مقررات شکایت از وکیل
مقررات مربوط به وکلا، ترتیبی را برای رسیدگی به تخلفات وکلا برای شکایت از وکیل تعیین کرده است که هرکس شکایتی از رفتار یا اخلاق وکیلی داشته باشد، بتواند آن را پیگیری کند. با وجود این امکان، موکل ناراضی، می تواند تصمیم در مورد اخلاق و رفتار وکیل را به مرجع صالح به رسیدگی ( شکایت از وکیل ) بسپارد. بنابراین سوء تفاهمی نباید درخصوص صحت رفتار وکلا باقی بماند. اما این سؤال بسیاری از شهروندان است که کی وکجا می توان شکایت از وکیل کرد؟ در پاسخ باید گفت که تخلف هایی که وکلا به مناسبت شغل خود انجام می دهند در دادسرای انتظامی وکلا رسیدگی می شود. هرکس شکایتی از اخلاق یا رفتار وکیلی دارد که مربوط به شغل اوست، می تواند برای شکایت از وکیل ترتیب زیر را طی کند. اگر کسی از اخلاق و رفتار وکیل دادگستری شکایتی( شکایت از وکیل) داشته باشد، می تواند شکایت خود را به صورت کتبی یا شفاهی به کانون وکلایی که آن وکیل در آن عضو است تقدیم کند. علاوه بر شاکی، رئیس کانون وکلا، رئیس شعبه اول دادگاه عمومی شهرستان، رئیس شعبه اول دادگاه تجدید نظر و دادستان می توانند تخلف وکیل رابه صورت کتبی به اطلاع دادسرای انتظامی وکلا برسانند. شکایت کتبی شاکی در دفتر کانون ثبت می شود و شکایت شفاهی در صورت مجلس نوشته شده و به امضای شاکی می رسد. این شکایت به دادسرای انتظامی وکلا و نزد دادستان انتظامی کانون ارسال می شود. رسیدگی به تخلف وکیل در دادسرای انتظامی وکلا آغاز می شود. این دادسرا به اتهامات وکیل رسیدگی می کند و اگر آنها را وارد دانست، کیفرخواست صادر می کند و بدین ترتیب، پرونده برای رسیدگی به تخلف وکیل به دادگاه انتظامی وکلا می رود. این دادسرا اگر وکیل را بی گناه تشخیص داد، قرار منع تعقیب صادر می کند وبدین ترتیب، شکایت شاکی رد می شود. قرار منع تعقیب به این معنی است که شکایت از وکیل وارد نبوده است و تقصیری از وی سر نزده است. در صورتی که این قرار از سوی دادسرای انتظامی وکلا صادر شود، قابل اعتراض خواهد بود. شاکی و رئیس کانون وکلای دادگستری، کسانی هستند که می توانند به قرار منع تعقیب اعتراض کنند، آنها ۱۰ روز از زمان ابلاغ این قرار فرصت دارند که با مراجعه به دادگاه انتظامی وکلا است. اگر رسیدگی در دادسرای انتظامی وکلا، به صدور کیفرخواست منتهی شود، نوبت به رسیدگی به اتهام وکیل در دادگاه انتظامی وکلا خواهد رسید. در صورت صدور کیفرخواست، احتمال اینکه وکیل از وکالت تعلیق شود، وجود دارد، اما صدور کیفرخواست لزوماً به معنی این نیست که وکیل تخلفی مرتکب شده است. دادگاه انتظامی وکلا است که در این خصوص اظهار نظر خواهد کرد. دادگاه انتظامی وکلا اگر قرار منع تعقیب وکیل را درست بداند، آن را تأیید می کند وبدین ترتیب وکیل از آن اتهام برای همیشه مبرا می شود ومعلوم می شود که موکل درخصوص تخلف وی حق نداشته است. دادگاه انتظامی وکلا به هر طریق ممکن است شروع به رسیدگی به تخلف وکیل کند. در فرض اول پس از اعتراض به قرار منع تعقیب وکیل نزد این مرجع، اگر قرار منع تعقیب را نادرست دانست و