70 تخلف انتظامی قضات کدامند؟

تعریف رفتار خلاف شأن قضایی

عبارت است از انجام هر گونه عملی که به موجب قانون، جرم عمدی شناخته شود و یا خلاف عرف مسلم قضات بوده باشد؛ به نحوی که قضات آن را مذموم بدانند. به همین علت انجام هر گونه فعلی که مطابق قانون مجازات اسلامی جرم شناخته می شود، علاوه بر مجازات کیفری آن موجب انفصال دائم از شغل قضاوت نیز خواهد بود. اگر تخلف از قانون به صورت عمدی و یا برای اجرای نظری، به نفع یا ضرر یکی از طرفین دعوی صورت بگیرد و منتهی به تضییع حق یا تأخیر در انجام وظیفه یا ترک آن شود، مرتکب نسبت به اهمیت و شرایط ارتکاب عمل، به یکی از مجازات های انتظامی درجه هشت تا سیزده محکوم خواهد شد که این امر یکی از موارد تشدید مجازات انتظامی قضات محسوب میشود. هرچند در قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات جرایمی برای قضات پیش بینی شده لکن در این نوشتار به بررسی تخلفاتی پرداختیم که موجب مجازات انتظامی قضات و رسیدگی در دادگاه انتظامی و دادسرای انتظامی قضات خواهند بود که واجد آیین رسیدگی ویژه خود می باشند.

قانون نظارت بر رفتار قضات

یکی از مهم ترین قوانین مرتبط با این حوزه قانون نظارت بر رفتار قضات است که در سال ۱۳۹۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. البته این قانون تنها به تخلفات انتظامی قضات می پردازد و بررسی مواردی که قاضی به سبب شغل خود مرتکب جرم می شود با قوانین کیفری است. قانون نظارت بر رفتار قضات تنها بر اعمال و رفتار دادرسان دادگاه ها نظارت ندارند، بلکه تمامی قضاتی که به حکمِ رئیس قوه قضائیه به سمت قضائی منصوب می شوند و پایه قضایی دارند، مشمول این قانون می شوند؛ مانند قضات دادگاه ها، دادستان ها، دادیاران، بازپرس های دادسرا، رؤسای دادگستری و رئیس کل دادگستری و حتی قضات دادگاه ها و دادسراهای نظامی. لازم به ذکر است، مطابق آیین نامه، به تخلفات انتظامی قضات دادگاه های روحانیت، همان دادگاه های روحانیت نیز رسیدگی می کنند. قانون نظارت بر رفتار قضات، سیزده درجه از مجازات های انتظامی را برشمرده است که خفیف ترین آنها توبیخ بدون درج در سابقه خدمتی است و شدیدترین آن هم انفصال دائم از خدمات دولتی. اما به طور کل، این مجازات ها به انواع توبیخ کتبی، کسر حقوق ماهانه، تنزل پایه قضایی، انفصال موقت، تبدیل به وضعیت اداری و انفصال دائم است.

