وونگکار وای گونه خود شمایل رمانتیک به خود میگیرد و این تبدیل ژانر به شکلی شگرف اتفاق میافتد. فیلم به واسطه معمایی و جنایی بودنش مدام کارکترها و افراد مختلفی را از بیرون و درون شخصیتهای اصلی متهم میکند اما به نظر میرسد این همه اتهام تنها برای درگیر کردن آنی مخاطب بوده و کارکرد کلی در قصه و روایت ندارد.
پایان فیلم متحیرکنندهترین بخش آن است وقتی بعد از اینهمه رفت و آمد و اتهامزنی به کودکان خردسال تا خشکشویی محل و عوامل ساخت فیلم مشخص نمیشود که ماجرا چه بوده؟ ایا خودکشی در کار بوده یا قتل انجام شده؟ قتل با چه انگیزهای صورت گرفته و قاتل یا قاتلان چه افرادی بودند.
اگر با منطق ماریا بخواهیم پیش برویم هر روز میبایست یک یا چند نفر به خاطر ریلیز فیلم در فضای مجازی خودکشی کنند و هیچ راهی برای اثبات بیگناهی یا آزار مجازی آزارگران وجود ندارد.
3 نکته از فیلم:
فیلم سرکاری
سواستفاده از مخاطب
جزو بدترینها
بعد از اینکه ماریا در جشنواره توکیو نمایش داده شد، امیر نادری، مهدی اصغری ازغدی کارگردان فیلم را پدیده تازه سینمای ایران معرفی کرد. هرچند که به نظر میآید نادری در ژاپن بیش از حد مجذوب این فیلم شده باشد، اما باور اینکه ماریا اولین فیلم کارگردانی شده توسط مهدی اصغری است نکته قابل تاملی است. کارگردانی خوب فیلم ماریا و دکوپاژ و میزانسنهای حرفهای این فیلم نوید درخشش کارگردانی با استعداد در سینمای ایران میدهد. اما مشکل اصلی فیلم در فیلمنامه است. پرسشهای بیپاسخ زیادی در فیلمنامه وجود دارد که ماریا تا پایان به درستی به آنها پاسخ نمیدهد و در شخصیتپردازی نیز لکنت دارد. اما در مجموع فیلم توانسته مخاطب را با خود همراه کند؛ هرچند که در نهایت به اثری ماندگار و درجه یک تبدیل نمیشود.
یک نکته از فیلم:
ماریا در تلاش است رویکرد منصفانهای در مقابل قوم بلوچ داشته باشد و در راستای ارائه تصویری مهربان و محترم از این مردم نازنین بکوشد.
صابر ابر، پانتهآ پناهیها، حسین محجوب، کامیاب گرانمایه و مهشید خدادی بازیگران فیلم ماریا هستند.
محمد صدیقی مهر، صادق سهرابی، نکیسا نوری، سجاد رضایی، محمدعلی حسینعلی پور، مصطفی اکبری، نرگس باغکی، حسن و حسین نصرتی نیز از دیگر بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
مهدی اصغری ازغدی کارگردان این فیلم است که تحصیلات خود را در رشته سینما گذرانده، در حوزه ادبیات داستانی نیز فعالیت کرده است.
از دیگر عوامل این اثر نیز میتوان به این افراد اشاره کرد؛ مدیر فیلمبرداری: داوود ملک حسینی، تدوین: الناز عبادالهی، طراح چهره پردازی: مهدی صیاد، طراحی صدا: بهمن اردلان، صدابرداری: حسن کرامت فر، حامد حسینزاده، برنامهریز و منشی صحنه: الناز عبادالهی، آهنگساز: حامد ثابت، طراح صحنه: امید اکبری، طراح لباس: سامره جوانمرد، مدیر تولید: محمدرضا خیری و کامیاب محرابی، جلوههای ویژه کامپیوتری: امین انتشاری، جلوههای ویژه میدانی: حمید رسولیان، مجری طرح: الناز عبادالهی و عکاس: بهرام خسروجردی.
فیلم ماریا از دیگر فیلمهای جشنواره فجر است که با دور زدن قوانین و بدون در نظر گرفتن آیین نامه جشنواره بعد از اکران در جشنوارههای خارجی وارد بخش مسابقه شده است.
این فیلم برنده جایزه اصلی بهترین فیلم آینده آسیا از سی و ششمین دوره جشنواره بین المللی فیلم توکیو و جایزه نقدی یک میلیون ین شده است.
