به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، در طی چند ساله اخیر از مهم ترین اقداماتی که پدران و مادران دغدغه مند انجام می دهند این است که نسبت به حالات روانی و رفتارهای غیرعادی و یا گاها آزار دهند کودکان و نوجوانان خود حساس هستند و در این زمینه از بهترین روانپزشکان کودک و نوجوان کمک می گیرند.
در واقع والدین برخلاف گذشته بدین نتیجه رسیدند که می توانند با کمک گرفتن از روانپزشک خوب کودک و نوجوان به درمان بسیاری از مشکلات روانی و اختلالات رفتاری کودک یا نوجوان خود بپردازند.
از مهم ترین مشکلاتی که در آمار قابل توجهی از کودکان و نوجوانان مشاهده می شود بیش فعالی می باشد. بیش فعالی در کودکان و نوجوانان یکی از مباحث محوری در این مقاله است که در بخشی مجزا به طور اختصاصی به آن خواهیم پرداخت.
بیش فعالی یکی از اختلالاتی است که ممکن است هر کودکی تجربه کند. اگر شما نوجوانی دارید که در دوران کودکی اش به بیش فعالی مبتلا بوده است ، احتمالا در دوران نوجوانی نیز علائم بیش فعالی را خواهد داشت. درمان بیش فعالی در نوجوانان همانند کودکان با روش های متفاوتی صورت می گیرد.
بیش فعالی در حالت کلی به فعالیت های جسمی زیاد و عدم تمرکز و عدم توانایی در کم تحرکی یا بی تحرکی در مدت زمان طولانی گفته می شود.
بیش فعالی در کودکان و نوجوانان علل مختلفی دارد. از جمله مهم ترین علت که در این زمینه مطرح می شود علت ژنتیکی یا انتقال ژن از والدین یا یکی از آن دو می باشد.
اما بسیاری از عوامل نیز در دوران بارداری می تواند در بروز این اختلال اثر گذار باشد. مثل اینکه مادر در دوران بارداری دارو های بسیاری استفاده کند یا اینکه در این دوران جنین دچار بیماری هایی خاص یا عفونت مغزی شود.
در واقع عواملی که در بروز اختلالات رفتاری از جمله بیش فعالی اثر گذارند بسیار طیف گسترده ای دارند و باید با بررسی های دقیقی تعیین شود. از این رو لازم است که به متخصصین این حوزه رجوع کرد تا فرزند مان را مورد بررسی قرار دهد.
در این مقاله می خواهیم به جنبه های مختلف درمان بیش فعالی در نوجوانان بپردازیم:
بیش فعالی نوجوانان چه علائمی دارد؟
اولین قدم برای درمان بیش فعالی در نوجوانان ، مثل هر اختلال دیگری ، شناخت علائم است. شناخت علائم بیش فعالی در نوجوانان به شما کمک می کند تا بتوانید متوجه شوید که آیا نوجوان شما به بیش فعالی مبتلا شده است یا دلیل رفتارهای نامتناسب او چیز دیگری است.
علائم بیش فعالی در نوجوانان شامل موارد زیر است.
حواس پرتی، نداشتن تمرکز، مشکلات خواب، بی نظمی در زندگی و داشتن انرژی بیش از اندازه.
البته ذکر این نکته ضروری است که داشتن این علائم حتما به این معنی نیست که نوجوان شما اختلال بیش فعالی دارد. علائم بیش فعالی در نوجوانان ممکن است با علائم اختلال شیدایی اشتباه گرفته شود.
دوران نوجوانی دوران پرشور بودن و پر انرژی بودن است. اشتباه معمولی که در برخی از والدین وجود دارد این است که به محض این که می بینند نوجوان شان پر انرژی است، فکر می کنند که به اختلال بیش فعالی مبتلاست. در صورتی که برای تشخیص بیش فعالی باید به روان پزشک و مشاور مراجعه شود تا نظر قطعی و کاملی از سوی آن ها داده شود.
