آشنایی با انواع کلاچ و صفحه کلاچ

  جمعه، 17 مرداد 1399   زمان مطالعه 7 دقیقه
آشنایی با انواع کلاچ و صفحه کلاچ
کیت کلاچ، مجموعه ‌ای متشکل از صفحه ، دیسک و بلبرینگ کلاچ است و وظیفه اصلی آن، انتقال نیرو و توان از سوی موتور به جعبه ‌دنده است. انتخاب کیت در این قطعه بر اساس نوع و مدل خودرو متغیر است؛ بدین معنا که دیسک و صفحه آن، بر اساس قدرت تولیدی خروجی موتور و مجموعه جعبه ‌دنده خودرو طراحی و نصب می ‌شود.

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، کلاچ وسیله ای است که به کمک آن راننده هر زمان که بخواهد می تواند اتصال موتور را از جعبه دنده جدا نماید، بدین معنی که موتور روشن باشد بدون اینکه چرخ دنده ها در جعبه دنده بچرخند و خودرو حرکت نماید.

کاربرد کلاچ در مواقع تعویض دنده یا متوقف کردن خودرو است آن هم برای اینکه موتور خاموش نشود.

کلاچ وسیله ای مکانیکی است که برای انتقال نیرو از آن استفاده می شود. این انتقال نیرو در حالت درگیر، از یک قسمت (مولد نیرو) به قسمتی دیگر (دستگاه انتقال نیرو) انجام می شود، اما کلاچ همیشه درگیر نیست و می تواند آزاد باشد. کلاچ ها در هر جایی که کنترل انتقال نیرو و یا حرکت نیاز باشد، کاربرد دارند، چه برای کنترل میزان انتقال نیرو و یا مدت زمان آن. برای مثال، در پیچ گوشتی های الکتریکی میزان نیروی لازمه برای باز کردن پیچ ها توسط کلاچ منتقل می شود و یا در اتومبیل ها کلاچ وظیفه کنترل انتقال نیرو را به چرخ ها دارد.

بخش های اصلی کلاچ

این سیستم از اجزاء مختلفی تشکیل شده است. این اجزاء شامل بوش کلاچ ، فلایویل ، صفحه کلاچ ، صفحه فشار ، کلاچ انتشار ، چنگک و ساچمه است.

بوش کلاچ: پشتیبانی از انتقال محور داخلی را بر عهده دارد. معمولاً از برنز صیقل داده شده یا برنج ساخته می شود. مدل های جدید خودرو، نیازمند بوش کلاچ های غلتکی هستند. این نوع مقاومت بیشتری نسبت به نمونه های دیگر دیگر دارند. مدل های غلتکی جدید، اصطکاک کمتری ایجاد می کنند و باعث عمر طولانی این قطعه و صفحه آن می شوند. بوش کلاچ های غلتکی هنگامی که مستهلک می شوند، از حالت اولیه خارج نمی شود، ولی این مشکل ممکن است در بوش های برنزی و برنجی رخ دهد.

فلایویل: این قطعه یک مخزن انرژی در این سیستم است. فلایویل، سکویی برای چرخ دنده فراهم می کند تا زمانی که سوئیچ را می چرخانید و موتور درگیر می شود، فرآیند جابه جایی نیرو انجام شود؛ همچنین این قطعه، مولّد اینرسی برای حفظ و تداوم چرخش هنگام پایین رفتن پدال است؛ در واقع این قطعه برای روند باثبات و کنترل شده درگیری کلاچ ضروری است. بیشتر فلایویل ها از فولاد بیلت ساخته شده اند. از این فلز برای سهولت در فرآیند درگیری این قطعه و بالا بردن عمر آن استفاده می شود.

صفحه فشار: این قطعه، اسب بارکش کلاچ و سیستم صفحه آن است. صفحه فشار، نیروی لازم برای چفت شدن کلاچ را فراهم می کند و مانع از لغزش آن می شود. زمانی که شما پدال را فشار می دهید، فنر کششی صفحه فشار باز می شود و فشار را روی صفحه رها می کند. زمانی که پدال را بالا می برید، این فنر کششی بسته می شود و صفحه را به فلایویل چفت می کند و انرژی موتور را به محور درونی انتقال می دهد.

صفحه فشار دو نوع دارد: نوع دیافراگمی که در مدل های جدید کاربرد دارد و نوع سه انگشتی. نوع دیافراگمی برای آسان سازی فرآیند عملکرد این قطعه و صفحه آن، درگیری راحت تر قطعات مرتبط با هم و عمر طولانی تر آن به کار می رود و کاربرد بیشتری نیز دارد.

صفحه کلاچ: این قطعه بیش از هر بخش دیگری در سیستم کلاچ کاربرد دارد. همین کاربرد زیاد باعث می شود که معمولاً این قطعه، علت اصلی مشکلات مربوط به سیستم کلاچ باشد. از ساختار این قطعه، دو نوع اصلی وجود دارد: ۱- توپی فنردار ۲-توپی جامد.