امیر نادری کارگردان نامدار ایرانی پس از پخش این فیلم در جشنواره فیلم توکیو این فیلم را پدیده تازه سینمای ایران معرفی کرد.
مهدی اصغری ازغدی در سن 28 سالگی و در اولین فیلم سینمایی خود به عنوان جوانترین فیلمسازی که تابحال این جایزه را کسب کرده است در این جشنواره معرفی شد.
مهدی اصغری ازغدی | کارگردان: این فیلم را وقتی شروع کردم 26 سال سن داشتم و برای من فیلم بسیار دوست داشتنیست و بیش از هفتاد درصد عوامل مانند خودم جوان هستند. ما درباره یک فیلمساز فیلم میسازیم و بهترین راه برای درک سینما یادآوری فیلمهای بزرگ گذشته و خاطرهانگیز است. به همین دلیل در این فیلم ارجاعات متعددی داشتیم. من حداقل فعلا درک خودم از زندگی شخصی را میسازم و مخاطب قیاس میکند و دریافت خود را خواهد داشت. هیچ فیلمی در تاریخ نبوده که همه مخاطبان را راضی کرده باشد. شما منتقدان مراقب باشید چطور قلم میزنید. ما انتظارات و سلایقی داریم و نمیتوان از سر بی صبری نگاه کنیم و او را نقد کنیم. خیلی از فیلمسازان بزرگ با نقدهای تند ما از این مملکت رفتند.
علی لدنی | تهیه کننده: خوشحال هستم که امسال فیلمهای خوب و ارزشمندی در جشنواره حضور داشتند. از امیر نادری بسیار سپاسگزارم که به ما روحیه داد و ما را تشویق کرد. امیدوارم سال آینده شرایطی پیش بیاید تا از آقای فریدون جیرانی تقدیر و تجلیل به عمل بیاید که حق بزرگی بر گردن سینما دارند. ما زمانی به سراغ تولید این فیلم رفتیم که فیلمهای اجتماعی و جدی خیلی فروش نداشتند و نگاه ما به بازارهای جهانی بود. درباره کند بودن ریتم هم باید بگویم که ما این فیلم را با مخاطبان در توکیو و فرانسه دیدهایم و خیلی با آن همراه بودند و این صحبتها از صبر کم ما میآید. این فیلم پخشهای بین المللی خوبی داشته ولی نسخههایی برای اکران و مخاطبان خواهیم داشت.
الناز عبادالهی | تدوینگر: من فیلم را با مخاطب خارجی دیدم و هیچ مشکلی با ریتم فیلم نداشتند، ولی در اینجا من طرف مخاطب هستم و تلاش خواهم کرد مخاطب فیلم را دنبال کند. این نسخهای که شما دیدید نسخه بینالمللی ما بود. نهایتا شاید پنج شش دقیقه برای اکران عمومی کم شود.
کامیاب گرانمایه | بازیگر: من از سال 98 شاگرد آقای اصغری بودم و به من گفتند برای تمرین یک متن به دفترشان بروم و بعد از چند ماه تمرین به روز فیلمبرداری رسیدیم. تجربه کار کردن در کنار بازیگران حرفهای رویایی بود.
مهشید خدادی | بازیگر: این فیلم اولین تجربه من بود و همه عوامل با من خیلی همراه بودند و امیدوارم همیشه بتوانم با چنین گروهی کار کنم و مداوم بیاموزم.
امید اکبری | طراح صحنه: چند ماه تحقیق و پژوهش داشتیم و تمام المانها را از خود بلوچستان تهیه کردیم تا حس و حال دقیقا همان چیزی باشد که باید داشته باشیم.
صادق سهرابی | بازیگر: این فیلم به جنبههایی از قوم بلوچ میپرداخت و دوست داشتم به عنوان کوچکترین عضو این کار حضور داشته باشم. فیلم از نگاه و جنبهای دیگر به قوم بلوچ نگاه میکند. در خیلی از کارها سطحی به قوم بلوچ نگاه شده است و خوشحالم که در این فیلم نگاه دقیقی وجود داشت.
داود ملک حسینی | مدیر فیلمبرداری: نقد اگر سازنده باشد قطعا من خودم را اصلاح میکنم. ما با فیلم ساختنهای خود مشق میکنیم.
منبع: فیلیموشات