به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از سی بی اس، در جدیدترین تحول حقوقی مرتبط با سیاستهای مهاجرتی دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، یکی از دادگاههای تجدیدنظر فدرال ایالات متحده حکم داد که فرمان اجرایی او مبنی بر محدودسازی "تابعیت تولدی" (birthright citizenship) با قانون اساسی آمریکا در تضاد است. این رأی نه تنها پایان قانونی یکی از جنجالیترین تلاشهای ترامپ برای تغییر نظام تابعیت است، بلکه پرسشهای عمیقی درباره حدود قدرت رئیسجمهور در تفسیر و اجرای اصول بنیادین حقوقی مطرح میکند.
فرمان ترامپ که در اواخر دوره ریاستجمهوریاش صادر شد، هدفش محرومسازی فرزندان متولدشده از والدین فاقد وضعیت مهاجرتی قانونی (undocumented immigrants) از دریافت خودکار تابعیت آمریکایی بود. این سیاست با استناد به تفسیر محدود از متمم چهاردهم قانون اساسی آمریکا طراحی شد – متممی که یکی از پایههای اصول شهروندی در ایالات متحده است و مقرر میدارد که:
"هر شخصی که در ایالات متحده متولد شده یا تابع آن باشد، شهروند ایالات متحده است."
ترامپ و مشاورانش استدلال میکردند که این اصل تنها شامل کسانی میشود که "تحت صلاحیت قضایی کامل ایالات متحده" باشند، و مهاجران غیرقانونی از این قاعده مستثنا هستند. اما دادگاه تجدیدنظر این استدلال را رد کرد و اعلام کرد که متن صریح قانون اساسی و رویههای قضایی موجود، چنین تفسیری را نمیپذیرد.
در این رأی، قاضیان یادآور شدند که تفسیر فعلی از متمم چهاردهم بیش از 120 سال سابقه دارد و دیوان عالی تاکنون به صراحت از حق تابعیت تولدی برای تمام افراد متولد شده در خاک آمریکا – به جز فرزندان دیپلماتها یا نیروهای اشغالگر دشمن – حمایت کرده است.
اهمیت این رأی در چند سطح قابل بررسی است:
حقوق اساسی و مرزهای قدرت اجرایی: این حکم یک بار دیگر نشان داد که رؤسای جمهور – حتی در حوزه مهاجرت که اختیارات گستردهای دارند – نمیتوانند اصول بنیادین قانون اساسی را با فرمان اجرایی بازنویسی کنند. فرمان ترامپ یک نمونه بارز از تلاش برای استفاده از قدرت اجرایی جهت بازتعریف مفاهیم تثبیتشده قانونی بود، که حالا با سد قانون اساسی روبهرو شده است.
پیامدهای سیاسی: در فضای انتخاباتی 2024، این شکست حقوقی میتواند به ضرر ترامپ تمام شود. او تلاش کرده با احیای گفتمانهای ضد مهاجرت، پایگاه رأی محافظهکار خود را تحریک کند، اما این رأی نشان میدهد که حتی اگر به قدرت بازگردد، با موانع قانونی مهمی برای اجرای چنین سیاستهایی مواجه خواهد بود.
تأثیر بر جوامع مهاجر: تأیید حق تابعیت تولدی از سوی دادگاه، پیام روشنی برای جوامع مهاجر در آمریکا دارد. بسیاری از خانوادههایی که در سایه نگرانی از لغو تابعیت تولدی فرزندان خود زندگی میکردند، حالا با این رأی، از حداقلی از امنیت حقوقی برخوردار شدهاند.
زمینهسازی برای بررسی احتمالی در دیوان عالی: با توجه به ماهیت بحثبرانگیز موضوع، احتمال دارد که این پرونده به دیوان عالی ایالات متحده کشیده شود. در صورت پذیرش بررسی نهایی، نهاد عالی قضایی کشور ممکن است درباره حدود حق تابعیت تولدی و تفسیر متمم چهاردهم به شکلی تعیینکننده رأی دهد – هرچند احتمال بازنویسی یا تضعیف شدید آن بسیار اندک بهنظر میرسد.
روندی برای تثبیت حقوق مهاجران در آینده: این رأی میتواند در کنار سایر تصمیمات دادگاهها علیه سیاستهای مهاجرتی ترامپ (مانند ممنوعیت سفر مسلمانان، تفکیک خانوادهها در مرز، و محدودیت پناهندگی)، بهعنوان بخشی از رویه قضایی مستحکمی برای محافظت از حقوق مهاجران و شهروندان در برابر تصمیمات اجرایی دلخواهانه ثبت شود.
در پایان، رأی اخیر دادگاه تجدیدنظر در رد فرمان ترامپ درباره تابعیت تولدی، صرفاً یک پیروزی حقوقی نیست؛ بلکه پیامی است برای همهی کسانی که تلاش میکنند مفاهیم بنیادین قانون اساسی را به ابزار سیاسی بدل کنند. در نظام حقوقی آمریکا، حتی رئیسجمهور نیز نمیتواند اصول اساسی مانند شهروندی را با فرمان خود بازتعریف کند – پیامی که نهتنها امروز، بلکه در سالهای پیشرو نیز اهمیت حیاتی خواهد داشت.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
4 ماه پیش