آیا از خواص شنبلیله آگاهید؟

خواص شنبلیله

شنبلیله گیاهی است در جزء خانواده سویا و حبوبات است.اغلب مردم از دانه ها ، برگ ها ، شاخه ها و ریشه های تازه و خشک آن به عنوان ادویه ، ماده معطر کننده و مکمل استفاده می کنند. این گیاه که معمولا ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر رشد می کند، دارای میوه هایی با دانه های زرد و قهوه ای بوده که همان تخم شنبلیله است. این گیاه به صورت طبیعی در مناطق شمال شرق ایران مانند خراسان و مناطق مرکزی مانند سمنان و اصفهان نیز رشد می کند.از مهم ترین خواص و تخم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.

کمک به کنترل دیابت

به اکثر بیماران دیابتی توصیه می شود که تخم شنبلیله را در رژیم غذایی خود بگنجانند، زیرا تخم شنبلیله سرشار از فیبر بوده و بر سلامت آنها تأثیر مثبتی دارد. همچنین در تخم شنبلیله اسید آمینه ای به نام «هیدروکسی ایزولوسین» وجود دارد که این اسید آمینه ترشح انسولین را تسریع می کند. مصرف شنبلیله به بهبود متابولیسم بدن و بهبود سطح کربوهیدرات خون و بهبود عملکرد انسولین می شود.

کمک به جلوگیری از سرطان

مطالعات نشان داده اند که روغن استخراج شده از تخم شنبلیله می تواند با سرطان مبارزه کند. شنبلیله حاوی استروئید است و پلی ساکاریدهایی مانند ساپونین (saponins)، همی سلولز (hemicellulose)، لیزاب (mucilage)، تانن (tannin)، پکتین (pectin) در خود دارد که سبب کاهش سطح کلسترول و مانع جذب نمک صفرا در روده ی بزرگ پیشگیری از بروز سرطان می شوند.

دانه های شنبلیله برای بهبود تولید شیر مادر

در آسیا از دانه های شنبلیله برای افزایش تولید شیر مادر استفاده می کنند. شنبلیله حاوی ویتامین و منیزیم و سرشار از تستوفن است که موجب افزایش میزان پرولاکتین در زنان شیرده می شود و ترشح شیر را تسهیل می کند.

کاهش سطح کلسترول

تحقیقات نشان داده اند که تخم شنبلیله سرشار از فیبر است که به کاهش سطح کلسترول بد کمک، و باعث افزایش کلسترول خوب در بدن می شود و کلسترول موجود در سلول های خونی و شریان ها را تصفیه می کند. تخم شنبلیله با کاهش انباشت کلسترول در شریان های خونی، خطر لخته شدن خون را نیز به شدت می کاهد.

تقویت هضم با شنبلیله

برای کسانی که از بیماری های معده رنج می برند خوردن تخم شنبلیله می تواند یک مزیت باشد. موسیلاژ موجود در دانه شنبلیله التهاب روده و معده را به کمک پوشاندن جدار معده و روده کاهش می دهد و موجب بهبود بیماری های گوارشی می شود. این گیاه ملین است و به هضم بهتر غذا ها نیز کمک می کند.

کاهش وزن

اگر در حال تلاش برای کم کردن وزن هستید، اضافه کردن تخم شنبلیله به رژیم غذایی شما بسیار موثر خواهد بود. تخم شنبلیله از انباشت چربی جلوگیری می کند و سوخت و ساز و گلوکز ها را بهبود می بخشد. همچنین محلول فیبر موجود در شنبلیله سبب کاهش اشتها و ایجاد حس سیری در فرد می شود.

کنترل سوزش معده

هنگامی که افراد به تسکین سوزش معده فکر می کنند، معمولا درمان های بسیار زیادی که به ذهنشان می رسد. اما تخم شنبلیله یکی از بهترین درمان ها است که باعث افزایش رفلکس اسید معده نیز نمی شود. برای رفع سوزش سرِ دل یک قاشق چای خوری دانه شنبلیله به غذا یا مقداری آب یا آب میوه بیافزایید.

افزایش میل جنسی

تخم شنبلیله برای مردان مزایای بسیار زیادی دارد. که عبارتند از:درمان فتق و جلوگیری از الگوی کچلی و درمان اختلال نعوظ. تخم شنبلیله می تواند سطح تستوسترون و تحریک جنسی را افزایش دهد و اثبات شده است که مصرف مکمل های آن، عملکرد و میل جنسی را افزایش می دهد.

