به هر بُعد از زندگی که نگاه کنید، اعتماد به نفس نقش بی اندازه پراهمیتی در آن ایفا می کند. با این همه، افراد فراوانی هنوز برای رسیدن به آن در تقلا و تکاپو هستند. بخش ناراحت کننده ی ماجرا این است که این قضیه می تواند یک چرخه ی معیوب باشد: کسانی که اعتماد به نفس ندارند، به سختی می توانند موفق شوند، کسی هم که مدام شکست می خورد، بدون شک اعتماد به نفسش سقوط خواهد کرد. مثلا اگر کسی بیاید و ایده ی محصولی جدید را برای سرمایه داران عرضه کند اما مدام نگران باشد، این پا و آن پا شود و دم به دقیقه معذرت بخواهد؛ خب معلوم است که شنونده ها زیاد تمایلی به حمایت از آن ایده نخواهند داشت.
اعتماد به نفس چیست؟
اغلب مردم معنای واقعی کلمه «اعتماد به نفس» را به خوبی درک نمی کنند. به همین دلیل آن نوع از اعتماد به نفس و خودباوری را که مطلوب و مورد نظر است، در زندگی تجربه نمی کنند چون فکر می کنند اعتماد به نفس یعنی اینکه ایمان و اعتماد به موفقیت هایی که در کارها به دست می آورند. در صورتی که اعتماد به نفس واقعی و حقیقی آن است که قبل از اینکه در کاری موفق شویم، نوعی اعتماد به توانایی خود برای انجام آن کار را داشته باشیم.
انواع اعتماد به نفس
اعتماد به نفس دارای انواع و اقسام مختلفی است و شما به منظور آنکه اقتدار شخصی لازم را به دست آورده و رضایت و غنایی که استحقاقش را دارید تجربه کنید، به همه انواع اعتماد به نفس نیاز دارید.
1. اعتماد به نفس رفتاری:
اعتماد به نفس رفتاری به معنای قابلیت و توانایی در عمل کردن و انجام دادن کارهاست. از کارهای ساده گرفته تا کارهای سخت همانند جامه عمل پوشاندن به رویاهای تان. این همان نوع از اعتماد به نفس است که مورد نظر اغلب ماست.
2.اعتماد به نفس احساسی و عاطفی:
اعتماد به نفس احساسی و عاطفی به معنای توانایی در تسلط و به کنترل درآوردن دنیای احساس و عواطف است. اینکه بدانید چه احساساتی دارید، معنای آنها را بفهمید و بتوانید انتخاب های احساسی درست بکنید و از خود در مقابل درد و رنج روحی و لطمه ها و صدمه های عاطفی محافظت کنید و بدانید چگونه روابطی صمیمی و سالم خلق نمایید.
3. اعتماد به نفس روحی و معنوی:
سومین نوع اعتماد به نفس که مهم ترین آنها می باشد، اعتماد به نفس روحی و معنوی است. این نوع از اعتماد به نفس همان اعتماد و ایمان شما به جهان هستی و کل آفرینش و موجودات است. این ایمان روحی که زندگی، هدف و نهایتی مثبت را در پی خواهد داشت و شما به خاطر هدفی اینجا هستید و زندگی چندین ده ساله تان بر روی این کره خاکی هدف و مقصودی را دنبال می کند.
اعتماد به نفس آن است که باور داشته باشید می توانید و توانایی آن را دارید که تمام توان تان را به کار بگیرید و شرایط و اوضاع زندگی را آنگونه که مطلوب و دلخواه شماست، تغییر دهید.
اگر برای اعتماد به نفس داشتن به انگیزه خارجی نیاز دارید، به یاد داشته باشید که تقویت اعتماد به نفس یکی از وظیفه های مهم انسانی است. دالایی لاما (رهبر دینی بوداییان تبت) می گوید: «هر فرد با درک ظرفیت ها و اعتماد داشتن به توانایی های خود می تواند دنیای بهتری را بسازد.» می بینید؟ جهان نیاز دارد که ما گاهی به خودمان ببالیم، پس از اینکه به خودتان بگویید چقدر عالی و شگفت انگیز هستید، نترسید.
