به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از بلومبرگ، در اقدامی جنجالی و بحثبرانگیز، دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده، بلافاصله پس از انتشار دادههای جدید اشتغال که از ضعف بازار کار حکایت داشت، یکی از مقامات بلندپایه اداره آمار کار ایالات متحده (BLS) را از سمت خود برکنار کرد. این تصمیم، نه تنها موجی از واکنشها در محافل سیاسی و رسانهای بهراه انداخت، بلکه بار دیگر سوالاتی جدی را درباره استقلال نهادهای آماری و نحوه مواجهه سیاستمداران با واقعیتهای اقتصادی مطرح کرد.
بنا بر گزارشها، این اخراج تنها چند ساعت پس از انتشار گزارش ماهانه اشتغال رخ داد؛ گزارشی که نشان میداد رشد مشاغل بسیار کمتر از حد انتظار اقتصاددانان بوده و نرخ بیکاری نیز کاهش محسوسی نداشته است. ترامپ که همواره عملکرد اقتصادی را یکی از نقاط قوت خود معرفی میکرد، از این گزارش خشمگین شده و در جلسهای غیرعلنی تصمیم به برکناری مقام یادشده گرفت. گرچه در بیانیه رسمی کاخ ترامپ (دفتر سیاسی او) دلایل این اقدام "بازنگری در ساختار مدیریتی" اعلام شد، منابع نزدیک به ماجرا، آن را به نارضایتی مستقیم رئیسجمهور سابق از "جهتگیری سیاسی احتمالی در دادهها" ربط دادهاند.
اما آیا واقعاً انتشار آمار منفی اشتغال توجیهی برای اخراج مقام آمار رسمی کشور است؟ نهادهای آماری در ایالات متحده از لحاظ قانونی باید مستقل از دولت عمل کنند. ساختار اداره آمار کار آمریکا طوری طراحی شده که در برابر فشارهای سیاسی مقاومت کند. با این حال، ترامپ در دوره ریاستجمهوریاش نیز بارها نشان داده بود که به استقلال این نهادها اعتقادی ندارد. او در زمان شیوع کووید-19 نیز گزارشهای مراکز بهداشت و درمان فدرال را زیر سوال برد و حتی برخی از مقامات را به دلیل ارائه "اطلاعات نادرست یا ناامیدکننده" از کار برکنار کرد.
برخی از تحلیلگران، اقدام اخیر ترامپ را تلاشی برای حفظ روایت شخصی او از اقتصاد آمریکا میدانند. در طول دوران ریاستجمهوریاش، ترامپ بارها آمار اشتغال را به عنوان نماد موفقیت خود برجسته کرد و هرگاه دادهها برخلاف آنچه انتظار داشت منتشر میشدند، آنها را "نادرست"، "تحریفشده" یا حتی "دشمنانه" خواند. این الگوی رفتاری اکنون نیز در دوران پس از ریاستجمهوری ادامه دارد، چرا که ترامپ بهشکل فعالانه در کمپین انتخاباتی 2024 شرکت دارد و تصویر اقتصاد ضعیف در دوران بایدن را کلید پیروزی خود میداند.
در مقابل، برخی از متحدان پیشین ترامپ نیز از این اقدام انتقاد کردهاند. یکی از مشاوران سابق اقتصادی کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، در مصاحبهای با یک شبکه تلویزیونی گفت: «اگر ما بخواهیم تنها دادههایی را بپذیریم که خوشایند ماست و تولیدکنندگان داده را بهخاطر اعداد ناخوشایند مجازات کنیم، دیگر آماری باقی نخواهد ماند که به آن اعتماد کنیم.» او افزود: «این اقدام، نه تنها نهاد آمار را تضعیف میکند، بلکه فضای سرمایهگذاری و تحلیل اقتصادی را نیز ناامنتر میسازد.»
اقتصاددانان نیز در واکنش به این خبر، نگران اثرات بلندمدت چنین رویکردهایی هستند. به گفته دکتر جنیفر لی، استاد اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، «آمارهای رسمی نقش حیاتی در تصمیمسازیهای اقتصادی دارند، از سیاستهای پولی بانک مرکزی گرفته تا برنامههای حمایتی دولت. اگر این آمارها سیاسی شوند یا از ترس برکناری دست به خودسانسوری بزنند، کل ساختار تحلیل اقتصادی از هم خواهد پاشید.»
در فضای رسانهای، این خبر با دو رویکرد متفاوت بازتاب یافت. رسانههای محافظهکار از جمله فاکس نیوز، اقدام ترامپ را بهعنوان «لزوم پاسخگویی نهادهای دولتی» تعبیر کردند و مدعی شدند که «دادههای اشتغال باید دقیق و قابل اطمینان باشند، نه اینکه تحت تأثیر روایتهای خاص تهیه شوند». در مقابل، رسانههای لیبرالتر مانند CNN و نیویورک تایمز، این تصمیم را نشانهای از میل شدید ترامپ به کنترل حقیقت دانستند و آن را اقدامی خطرناک در مسیر فرسایش اعتماد عمومی به نهادهای دولتی تحلیل کردند.
از منظر حقوقی، اخراج یک مقام فدرال (مخصوصاً در حوزه آمار) پیچیدگیهایی دارد. اگرچه رئیسجمهور میتواند مقامات غیرمنتخب را برکنار کند، اما استقلال نهادی مانند BLS به معنای آن است که چنین تصمیماتی باید بر اساس ضوابط حرفهای و نه سیاسی گرفته شود. هنوز مشخص نیست که آیا فرد برکنار شده به این تصمیم اعتراض خواهد کرد یا خیر، اما برخی منابع از احتمال پیگیری قضایی خبر دادهاند.
در شرایطی که انتخابات 2024 نزدیکتر میشود، ترامپ تلاش دارد تا تصویر "آمریکای موفق" خود را دوباره احیا کند؛ تصویری که بحران اقتصادی کرونا، نرخ بالای بیکاری، و نارضایتی طبقاتی در دوره ریاستجمهوریاش خدشهدار کرده بود. در این مسیر، ظاهراً هر مانعی—even اگر دادههای آماری بیطرف باشند—میتواند از مسیر حذف شود.
با این حال، این رویکرد ممکن است در بلندمدت به ضرر خود ترامپ نیز تمام شود. مردم آمریکا، خصوصاً پس از تجربه کووید-19 و نوسانات اقتصادی، به آمارها بیش از گذشته توجه میکنند. اگر حس کنند که آمارها دستکاری شده یا به نفع یک جریان سیاسی منحرف شدهاند، نه تنها اعتماد عمومی از بین میرود، بلکه پروژه بازگشت ترامپ به کاخ سفید نیز با چالش جدی روبهرو خواهد شد.
در نهایت، اخراج یک مقام آماری تنها بهخاطر اعلام واقعیت اقتصادی، نه نشانه اقتدار است و نه مدیریت. بلکه نشانهای است از بحران عمیقتر: سیاستمدارانی که بهجای اصلاح اقتصاد، در پی تغییر روایت آن هستند.
برای پیگیری اخبار اقتصادی اینجا کلیک کنید.