اعتقاد به تخلف وکیل داشته باشد، خود به موضوع رسیدگی کرده وحکم صادره می کند اما معمولاً رسیدگی در دادگاه انتظامی وکلا پس از صدور کیفرخواست از سوی دادسرای انتظامی وکلا شروع می شود. دادگاه انتظامی وکلا، رونوشت ادعا نامه با تقاضا را به وکیل تحت تعقیب ابلاغ می کند و اگر توضیح وکیل لازم نباشد، حکم خود را صادر می کند در غیر این صورت پس از گرفتن توضیح از وی رأی صادر می کند. در پایان رسیدگی ممکن است رأی دادگاه انتظامی وکلا مبنی بر برائت باشد. بدین معنی که تشخیص دهد که تخلفی از سوی وکیل رخ نداده است. در صورت حکم به محکومیت وکیل یکی از این مجازات ها برای او تعیین خواهد شد:
- اخطار کتبی
- توبیخ با درج در پرونده
- توبیخ با درج در روزنامه رسمی ومجله کانون
- تنزل درجه
- ممنوعیت وکالت از سه ماه تا سه سال
- و محرومیت دائم از شغل وکالت
این رأی به وکیل تحت پیگرد، کانون وکلا، دادسرای انتظامی وهمچنین شاکی ابلاغ خواهد شد.
از آرایی که دادگاه عالی انتظامی قضات صادر می کند، می توان در دادگاه عالی انتظامی قضات ظرف مدت ۱۰ روز از ابلاغ رأی تقاضای تجدید نظر کرد. همه آرای صادر شده از دادگاه انتظامی وکلا از سوی شاکی خصوصی که تعقیب وکیل با شکایت او آغاز شده است قابل تجدید نظر است. اما وکیل متخلف و رئیس کانون وکلا، تنها در موارد خاصی می توانند تقاضای تجدید نظر کنند، رأی دادگاه در مورد تعلیق یا عدم تعلیق وکیل از وکالت وهمچنین رأی به مجازات از درجه چهار به بالا، از سوی وکیل قابل تجدید نظر در این دادگاه انتظامی قضات است. رأی برائت و مجازات درجه چهار به بالا نیز از سوی رئیس کانون قابل تجدید نظر است. دادگاه عالی انتظامی قضات به عنوان مرجع تجدید نظر به موضوع رسیدگی کرده وممکن است رأی دادگاه انتظامی وکلا را تأیید کند یا آن را نقض کرده وحکم جدید صادر کند. به هر حال رأی این مرجع قطعی بوده وقابل تجدید نظر نخواهد بود.
در چه صورت می توان نسبت به شکایت از وکیل خود اقدام کرد؟
اقدامات فراوانی وجود دارد که می توانند موجب نارضایتی موکل شوند. برخی از مهم ترین این اقدامات شامل موارد زیر هستند:
- عدم حفظ اسرار موکل
- عدم پایبندی به قسم وکالت
- عدم حضور وکیل در جلسات رسمی دادگاه
- عدم اطلاع رسانی به موکل در زمان صدور احکام
- سازش کردن با طرف دعوا
- عدم مطلع کردن موکل از استعفا
چگونه از وکیل دادگستری شکایت کنیم؟
وکلای دادگستری مکلفند اعمالی را که به موجب مقررات بر عهده آنها قرار گرفته در زمان و به ترتیب مقرر انجام دهند همچنین اخلاق و رفتار آنها باید متناسب با مقام و منزلت شغل وکالت باشد عدم رعایت موارد مزبوره در محدوده مقررات تخلف انتظامی شمرده می شود و مستوجب تعقیب و تحمل مجازات انتظامی است. ماده ۷۶ لایحه قانونی استقلال کانون وکلا مصوب ۱۳۳۴ مجازات های انتظامی را که ممکن است وکیل دادگستری به سبب تخلف در معرض آن قرار گیرد پیش بینی نموده است مواد ۷۷ به بعد آیین نامه نیز اعمالی را که تخلف شمرده می شود شمارش نموده و در هر مورد مجازات انتظامی قابل انطباق بر آن را مقرر نموده است.