دو عنصر عمده در اعتماد به نفس نقش دارند: اول خودکارآمدی و دوم عزت نفس.
خودکارآمدی را زمانی احساس می کنیم که ببینیم خودمان (یا کسان دیگری شبیه به خودمان) مهارت هایی را خوب یاد گرفته ایم و در حال رسیدن به اهداف مهمی هستیم که در حیطه ی این مهارت ها قرار دارند. به عبارت دیگر، خودکارآمدی یعنی اطمینان به این باور که «اگر در حیطه ی بخصوصی آموزش ببینم و سخت تلاش کنم، حتما موفق خواهم شد.» همین اطمینان است که باعث می شود آدم ها چالش های سخت را به جان بخرند و حتی وقتی با مشکل مواجه شدند، باز هم دست از تلاش برندارند.
هیچ کس به جز «شما» نمی تواند مانع موفقیت تان شود! پس دست از تردید به خودتان بردارید. اعتماد به نفس عنصری حیاتی برای موفقیت حرفه ای است و با بهره گیری از آن به موقعیت های چشمگیری می رسید که دستیابی به آنها به نظرتان غیرممکن می رسید. با راهنمایی مناسب و تلاش جدی افزایش اعتماد به نفس برای هر کسی ممکن است.
10 راهکار برای ایجاد اعتماد به نفس در بچه ها
چگونه به خودتان افتخار کنید؟
سرزنش شدن مدام برای اغلب ما اتفاق ناخوشایندی است. اینکه خودمان دائما در حال سرزنش و ایراد گرفتن از خودمان باشیم واقعا حس تنفربرانگیزی است. صدای درونی که ممکن است به مرور زمان ما را به خودتخریبی سوق دهد و عزت نفس ما را از بین ببرد. الزاما بازنده بودن و کارها را نصفه و نیمه رهاکردن باعث احساس سرخوردگی نمی شود، گاهی افراد موفق نیز دچار سرخوردگی می شوند، چون بسیاری از داشته های خود را ناچیز می دانند و برای کارهای خود ارزشی قائل نیستند. برای مقابله با خودتخریبی و تقویت عزت نفس راهکارهایی وجود دارد. یکی از این راهکارها تهیه ی فهرستی از جزئیات ساده ی زندگی است که می توانید به داشتن آنها افتخار کنید. با «چطور» همراه شوید، برایتان راهکارهای مفید و مؤثری داریم.
۱. به مَنِش خود افتخار کنید
با شادی به استقبال هر آنچه که زندگی به شما ارزانی می کند، بروید. همین شیوه ی برخورد، شما را از بقیه متمایز می کند. با کسانی که با آنها تعامل دارید، گشاده رو و دوستانه رفتار کنید. این ویژگی ساده شما را دوست داشتنی تر می کند. هرچند حفظ اعتماد به نفس هنگام مواجهه با موقعیت های جدید، کار دشواری است اما با این ویژگی می توانید به الگوی صبر و بردباری تبدیل شوید.
۲. به درس هایی که از زندگی آموخته اید، افتخار کنید
ترس از شکست را کنار بگذارید. با شکست ها روبه رو شوید، مسئولیت آنها را بپذیرید و مقاومت نشان دهید. پیروزی از آنِ کسانی است که پس از شکست، دوباره برمی خیزند. برای بهترشدن روح و جسم خود باید به نیازهای شخصی تان اهمیت دهید.
برای افزایش خودآگاهی زمانی را به تفکر و تعمق اختصاص دهید. این روش به شما کمک می کند تا درک بهتری نیز از شرایط دیگران داشته باشید.