بهبود سلامت بانوان با شنبلیله

شنبلیله حاوی ترکیبات خاصی مانند استروژن، ایزوفلاون ها، است که به کاهش سرگیجه و درد مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی کمک می کند. همچنین تخم شنبلیله حاوی دیوسگنین و ایزوفلاون های استروژنیک است که مشابه هورمون استروژن در زنان می باشد و مصرف شنبلیله موجب کاهش علائم یائسگی مانند تغییر خلق وخو، افسردگی، گرفتگی عضلات و اشتهای کاذب می شود. همچنین تصور می شود که برای تحریک زایمان از طریق انقباض رحم کمک میکند و میتواند درد زایمان را کاهش دهد. اما مصرف بیش از حد تخم شنبلیله ممکن است در دوران بارداری منجر به زایمان زود رس یا سقط جنین شود.

کنترل تب

استفاده از تخم شنبلیله موجب کاهش تب خواهد شد. برای کاهش تب یک تا 2 قاشق چای خوری دانه شنبلیله و کمی چای سبز را دم کنید و پس از افزودن یک قاشق چای خوری عسل و کمی آب لیموترش تازه اضافه به آن روزانه سه بار این دمنوش را بنوشید.

برای کمک به درمان پوکی استخوان

پس از سنین یائسگی میزان هورمون استروژن کاهش یافته و چون استروژن به جذب کلسیم کمک می کند، با کاهش این هورمون تراکم کلسیم استخوانی کم و پوکی استخوان در زنان شیوع پیدا می کند. تخم شنبلیله خواص شبه استروژنی داردپس نقش موثری در درمان پوکی استخوان دارد.

بهبود گُرگرفتگی در زمان یائسگی

کاهش میزان هورمون های زنانه، مانند استروژن در زمان یائسگی موجب گرگرفتگی می شود. تخم شنبلیله به دلیل داشتن دیوسژنین خواص شبه استروژنی دارد و گرگرفتگی زمان یائسگی را از بین می برد. فیتوکمیکال های موجود در شنبلیله به پیش ساز هورمون های جنسی مانند DHEA در بدن تبدیل شده و موجب تعادل هورمونی در زنان می شود.

خواص شنبلیله برای مو

یکی از بهترین خواص این سبزی و تخم آن برای رشد سریع مو و درمان مشکلاتی مانند ریزش مو، تقویت موهای خشک، آبرسانی و نرم کردن مو و پوست سر، جلوگیری از وز شدن موهای فر، طاسی سر به خصوص در مردان، تقویت مو، چربی مو و رفع خارش پوست سر است. به روش های مختلفی می توان از این سبزی برای درمان مشکلات مو و افزایش رشد آن استفاده کرد.

• سفیدی زودرس مو : به اندازه یک مشت تخم شنبلیله را در روغن نارگیل جوشانده و موهایتان را ماساژ دهید. یک شب صبر کرده و روز بعد موهایتان را بشویید.
• درمان شوره سر : مقداری تخم شنبلیله در شامپوی خود ریخته و سه بار در هفته موهایتان را با آن بشویید. لسیتین موجود در این گیاه به درمان شوره سر کمک می کند.
• افزایش رشد مو و داشتن موهایی براق، نرم و زیبا : نوشیدن آب تخم شنبلیله خیس شده هم باعث تقویت رشد مو شده و هم به تغذیه آن کمک می کند. یک قاشق تخم شنبلیله را در دو لیوان آب خیس کرده و صبح روز بعد، ناشتا نوش جان کنید.
• درمان موهای آسیب دیده : تخم شنبلیله ای که در آب خیس کرده اید را خمیر کرده و با شیر نارگیل مخلوط کنید، این ماسک را سه بار در هفته روی موهایتان بگذارید تا برای همیشه با موهایی سوخته، وز شده و دارای موخره خداحافظی کنید.

سایر خواص شنبلیله

• تخم شنبلیله سرشار از فیبر است و مصرف آن به درمان یبوست، درمان اسهال و سوءِهاضمه و ناراحتی های گوارشی کمک می کند.
• خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی تخم شنبلیله نتایج مثبتی را بر روی کمک به درمان آرتروز داشته است.
• یک مطالعه منتشر شده در مجله علوم ورزشی و پزشکی که در سال 2011 انجام شد، گزارش داد که ترکیبی از عصاره تخم شنبلیله عملکرد بدن را پس از تمرین های ورزشی بهبود میبخشد.
• مطالعات تایید کرده اند که استفاده مکرر از تخم شنبلیله می تواند بیماری هایی مانند:آلزایمر و پارکینسون را که از طریق مکانیزم های مغز اتفاق می افتد، کاهش دهد.
• کبد مسئولیت دفع سموم از بدن را برعهده دارد. آسیب به کبد، می تواند بر سلامتی شما تاثیر بگذارد. یکی از علل اصلی کاهش عملکرد کبد مصرف بیش از حد الکل است. مطالعات نشان داده اند که تخم شنبلیله می تواند از کبد در برابر آسیب محافظت کند.
• گنجاندن تخم شنبلیله به رژیم غذایی به عملکرد بهتر کلیه کمک میکند.
• آرتریت اختلالی است که سبب التهاب در یک یا چند مفصل می شود و درد شدید و سایش و پارگی عضلات مفصلی را منجر می شود که تخم شنبلیله از آن جلوگیری می کند.
• مطالعات نشان داده اند که تخم شنبلیله می تواند درد ناشی از امراض قاعدگی و سایر علائم مرتبط با قاعدگی را کاهش دهد. مصرف شنبلیله و تخم آن سبب تنظیم قاعدگی، از بین بردن لکه بینی نیز می شود.
• تخم شنبلیله حاوی گالاکتومانان، نوعی فیبر محلول است که تاثیر قابل توجهی بر سلامت قلب و عروق دارد و از آسیب جدی قلب جلوگیری می کند.

