ریزش مو سکه ای (آلوپسی آره آتا یا طاسی سکه ای) یکی از انواع ریزش مو است. علت ریزش مو سکه ای، حمله ی اشتباهی سیستم ایمنی بدن به فولیکول های موست. فولیکول ها دقیقا نقطه ای هستند که رویش مو از آنجا شروع می شود. این حمله به فولیکول ها معمولا موقتی است. دانشمندان هنوز نمی دانند که چرا سیستم ایمنی چنین رفتاری دارد. ریزش مو سکه ای (آلوپسی آره آتا) بیشتر در افراد زیر ۲۰ سال دیده می شود اما افراد مسن تر یا کودکان نیز ممکن است دچار طاسی سکه ای بشوند. ریزش موی سکه ای در مردان و زنان به یک میزان است.
ریزش مو سکه ای به شکل ریزش دسته های مو رخ می دهد. این ریزش باعث خالی شدن سر یا سایر نقاط بدن از مو می شود. این خالی شدن به شکل بخش های دایره ای شکل و هموار رخ می دهد؛ یعنی پوست سر صاف است و هیچ گونه زخمی ندارد. همان طور که گفتیم، این نوع ریزش مو در جوانان زیر ۲۰ سال بیشتر به چشم می خورد.
در بعضی موارد آلوپسی آره آتا موها نازک و نازک تر می شوند و خبری از ریزش کلی و محسوس (کچلی ناحیه ای) نیست یا موها رشد می کنند اما رشدشان متوقف می شود و چند تار مو در حاشیه یا درون دایره ی بدون مو باقی می ماند که به آن ریزش موی علامت تعجبی گفته می شود زیرا این موها قاعده باریک و ساقه طبیعی دارند و شبیه علامت تعجب (!) هستند.
در موارد بسیار نادری نیز تمام موی سر و بدن دچار ریزش می شود. ریزش مو اغلب به صورت مقطعی صورت می گیرد و در مقطعی مو ریزش پیدا می کند و سپس دوباره رشد در آن دیده می شود. موها پس از ریزش در طول چندین ماه مجددا می رویند اما در نواحی دیگر ریزش پیدا می کنند.
علل ریزش موی سکه ای
ریزش موی سکه ای هنگامی اتفاق می افتد که گلبول های سفید که نقش اصلی را در سیستم ایمنی بدن بر عهده دارند، به سلول های تشکیل دهنده فولیکول مو حمله می کنند و باعث از بین رفتن و یا کاهش قابل ملاحظه سرعت تولید آنها می شوند. هنوز علت اینکه چرا سیستم ایمنی بدن به این شکل فولیکول های مو را مورد حمله قرار می دهد، به درستی شناخته نشده است.
علیرغم آنکه دانشمندان هنوز در مورد علت بروز این تغییرات اطمینان کافی ندارند، اما به نظر می رسد که عوامل ژنتیکی هم در بروز آلوپسی سکه ای نقش دارند، زیرا احتمال بروز این عارضه در افرادی که قبلاً یکی از اعضای خانواده یا فامیل نزدیک آنها به آن مبتلا شده است، بیشتر است. در واقع از هر پنج نفری که به عارضه ریزش موی سکه ای مبتلا می شوند، یک نفر قبلاً در بین اعضای خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری را داشته است.
نتایج تحقیقات دیگری که در این زمینه انجام شده است حاکی است که بسیار از افرادی که سابقه فامیلی ابتلا به آلوپسی را دارند، سابقه ابتلا به سایر بیماری های خود ایمنی از قبیل آتوپیک (یک بیماری که باعث افزایش "درد و حساسیت های شدید" یا واکنش های "هیپر آلرژی" در بیمار می شود)، تیروئید و ویتیلیگو (لک و پیس) را نیز در بین اعضای فامیل و خانواده خود دارند.
نکته مهم دیگر در مورد بیماری ریزش موی سکه ای آن است که علیرغم آنچه که خیلی از افراد تصور می کنند، شواهد علمی چندانی در تأیید ارتباط این بیماری با استرس های روحی و روانی به دست نیامده است. این احتمال وجود دارد که استرس بسیار شدید بتواند نقش تحریک کننده این عارضه را داشته باشد، اما تحقیقات جدیدتر نشان داده است که عوامل ژنتیکی در بروز آن نقش مهم تری دارند.