فهرست هفتاد تخلف انتظامی قضات در قوانین کشور

1. دستور جلب متهم بدون رعایت مقررات قانونی
2. صدور دستور متعارض و مبهم و کلی
3. صدور قرار کفالت و وثیقه بدون مشخص نمودن مبلغ
4. صدور قرارهای تامین نامتناسب
5. عدم پذیرش کفیل و وثیقه در قرارهای تأمین
6. دستور نگهداری متهم در بازداشتگاه غیرقانونی پس از صدور قرارهای تأمین منجر به بازداشت
7. بازداشت غیرقانونی
8. عدم ثبت پرونده ها در دادسرا تا مرحله صدور قرار نهایی
9. عدم تمدید قرارهای بازداشت موقت در مواعد قانونی
10. عدم تمکین دادسرا پس از فک قرار تأمین توسط دادگاه
11. عدم توجه به صلاحیت محلی و ذاتی
12. عدم ذکر مدت در قرار بازداشت موقت
13. عدم قید مشخصات سمت قضائی، تاریخ و شماره کلاسه پرونده در صورتجلسات تنظیمی
14. آزادی متهم بدون اظهارنظر در تحقیقات مقدماتی
15. استفاده از الفاظ زاید و و غیرمرتب و متعارف در قرارها و آراء
16. استفاده بی رویه از فرم، آن هم بعضاً غیرمرتب در تصمیمات نهایی به خصوص در دادسراها
17. عدم اتخاذ تصمیم در مواعد قانونی
18. عدم اظهارنظر نسبت به بعضی از متهمین یا موارد اتهامی در پرونده های کیفری
19. عدم تعیین تکلیف نسبت به آلات و ادوات جرم
20. نگهداری آلات و ادوات جرم در مکان های نامتناسب
21. اخذ آخرین دفاع قبل از تکمیل تحقیقات
22. صدور تأمین کیفری جدید برای متهم، بدون تعیین تکلیف نسبت به قرار صادره قبلی
23. ناخوانا بودن دستورات قضائی
24. صدور قرار یا رأی بدون اعلام ختم تحقیقات یا رسیدگی
25. انجام اقدامات خارج از چهارچوب مفاد نیابت
26. صدور قرار مجرمیت بدون أخذ آخرین دفاع
27. وجود اغلاط املایی و انشایی در دستورات و آراء
28. دستورات غیرحقوقی با جمله بندی نامتناسب
29. صدور حکم با استناد به مواد غیرمرتبط
30. صدور حکم خارج از چارچوب کیفرخواست
31. تشدید حکم در مقام تجدیدنظرخواهی بدون موجب قانونی
32. صدور دستورات تلفنی
33. فقدان امضای نماینده دادستان علیرغم ذکر حضور وی در صورتجلسات دادرسی دادگاه
34. عدم ابلاغ نظریه کارشناسی به اصحاب دعوا
35. برخورد تند و بعضًا غیرمتعارف و توهین آمیز
36. ارتباط غیرمتعارف با اصحاب پرونده و وکیل
37. عدم توجه به مستندات
38. عدم پذیرش و ثبت لوایح
39. دادنامه [کردن] پرونده قبل از انشاء رأی
40. آمارسازی در سیستم مکانیزه
41. صدور قرار نهایی در دادسرا با استناد به عدم پیگیری شاکی
42. بایگانی نمودن پرونده های اجرایی به جهت عدم پیگیری شاکی
43. کسر از آمار پرونده های قدیم اجرای احکام و ثبت مجدد آن با کلاسه جدید
44. بایگانی نمودن پرونده بدون اجرای کامل اجزاء دادنامه
45. عدم نظارت بر اجرای احکام شلاق و وصول جریمه
46. عدم تبعیت مرجع تالی از مرجع عالی
47. عدم توجه به اعتبارات امر قضاوت شده
48. عدم توجه به مفاد اسناد رسمی
49. تلقی حکم به قرار توسط دادگاه تجدیدنظر
50. صدور رأی توسط دادگاه بدوی بدون تشکیل جلسه دادرسی وفق مقررات
51. وجود پرونده بلاتکلیف و عدم اتخاذ تصمیم در موعد مقرر
52. افزایش خواسته در جلسه اول بدون ابطال تمبر هزینه دادرسی
53. عدم پاسخگویی به ایرادات در اولین جلسه دادرسی
54. دستور تعیین وقت رسیدگی قبل از تکمیل دادخواست
55. قبول اعسار از هزینه دادرسی بدون رسیدگی
56. رسیدگی و اصدار رأی توأمان به دعوی اعسار از هزینه دادرسی با دعوا [اصلی]
57. عدم دعوت از نماینده بیمه در پرونده های تصادفات و عدم ابلاغ دادنامه به نماینده بیمه مربوطه
58. دستور اجرای حکم بدون أخذ تأمین در احکام غیابی
59. عدم ابطال تمبر هزینه دادرسی در اموال غیرمنقول بر اساس قیمت منطقه ای
60. عدم امضاء صورتجلسه دادرسی توسط اصحاب دعوای حاضر
61. عدم اعطای فتوکپی به اصحاب دعوا در دادگاه
62. عدم ذکر حضوری یا غیابی بودن رأی
63. صدور آراء غیرمستدل و غیرمستند
64. اطاله دادرسی
65. تأخیر در ورود و تعجیل در خروج غیرمتعارف
66. عدم مقابله دادنامه ها
67. عدم اظهارنظر نسبت به بعضی از موارد خواسته
68. صدور حکم خارج از خواسته
69. الحاق مواردی به دادنامه بعد از صدور رأی
70. قرار دادن متهم در اختیار آگاهی قبل از صدور قرار تأمین یا پس از صدور قرار تأمین و قبل از معرفی به بازداشتگاه قانونی.

تخلفات وکیل چیست و چگونه می توان از وکیل شکایت کرد؟