شکستگی دندان رخدادی است که در اثر حوادث ناگوار پیش می آید و ممکن است برای هر فردی اتفاق بیافتد و عدم آگاهی در مورد اقدامات احتیاطی در شرایط خاص منجر به تکه شدن، ترک خوردن و شکستن دندان می شود. در بعضی موارد شکستگی دندان بدون درد است و مشکلی غیر از مسئله زیبایی و بهداشت ایجاد نمی کند. در سایر موارد به دلیل دردناک بودن دندان شکسته ، ترمیم دندان شکسته یک فوریت پزشکی به حساب می آید و نیاز به توجه و درمان فوری دارد.
برای درک بهتر عواقب دندانهای شکسته شده، باید علل بروز آن را بررسی کنیم. در اصل دندان از 3 لایه، مینا، عاج و پالپ ساخته شده است. لایه خارجی و بالایی مینا نامیده می شود که سخت ترین ماده در بدن انسان است و حتی قوی تر از استخوان هایی که اسکلت شما را تشکیل می دهند می باشد. مینا به رنگ سفید و لایه قابل مشاهده حفاظتی اطراف دندان است. به قسمتی از دندان که در بالای لثه قرار دارد و وقتی لبخند میزنیم مشاهده می شود تاج دندان گفته می شود. در زیر مینا بافت نرمی به نام عاج قرار دارد که بخش عمده ای از ساختار دندان را تشکیل می دهد و نقش محافظتی برای قسمت پالپ دندان که شامل رگهای خونی و اعصاب است را ایفا می کند. در واقع عاج و پالپ ریشه های دندان را در فک محکم نگه می دارند.
قسمت پایینی دندان از ریشه تشکیل شده است که در لثه و فک قرار دارند و توسط مینای دندان پوشیده نشده اند، بلکه توسط لایه دیگری به نام سمنتوم پوشیده شده اند. سمنتوم شبیه مینای دندان اما کمی نرم تر است. لایه سطحی مینای دندان است که در معرض آسیب و شکستن قرار دارد.
هنگامی که یک دندان خرد، ترک خورده یا شکسته می شود، در درجه اول بر لایه بیرونی یعنی مینای دندان تاثیر می گذارد. با این وجود، در شرایط خاص، آسیب و شکستگی ممکن است عاج و پالپ دندان را نیز درگیر کند. به عنوان مثال ممکن است صورت و دندان ها به عنوان بخشی از حادثه دچار ضربه شدید شوند. در مواقع معمولی، لایه های داخلی دندان تحت تأثیر شکستگی قرار نمی گیرند اما اگر ترمیم دندان شکسته به موقع انجام نشود، پالپ و ریشه دندان ممکن است تحریک یا آلوده شود.
انواع مختلف شکستگی دندان:
شکستگی دندان نیز مانند هر چیز دیگری انواع مختلفی دارد. در ادامه شما را با انواع شکستگی دندان آشنا کرده و راه هایی برای ترمیم دندان شکسته ارائه می دهیم.
شکستگی کاسپ دندان
کاسپ به سطح برجسته جونده دندان گفته می شود و شکستگی کاسپ هم به معنای آسیب به این ناحیه است. این شکستگی درد زیادی ندارد و ممکن است پزشک برای ترمیم یا درمان آن از روکش استفاده کند.
شکستگی کلی یا دندان نصف شده
زمانی این نوع از شکستگی دندان اتفاق خواهد افتاد که بیمار از درمان دندان ترک خورده خود غفلت کند. در این حالت دندان به قسمت های مختلفی شکسته خواهد شد. ترمیم این نوع از شکستگی دندان دشوارتر از شکستگی کاسپ دندان است
مزایای فوق العاده ی ارتودنسی دیمون چیست؟
دندان ترک خورده
ترک خوردگی دندان در برخی مواقع می تواند سطحی باشد. اما عدم رعایت و پیگیری برای درمان ممکن است این ترک را تا ریشه دندان برساند. در این حالت ترمیم دندان شکسته دشوارتر از زمانی است که شکستگی سطحی باشد.
شکستگی عمودی تا ریشه
این نوع شکستگی با درد بسیاری همراه است. زیرا شکستگی از سطح دندان به صورت عمودی تا ریشه ادامه خواهد داشت. درد این نوع شکستگی به دلیل التهاب و عفونت عصب های اطراف ریشه است.
ترک های مویی
ترک های مویی در بیرونی ترین سطح دندان یعنی مینای دندان رخ می دهند که کِریز لاین هم نامیده می شوند. این مدل از شکستگی به ندرت باعث ایجاد درد در بیمار می شود.
شکستگی ناشی از پوسیدگی
همان طور که از نام این مورد مشخص است این مدل شکستگی به دلیل پوسیدگی رخ خواهد داد. در این حالت به دلیل پوسیدگی سطحی، دندان استحکام بیرونی خود را از دست خواهد داد و به راحتی دچار ترک و شکستگی خواهد شد.اگر دندانی دچار ترک شود هیچ راه درمان خانگی برای آن وجود ندارد و حتما باید به پزشک مراجعه شود. هر چند ممکن است با وجود ترک درد زیادی احساس نکنید و گاهی با تغییر دمای فضای دهان این درد کمی واضح تر شود. که این درد ناشی از تحریک و آسیب به اعصاب دندان است که زمان باز و بسته شدن دهان و همچنین جویدن غذا بیشتر خواهد شد. اما هرگز نباید ترمیم دندان شکسته خود را پشت گوش بیندازید.
بلافاصله پس از شکستگی دندان چه باید کرد؟
در عین حال ممکن است اقدامات زیر برای دندان شکسته موثر باشند:
- دهان خود را با آب گرم بشویید.
- به مدت ۱۰ دقیقه یا تا زمانی که خونریزی متوقف شد، یک تکه گاز پانسمان را بروی ناحیه خونریزی فشار دهید. اگر این کار تاثیری نداشت یک کیسه چای را بر روی ناحیه آسیب دیده فشار دهید تا خونریزی متوقف شود.
- یک بسته یخ بر روی گونه یا لب های روی دندان شکسته قرار دهید. این کار به کاهش تورم و تسکین درد کمک می کند.
- اگر نمی توانید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید، بخشی از دندان که داخل دهان است را با سیمان دندانپزشکی موقت بپوشانید. این سیمان را می توان از داروخانه ها تهیه کرد.
- در صورت درد از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده نمایید.