علایم و نشانه های ریزش موی سکه ای
ریزش موی سکه ای در بیشتر مواقع در موهای سر دیده می شود. ریزش موی سکه ای ریش در مردان هم نسبتاً شایع است. اما همانطور که اشاره کردیم، هر نقطه از بدن می تواند دچار ریزش موی سکه ای شود. هرجایی از بدن که دچار این شکل ریزش مو شود، فاقد آثاری مانند بثورات پوستی، قرمزی، زخم یا اسکار خواهد بود.
ریزش موی سکه ای سر
معمولاً اولین علامت آلوپسی آره آتا ظاهر شدن نواحی طاس دایره ای یا بیضی شکل بر روی سر است. این نواحی معمولاً از یک سکه بزرگ تر نیستند. البته نواحی طاس می توانند شکل های غیر از دایره و اندازه ای بزرگ تر از سکه داشته باشند.گاهی ریزش مو به شکل نواری از طاسی در می آید که در این حالت به آن «اوفیاز» می گویند. برخی موارد هم ریزش مو به قدری شدید است که تا تقریباً تمام سر را فرا می گیرد (آلوپسی توتالیس).
ریزش موی سکه ای ریش
مردانی که به آلوپسی آره آتا مبتلا هستند، گاهی در ناحیه ی ریش هم دچار ریزش مو می شوند. ریزش موی سکه ای در ریش به صورت یک یا چند ناحیه ی فاقد مو مشاهده می شود که بیشترشان کوچکتر از یک سکه هستند.
تغییر در ناخن ها
حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات ناخن می شوند. از شایع ترین علایمی که روی ناخن ها پدیدار می شود می توان به قرمزی ناخن، وجود چاله های کوچک یا ایجاد خطوط کم عمق به موازات خط طولی ناخن اشاره کرد. گاهی سطح ناخن ها به اندازه ی کاغذ سمباده زبر می شود. در موارد نادر ناخن افراد سست و شکننده می شود که در این حالت ناخن به سادگی شکسته و جدا می شود.
خصوصیات بهترین ضدآفتاب چیست؟
سایر علایم
در نظر داشته باشید که عمده ترین علامت آلوپسی آره آتا همان ریزش مو به صورت نواحی سکه ای است. در بیشتر افراد به جز این علامت، نشانه ی دیگری از بیماری وجود ندارد. سایر علامت هایی که ممکن است نشان دهنده ی آلوپسی آره آتا باشند شامل موارد زیر است:
- عدم ریختن موهای سفید یا خاکستری در نواحی دچار ریزش مو
- رشد خود به خود موها بعد از ریزش
- رشد موها در ناحیه ی دچار طاسی و ریزش موها در ناحیه ای دیگر به طور همزمان
- ریزش مویی که در ماه های سرد سال اتفاق می افتد
علت ریزش موی سکه ای
اشاره کردیم که علت این عارضه ناشی از اختلالی در سیستم ایمنی است. یعنی سلول های ایمنی (به اشتباه) فولیکول های بدن را عامل خارجی شناسایی کرده و به آن ها حمله می کنند. فولیکول ها ارگان هایی کوچک در زیر پوست هستند که وظیفه ی ساخت مو را برعهده دارند. نکته ای باید بدانید این است که این حمله ی سیستم ایمنی باعث ریزش مو می شود ولی به ندرت باعث از بین رفتن کامل فولیکول می شود. برای همین بعد از مدت کوتاهی، فولیکول ترمیم شده و موها دوباره رشد می کنند.
ریزش موی سکه ای یا آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است که باعث ریزش غیرقابل پیش بینی موها می شود. در بیشتر موارد مشاهده می کنیم که ریزش مو به شکل نواحی دایره ای شکل یا بیضی شکل کوچک بر روی پوست سر یا ریش اتفاق می افتد. گاهی هم شرایط وخیم تر می شود و کل موهای سر، ریش، مژها یا تمام موهای بدن می ریزند. امروز می خواهیم در مورد درمان ریزش موی سکه ای صحبت کنیم. از درمان های بالینی و خانگی گرفته تا مراقبت هایی که باید در صورت ابتلا به این بیماری انجام دهید.
