به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از سی ان ان، در ماههای اخیر، شکاف در روابط دونالد ترامپ با رهبران روسیه و اسرائیل، توجه ناظران بینالمللی را به خود جلب کرده است. ترامپ که در نخستین دوره ریاستجمهوریاش رابطهای گرم و پرحاشیه با پوتین و نتانیاهو داشت، اکنون در دوره دوم شاهد فروپاشی بخشی از این اتحادهای استراتژیک است؛ موضوعی که نهتنها نفوذ او را در تحولات ژئوپلیتیکی محدود کرده، بلکه باعث کند شدن پیشبرد اهداف دیپلماتیک کلان ایالات متحده نیز شده است.
روزی نهچندان دور، دونالد ترامپ ولادیمیر پوتین را فردی "باهوش" و "مؤثر" در مدیریت جهان میدانست؛ اما اکنون، لحن او آشکارا تغییر کرده است. ترامپ که در تلاش است با سیاست فشار اقتصادی و تحریمهای ثانویه، روسیه را وادار به عقبنشینی از حملات به زیرساختهای اوکراین کند، با پاسخ سرد و بیاعتنای کرملین مواجه شده است.
او ضربالاجلی 50 روزه برای توقف حملات روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین تعیین کرده بود، اما بهدلیل بیاثر بودن آن، مجبور شد این مهلت را به 12 روز کاهش دهد. با این حال، حملات ادامه یافت و نشانی از عقبنشینی دیده نشد. کرملین بهشکلی تمسخرآمیز این ضربالاجلها را نادیده گرفت و حتی رسانههای روسی، سخنان ترامپ را بهعنوان «نمایشی فاقد اراده عملی» تحلیل کردند.
تحلیلگران سیاسی معتقدند که ترامپ برخلاف دوره اول ریاستجمهوری خود، دیگر نفوذ شخصی و کانالهای غیررسمی خود را با پوتین از دست داده و اکنون صرفاً با اهرم تحریم، در پی مدیریت بحران است؛ آن هم در شرایطی که روسیه بیشتر از هر زمان دیگری به سمت اقتصاد مقاومتی و پیمانهای منطقهای سوق یافته است.
در جبهه خاورمیانه نیز، روابط ترامپ با بنیامین نتانیاهو به شکل بیسابقهای سرد شده است. ترامپ که در دوره نخست، بهعنوان یکی از نزدیکترین رؤسای جمهور آمریکا به اسرائیل شناخته میشد، اکنون در حال بازتعریف نقش واشنگتن در منطقه است؛ آن هم بدون هماهنگی یا مشارکت دولت تلآویو.
نشانههای این شکاف زمانی آشکار شد که ترامپ در سفر اخیر خود به خاورمیانه، اسرائیل را نادیده گرفت و مستقیماً با رهبران کشورهای عربی و حتی نمایندگانی از دولت فلسطینی وارد مذاکره شد. او همچنین در اظهاراتی آشکار، از عملکرد نتانیاهو در جنگ غزه انتقاد کرد و نسبت به وقوع «فاجعه انسانی» هشدار داد. بهعقیده او، اسرائیل با ادامه محاصره غزه و مسدود کردن کمکهای بشردوستانه، زمینه را برای رشد افراطگرایی در منطقه فراهم میکند.
در واکنش، محافل نزدیک به نتانیاهو تلاش کردهاند این فاصله را کماهمیت جلوه دهند، اما منابع خبری در اسرائیل گزارش دادهاند که مقامات تلآویو از حذف تدریجی اسرائیل از معادلات تصمیمگیری منطقهای در کاخ سفید، نگران هستند. رسانههای اسرائیلی حتی گزارش دادهاند که نتانیاهو جلساتی با مقامات جمهوریخواه در کنگره برگزار کرده تا بر سیاست ترامپ در قبال خاورمیانه تأثیر بگذارد.
درحالیکه ترامپ در دوره دوم خود، با وعده میانجیگری و پایان دادن به دو جنگ بزرگ جهانی (اوکراین و غزه) وارد کاخ سفید شده، اما شکست در ایجاد توافق پایدار در هر دو جبهه، بهروشنی بازتابی از افت قدرت تأثیرگذاری شخصی او بر بازیگران کلیدی این بحرانهاست.
توافق آتشبس موقت با روسیه تنها چند روز دوام آورد و خیلی زود نقض شد. در مورد غزه نیز، هیچ توافقی حاصل نشده و ارتش اسرائیل به عملیات نظامی ادامه میدهد. در واقع، نه پوتین بهطور جدی حاضر به مصالحه است و نه نتانیاهو به توصیههای ترامپ وقعی مینهد.
افزون بر این، رویکرد ترامپ به بازتعریف اولویتهای سیاست خارجی، موجب سردرگمی در روابط با متحدان سنتی آمریکا شده است. فاصله گرفتن از اسرائیل، نزدیک شدن به کشورهای عربی خلیج فارس، و رویکرد نامشخص نسبت به اروپا و ناتو، نوعی تشتت در سیاست خارجی واشنگتن پدید آورده است.
بازسازی روابط با دو رهبر قدرتمند اما سختگیر یعنی پوتین و نتانیاهو، نیازمند تغییر جدی در رویکرد ترامپ است. در حال حاضر، نه پوتین آماده انعطاف است و نه نتانیاهو از مواضع تند خود عقبنشینی کرده است. از سوی دیگر، ترامپ نیز بهنظر میرسد تمایل دارد سیاستی مستقل و مبتنی بر اولویتهای اقتصادی و داخلی پیش بگیرد؛ حتی اگر این به معنای کنار گذاشتن متحدان قدیمی باشد.
برخی تحلیلگران هشدار دادهاند که بیاعتمادی فزاینده میان این رهبران، میتواند آمریکا را از نقش تاریخی خود بهعنوان قدرت میانجیگر و ثباتساز در بحرانهای جهانی دور کند. این در حالی است که بحرانهایی نظیر اوکراین، غزه، ایران و تنش در شرق آسیا، نیازمند رهبری قوی و روابط مستحکم دیپلماتیک هستند.
روابط پرتنش و آسیبدیده ترامپ با ولادیمیر پوتین و بنیامین نتانیاهو، به نقطهای رسیده که نهتنها مانع تحقق وعدههای انتخاباتیاش در زمینه صلح جهانی شده، بلکه ایالات متحده را در موضعی انفعالی در قبال بحرانهای جهانی قرار داده است. اگرچه ترامپ در تلاش است با ابزارهایی مانند تحریم، فشار سیاسی و میانجیگریهای موازی تأثیر خود را بازیابد، اما به نظر میرسد بدون ترمیم روابط شخصی و دیپلماتیک با رهبران کلیدی جهان، این تلاشها نتیجهای پایدار نخواهند داشت.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