بیش فعالی چه تأثیری بر زندگی نوجوان می گذارد؟
یکی از مواردی که در بسیاری از نوجوانان بیش فعال اتفاق می افتد، حواس پرتی است. این حواس پرتی باعث افت تحصیلی در بسیاری از نوجوان ها می شود. افت تحصیلی یک زنگ خطر جدی برای خانواده ها محسوب می شود. به همین دلیل است که بسیاری از خانواده ها با پایین آمدن نمرات فرزندشان برای درمان بیش فعالی در نوجوانان اقدام می کنند.
هم چنین به دلیل این که نوجوان احساس می کند که انرژی زیادی دارد، به دنبال راه می گردد تا انرژی اش را تخلیه کند. در واقع تعدادی از رفتارهای پرخطر که در سن نوجوانانی انجام می شود به دلیل همین موضوع است. برای جلوگیری از رفتارهای پرخطر، درمان بیش فعالی در نوجوانان ضروری به نظر می رسد.
رفتارهایی مانند رانندگی خطرناک و یا میل به مواد مخدر و الکل، جزو مشکلاتی است که به دنبال بیش فعالی اتفاق می افتد. این رفتارها ممکن است سلامت خود نوجوان و جامعه را به خطر بیندازد. به همین دلیل علائم بیش فعالی در نوجوانان باید جدی گرفته شود و توسط والدین پیگیری شود.
برای درمان بیش فعالی در نوجوانان چه باید کرد؟
براساس نتایج پژوهش هایی که در سال های اخیر صورت گرفته است، در 80 درصد مواردی که نوجوان بیش فعال است، مشاوره و رفتاردرمانی می تواند تاثیر مثبت داشته باشد و منجر به درمان بیش فعالی در نوجوانان شود. ( ADHD in Teens )
البته انتخاب شیوه درمانی بستگی به علائم بیش فعالی در نوجوانان و شدت علائم دارد. روان پزشک با مشاهده وضعیت روحی و جسمی نوجوان تصمیم می گیرد که باید چه روند درمانی را برای او در پیش بگیرد.
البته روشی که بسیاری از روانشناسان و روان پزشکان بر آن تکیه دارند، ترکیب دارو ردمانی و مشاوره است. موسسات بزرگ روانشناسی نیز در تحقیقات شان این موضوع را بیان می کنند. البته دلیل تمایل بیشتر روانشناسان به درمان های مشاوره ای به این علت است که داروهای شیمیایی که برای درمان بیش فعالی در نوجوانان تجویز می شوند، عوارض جانبی دارد.
والدین چگونه می توانند به درمان بیش فعالی در نوجوانان کمک کنند؟
واقعیتی که وجود دارد این است که علائم بیش فعالی در نوجوانان همه جنبه های زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. بیش فعالی ممکن است باعث مشکلات اجتماعی و تحصیلی برای نوجوان شود. به همین دلیل درمان بیش فعالی در نوجوانان برای والدین یک چالش بسیار مهم است.
شما به عنوان پدر و مادری که فرزندتان اختلال بیش فعالی دارد، مدام از خودتان می پرسید باید چه کاری انجام بدهم و چطور می توانم به فرزندم کمک کنم. در ادامه به مواردی که می تواند در روند درمان بیش فعالی در نوجوانان کمک کننده باشد می پردازیم:
1- در او حس اعتماد ایجاد کنید
اگر نوجوان شما متوجه شود که می تواند به شما اعتماد کند، از بسیاری از رفتارهای پرخطری که ممکن است انجام دهد، جلوگیری خواهد شد. در واقع یکی از مشکلاتی که والدین تجربه می کنند این است که رابطه خوبی با فرزندشان ندارد.
نوجوانی به دلیل هیجان های زیادی که فرد تجربه می کند، دوره بسیار حساسی است. به همین دلیل اگر نوجوان احساس کند که نمی تواند به شما تکیه کند ممکن است به راه های اشتباه کشیده شود و سلامت خود یا دیگران را به خطر بیندازد.