۳. به دستاوردهای خود افتخار کنید
خط مشی مناسبی را درپیش بگیرید و هرگز دستاوردهای خود را با دیگران مقایسه نکنید. دستاوردهای شما به خودتان تعلق دارند و به همین دلیل شما را به انسان ویژه ای تبدیل می کنند. کاری پیدا کنید تا به وسیله ی آن خانواده ی خود را حمایت کنید، چراکه شما عضو کوچکی از جامعه هستید. روحیه ریسک پذیری داشته باشید و به دنبال شغلی بگردید که شما را خوشحال کند؛ فقط از این طریق می توانید به زندگی خود معنا ببخشید.
۴. به تصمیمات مالی خود افتخار کنید
مقدار چشمگیری پول برای نیازهای آینده خود پس انداز کنید. تلاش کنید میزان بدهی کمتری داشته باشید. بدهی کم نشانه ی سبک زندگی سالم تر است. به اندازه ی توان مالی خود خرید کنید. خانه یا ملکی بخرید که مالکیت آن تمام وکمال از آنِ شما باشد و میراثی برای خانواده تان محسوب شود. قبل از سرمایه گذاری در بورس و تجارت، دانش و اطلاعات کامل داشته باشید.
۵. به روابط خود افتخار کنید و با دیگران مهربان باشید
همسر و شریک زندگی خود را بیابید، چراکه زندگی مشترک یکی از راه های درک سعادت جاودانه است. هیچ دو نفری شبیه به هم نیستند، پس تفاوت های شریک زندگی خود را بپذیرید. زمانی را برای همراهی با خانواده صرف کنید.
۶. به بدن خود افتخار کنید
بدن خود را دوست داشته باشید و برای سلامتی بیشتر، سَبک زندگی بهتری را انتخاب کنید. در یک مسابقه ی دو شرکت کنید. با این کار می توانید هم توان فیزیکی خود را محک بزنید و هم برای آزمایش های دیگر زندگی خود را آماده کنید.
ورزش کنید. یکی از فواید ورزش این است که می تواند شما را ده سال جوان تر نشان دهد و زندگی سالم تری برای شما به ارمغان بیاورد.
این شما هستید که موجب افزایش یا کاهش اعتماد به نفس تان می شوید. اعتماد به نفس بر واقعیت ها استوار است و همزمان به این معناست که به فراتر از «امید به بهترین ها» باور داشته باشید، باور به اینکه بی شک می توانید کاری را به انجام برسانید. این جادوی اعتماد به نفس است.
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس در چیست؟
با همه ی این توضیحات، اگر درس تعریف عزت نفس را مرور کنید، خودتان می توانید به سادگی به این پرسش پاسخ دهید.
اگر اعتماد به نفس را به معنای خاص آن (نزدیک به خودکارآمدی) در نظر بگیریم، با توجه به مدل دو عاملی عزت نفس، می توان گفت اعتماد به نفس و باور به توانمندی های خود، یکی از دو مولفه ی عزت نفس است.
اما این گزاره حتماً را با دو توضیح تکمیلی به خاطر داشته باشید.
اول این که اعتماد به نفس باید در حوزه هایی که فرد آن ها را ارزشمند می داند سنجیده شود. یعنی اگر شما دوست یابی را یک توانمندی ارزشمند می دانید، آن وقت، افزایش اعتماد به نفس شما در دوست یابی می تواند به افزایش عزت نفس شما کمک کند.
دومین نکته هم این که اعتماد به نفس فقط وقتی به عزت نفس کمک می کند که با مولفه ی دیگر، یعنی احساس ارزشمندی همراه شود.
کسی که به توانمندی های خود باور دارد، اما احساس ارزشمندی ندارد، این توانایی ها را نه در راه رشد، بلکه در راه دفاع از هویت و ارزش خود به کار می برد.
به تعبیر کریستوفر مراک، توانمندی ها در این جا خرج می شوند تا فرد خلاء ارزشمندی خود را پُر کند؛ نه این که به زندگی متعادل و تعامل با محیط و جامعه ادامه دهد.