خواص دمنوش شنبلیله

استفاده از دمنوش تخم شنبلیله، یکی از رایج ترین راه های استفاده درمانی از این گیاه است. دمنوش شنبلیله خواص بسیار زیادی مانند تقویت دستگاه گوارش ، زیبایی پوست، جلوگیری از سکته مغزی، بهبود گردش خون، تقویت سیستم ایمنی بدن، نوسانات هورمونی، تنظیم قند خون، کاهش وزن و کنترل اشتها و پاکسازی روده و غیره دارد.

طرز تهیه دمنوش شنبلیله

• ۵ فنجان آب
• ۱ قاشق غذاخوری تخم شنبلیله
• ۲ قاشق غذاخوری چای سیاه
• ۱ یا ۲ قاشق غذاخوری برگ های تازه یا خشک این سبزی
• طعم دهنده ( اختیاری)

دانه های این سبزی را شسته و کمی بکوبید، آن ها را به همراه برگ های این سبزی و چای در قوری ریخته و ۵ لیوان آب جوش به آن اضافه کنید. ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کرده و بعد دمنوش را با عسل و آب لیموی تازه نوش جان کنید.

روش های استفاده از تخم شنبلیله

تخم شنبلیله کاملا مصرف خوراکی دارد و می توانید آن را به عنوان چاشنی غذا در سوپ و برخی از غذاها بریزید. همچنین می توانید پودر تخم شنبلیله را در انواع سوپ، خورش و پاستا بریزید.

با پودر تخم شنبلیله می توانید یک چای خوشمزه و انرژی زا درست کنید. به این طریق که یک قاشق چای خوری تخم شنبلیله بکوبید و در یک قوری آب جوش بریزید و اجازه دهید 30 دقیقه دَم بکشد، سپس با افزودن کمی لیمو ترش و عسل به آن، این دمنوش را میل کنید.

عوارض جانبی مصرف تخم شنبلیله

• مصرف تخم شنبلیله موجب کاهش قندخون می شود، بنابراین اگر داروهای درمان دیابت مصرف می کنید، بهتر است در مصرف تخم شنبلیله کمی احتیاط کنید.
• مصرف بیش از حد تخم شنبلیله ممکن است در دوران بارداری منجر به زایمان زود رس یا سقط جنین شود.
• مصرف بیش از حد تخم شنبلیله ممکن است موجب سوءهاضمه و اسهال شود.
• مصرف شنبلیله ممکن است منجر به بوی عجیبی برای بدن و حتی ادرار شود.
• تنفس پودر شنبلیله، آسم و علائم آلرژی را در افراد ایجاد می کند.
• قبل از مصرف هر نوع دارو و مکمل گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

ارزش غذایی شنبلیله

برگهای شنبلیله حاوی فیبرهای مغذی است و بسیاری از مواد مغذی از جمله: آهن ، فسفر ، مس ، منگنز و بسیاری از ویتامین ها از جمله ویتامین B کمپلکس ، اسید نیکوتین ، آنتی اکسیدان ها و پروتئین ها ، و همچنین کولین ، تریکونولین و روغنهای فرار و مواد قارچ ، استرول ها ، چربی ها ، کربوهیدرات ها و قندهایی مانند ماتوزن ، گالاکتوز ، کالری و کربوهیدرات ها است.

کلام آخر

همانطور که اشاره کردیم، این سبزی خواص متعدد و بسیار زیادی برای سلامتی دارد. در طب سنتی این گیاه به «کاهنده کلسترول» شهرت داشته و در درمان دیابت و بیماری های قندی بسیار موثر است.از این که همراه ما بودید سپاس گزاریم.

فواید و عوارض مصرف نعناع و عرق نعناع در دوران بارداری