2- به مشاور مراجعه کنید
مراجعه به مشاور یکی از بهترین راه هایی است که می توانید برای درمان بیش فعالی در نوجوانان در پیش بگیرید. مشاور روانشناس با بررسی عواملی که موجب بروز بیش فعالی شده است بهترین درمان را پیشنهاد می کند.
روانشناس با انجام تست های مختلف و در طول جلسات که با حضور والدین و یا بدون حضور آن ها انجام می شود، بیش فعالی را ریشه یابی می کند. این موضوع باعث می شود تا روانشناس روش کاملا مناسب را برای درمان علائم بیش فعالی به کار بگیرد. به همین دلیل نقش یک روانشناس با تجربه در درمان کردن بیش فعالی بسیار حیاتی است.
3- اطلاعات تان را بالا ببرید
یکی از قدم های بسیار مهمی که والدین می توانند در درمان بیش فعالی در نوجوانان بردارند، بالابردن اطلاعات است. بالارفتن اطلاعات به پدر و مادر کمک می کند تا راهکار مناسبی برای مواجهه با نوجوان بیش فعال پیدا کنند.
گروه های حمایتی، مقالات معتبر و مشورت کردن با دیگر پدر و مادرهایی که فرزند بیش فعال دارند می تواند به شما کمک کند. با به دست آوردن این تجربه ها یاد می گیرید که چه رفتارهایی ممکن است به فرزندتان آسیب بزند. چه رفتارهایی ممکن است علائم بیش فعالی در نوجوانان را تشدید کند و چه عواملی ممکن است به درمان بیش فعالی در نوجوانان کمک کند.
هم چنین اگر فرزندتان تحت درمان قرار بگیرد، شما بهترین یاور او خواهید بود. به همین علت اگر اطلااعات تان را بالا ببرسد می توانید به او کمک کنید که راه بهتری را در پیش بگیرد و در مسیرش احساس تنهایی نکند.
4- فرزندتان را تشویق کنید
تشویق کردن یکی از بهترین رفتارهایی است که می توانید در قبال فرزند بیش فعال تان در پیش بگیرید. همه بچه هایی که سن بلوغ را تجربه می کنند، در مقابل دیگران سرکشی می کنند. نوجوان در این سن روحیه حساسی دارد و دوست ندارد به او امر و نهی کنید.
به همین دلیل تشویق کردن، نسبت به تنبیه راه بهتری است. اگر شما تصمیم بگیرید که با خشم و تندی با فرزندتان رفتار کنید و او را از کارهای خطرناکی که ممکن است به دلیل بیش فعالی انجام دهد بازدارید، احتمالا نتیجه مناسبی نخواهید گرفت.
5- با مدرسه صحبت کنید
مدرسه یک جمع بسیار مهم است که فرزند شما عضو آن است. این جامعه به صورت ناخودآگاه بر فرزندتان تأثیر می گذارد. صحبت های مدیر مدرسه و یا یکی از افرادی که در مدرسه حضور دارد، احتمالا تاثیر زیادی بر فرزند بیش فعالی شما خواهد داشت.
از طرف دیگر قسمتی از درمان بیش فعالی در نوجوانان به مدرسه مربوط است. بنابراین مدیر و مشاور مدرسه باید در جریان شرایط فرزند شما قرار بگیرند. هم چنین ممکن است علائم بیش فعالی در نوجوان شما در مدرسه بسیار بیشتر از خانه بروز کند.
مدرسه به عنوان اجتماعی که فرزندتان با هم سالانش سر و کار دارد، می تواند بیشتر از خانه، برای او استرس ایجاد کند. هم چنین ممکن است برای خوشایند خود یا اطرافیان دست به اعمالی بزند که با هنجارهای جامعه مشکل دارد.