«توپی جامد» معمولاً در اسب بخار بالا و در زمینه مسابقه ای کاربرد دارد، در حالی که «توپی فنری» در همه موارد استفاده می شود. توپی فنری به گونه ای طراحی شده است که به جذب شوک منبعث از درگیری اولیه کلاچ کمک می کند و باعث از بین رفتن شوک پیش از آسیب رساندن به فرآیند رانندگی می شود. صفحه کلاچ با فنرهای سنگین تر و بیشتر به خاطر جذب فشار و عمر طولانی، کارایی بیشتری دارد.

انواع کلاچ:

این قطعه چهار نوع اصلی دارد:

۱-بدون لغزش: علت نام گذاری این نوع را باید در دو حالت اصلی آن جستجو کرد: حالت خلاصی و حالت درگیر که در آن کلاچ کاملاً درگیر است؛ لذا لغزش یا ساییدن در آن مشاهده نمی شود.

۲-یک طرفه: این نوع از جهت اینکه به یک طرف می چرخند، مانند نوع بدون لغزش هستند و اگر چرخش از سوی مخالف انجام شود، انتقال توان انجام نمی شود.

۳-اصطکاکی: نوع اصطکاکی دارای ضریب اصطکاکی بالا میان دو صفحه اصلی است که این امر موجب انتقال توان میان صفحات می شود. این نوع، انواعی چون مخروطی، دیسکی، صفحه ای و تسمه ای دارد.

۴- هیدرولیک: در این مدل، شاهد حرکت نیرو از صفحات به سیال و از سیال به صفحه متحرک هستیم. در خودروهای کنونی معمولاً انواع اصطکاکی یا هیدرولیکی کاربرد دارند.

نوع اصطکاکی که در ایران رایج است، ۵ نوع اصلی دارد:

گریز از مرکز

نیمه گریز از مرکز

تک صفحه ای

چند صفحه ای

مخروطی

انواع صفحه کلاچ

صفحه این قطعات از مواد مختلف تشکیل شده اند:

۱-مواد ارگانیک: صفحه ارگانیک در بیشتر مدل های کنونی موجود است و معمولاً برای رانندگی ایدئال توصیه می شوند؛ با این حال، محدودیت هایی در زمان افزایش دما دارند؛ همچنین زیر فشار بالای ناشی از لغزش، از بین می روند که این مسئله به علت کاهش ضریب اصطکاک آن هاست.

۲-کامپوزیت های کولار: کولار نامی تجاری برای الیاف متشکل از پارا آرامیدهای قوی با انواع دیگر آرامیدها مانند نومکس و تکنورا است. این محصولات معمولاً به شکل نخ یا پارچه یافت می شوند. سیستم هایی که صفحه کلاچ آن ها با مواد کولار تولید شده است، ضریب اصطکاک بیشتری نسبت به مواد ارگانیک دارند.

زمانی که ضریب اصطکاک در مواد صفحه کلاچ بالا می رود، حالت تهاجمی مواد در درگیری این قطعه افزایش پیدا می کند؛ این بدان معناست که باید منتظر شنیدن صدای پچ پچ در این مواد در دنده های سبک و معکوس باشیم. کولار با فلایویل ها و صفحه های فشار رایج همخوانی دارد و به عنوان یک گزینه به روز مطرح است.

۳-آهن سینترینگ شده: سینترینگ ماده ای است که به وسیله آن به مواد فلزی و سرامیکی شکل می دهند. آهن سینترینگ شده در این قطعه به خاطر توانایی بالای آن برای مقاومت در برابر برخی لغزش ها و از دست ندادن ضریب اصطکاک مشهور است. این نوع برای موتورهایی با اسب بخار بالا کاربرد دارد. نکته کلیدی در مورد رقابتی بودن این ماده، ماندگاری بالای آن است. اگر کلاچ با آهن سینترینگ شده بیش از حد بلغزد، صفحه کلاچ می تواند مجدداً بالا بیاید و به کار گرفته شود.

انتخاب کیت کلاچ

کیت کلاچ، مجموعه ای متشکل از صفحه ، دیسک و بلبرینگ کلاچ است و وظیفه اصلی آن، انتقال نیرو و توان از سوی موتور به جعبه دنده است. انتخاب کیت در این قطعه بر اساس نوع و مدل خودرو متغیر است؛ بدین معنا که دیسک و صفحه آن، بر اساس قدرت تولیدی خروجی موتور و مجموعه جعبه دنده خودرو طراحی و نصب می شود.

کلاچ در خودروهای تولید داخل

در میان خودروهای تولید داخل، دو دسته پرکاربرد آن ها را بررسی می کنیم:

دیسک و صفحه پژو: نوع این قطعه در پژو، اصطکاکی و تک صفحه ای است. این نوع، مدل رایج در خودروهای کنونی است که به علت سادگی سیستم و قیمت مناسب آن رواج دارد.

دیسک و صفحه پراید: همان طور که در بالا اشاره شد، صفحه کلاچ پراید مانند مدل پژویی آن جزء دسته اصطکاکی و تک صفحه ای است. صفحه کلاچ پراید با توجه به قیمت این خودرو که جزء خودروهای کلاس اقتصادی محسوب می شود، از دسته کلاچ های تک صفحه ای به حساب می آید تا هزینه های تولید و همچنین هزینه های خدمات پس از فروش را کاهش دهد.


دیدگاه ها

  دیدگاه ها
نظر خود را به اشتراک بگذارید
آخرین ویدیو ها