مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی نه تنها پایان وحشتناکی برای یک ناهار لذت بخش یا شام بیرون از خانه است، بلکه می تواند بسیار ترسناک هم باشد. حتی واقعیت ترسناک تری هم وجود دارد و آن این که تعداد فزاینده ی باکتری هایی که باعث مسمومیت غذایی می شوند در برابر آنتی بیوتیک های متعارف مقاوم می شوند.
نشانه های مسمومیت غذایی
برخی از علائم مسمومیت غذایی، عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- سرگیجه
- گرفتگی عضلات
- خستگی
- تب
- درد ماهیچه
- اسهال
علل مسمومیت غذایی
باکتری ها نظیر کولای، C. بوتولینیوم، سالمونلا، لیستریا و کمپیلوباکتر برخی از عاملین اصلی بیماری های مسمومیت غذایی هستند.
نورویروس رایج ترین پاتوژن ویروسی است که منجر به مسمومیت غذایی شدید می شود، که در موارد نادر نیز کشنده هستند.
برخی دیگر، عبارتند از:
- ساپوویروس
- روتاویروس
- استروویروس
مسمومیت غذایی ناشی از انگل های موجود در غذا به طور کامل غیر معمول نیست و می تواند اثرات جانبی جدی را به ویژه در زنان باردار و افراد دارای مصونیت در خطر افتاده ایجاد کند.
برخی از انگل های معمولی که خود را به بخش گوارشی می رسانند، از طریق آنچه که در دهان می گذارید، آمیب ، توکسوپلاسما (که اغلب در بستر گربه یافت می شوند)، گیاردیا، تریکینلا و تانیا سولیوم بروز می کنند.
غذاهایی که بیشتر در معرض آلوده شدن قرار دارند، عبارتند از:
- گوشت خام
- ماکیان، از جمله تخم مرغ خام و خوب پخته نشده
- صدف های خام و خوب پخته نشده
- شیر غیر پاستوریزه
- غذاهای آماده مانند پنیر نرم، گوشت گوساله پخته، گوشت یا مغز و سر منجمد
- وعده های غذایی آماده مانند ساندویچ
- میوه ها و سبزیجات شسته شده خام
- جوانه های خام از جمله جوانه های تربچه، لوبیا، شبدر و یونجه
- گوشت چرخکده که ممکن است حاوی گوشت از انواع حیوانات باشد
پیشگیری از مسمومیت غذایی
بهترین روش برای جلوگیری از مسمومیت غذایی این است که مواد غذایی را به شیوه بهداشتی و سالم آماده کنید و از مصرف هر گونه غذایی که به سلامت آن اطمینان ندارید، پرهیز کنید. همچنین رعایت بهداشت فردی و شستشوی مداوم دست ها تا حد زیادی می تواند از بروز مسمومست های غذایی جلوگیری کند.
تعدادی از غذا ها به دلیل روش تولید و آماده سازی شان، با احتمال بیشتری سبب مسمومیت غذایی می شوند. گوشت، مرغ، تخم مرغ و صدف نیز ممکن است حاوی عوامل عفونی باشند که در طی پخت و پز از بین می روند. در صورتی که این مواد غذایی به شکل خام مصرف شوند، به خوبی طبخ نشوند یا در صورتی که دست ها و سطوح پس از تماس با آن ها تمیز نشوند، این مکان وجود دارد که مسمومیت غذایی رخ بدهد.
درمان مسمومیت غذایی
- اسهال و استفراغ در مسمومیت غذایی، روش های بیرون راندن سموم و پاتوژن ها از بدن است. اما اینکار هم چنین می تواند منجر به کم شدن آب بدن شود بنابراین برای مرطوب نگه داشتن بدن با افزایش مصرف مایع برای جبران مقدار آب از دست رفته استفاده کنید. این به نوبه خود به سیستم ایمنی بدن کمک خواهد کرد.
- وقتی از مسمومیت غذایی رنج می برید، بدن شما احتمالاً از کمبود مواد معدنی نظیر سدیم، پتاسیم و کلسیم رنج می برد. بالا بردن غذاهایی که منابع غنی از مواد معدنی برای جبران هستند.
- نوشیدنی مانند محلول مجدد آب خوراکی (ORS)، نوشیدنی های ورزشی، آب میوه تازه، یا آب نارگیل گزینه های موثر برای احیای تعادل مایع / معدنی هستند.
- اگر استفراغ به حدی شدید است که قادر به نگه داشتن چیزی نیستید، پس یک ساعت صبر کنید و چیزی بنوشید. پس از یک ساعت، شروع به نوشیدن آرام مایعات از جمله یک جرعه آب در هر 5 دقیقه کنید. این به بدن شما زمان کافی می دهد تا آب را بدون ایجاد یک استفراغ دیگر جذب کند.
- از نیکوتین و نوشیدنی های اسیدی مانند چای یا قهوه اجتناب کنید.
- می توانید داروهایی برای درمان اسهال و یا استفراغ استفاده کنید.
- شما باید پیش از شروع هر گونه دارو برای مسمومیت غذایی با پزشک خود مشورت کنید، تا از هر گونه عوارض جانبی در آینده جلوگیری کنید.
- از خوردن غذاهای جامد، سنگین، تند و چرب پرهیز کنید که می تواند فشار بیشتری بر روی شکم شما وارد کند.
- برخی از جایگزین های ایمن تر و سالم تر، موز، سیب زمینی آب پز یا له شده، سبزیجات آبپز، بلغور جو دو سر، برنج، ماست و غیره هستند.
- میزان زیادی استراحت کنید، تا به بدنتان زمان کافی برای مبارزه و بازیابی از عفونت بدهید.
درمان های خانگی برای مسمومیت غذایی
زنجبیل
زنجبیل یک درمان خانگی عالی برای تقریباً تمام مشکلات گوارشی ازجمله مسمومیت غذایی است.
نوشیدن یک فنجان چای زنجبیل پس از خوردن ناهار یا شام برای جلوگیری از سوزش سر دل، تهوع و سایر علائم مرتبط با مسمومیت غذایی. برای تهیه چای زنجبیل، یک قاشق چای خوری زنجبیل رنده شده را در یک فنجان آب جوش به مدت چند دقیقه قرار دهید تا دم بکشد و برای طعم آن کمی عسل به آن اضافه کنید.
روش دیگر چند قطره آب زنجبیل را به یک قاشق چای خوری عسل اضافه کنید و آب را چند بار در روز برای کاهش التهاب و درد بکشید. همچنین شما می توانید برش های خام زنجبیل را بخورید.
سرکه سیب
سرکه سیب دارای خاصیت اسیدی است که سبب قلیایی شدن بدن شما می شود و می تواند علائم مسمومیت غذایی مختلف را کاهش دهد. سرکه سیب می تواند پوشش های دستگاه گوارش را خنثی کند و باکتری ها را از بین ببرد و به درمان مسمومیت غذایی شما کمک کند. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و قبل از خوردن غذا بخورید. همچنین شما دو یا سه قاشق چای خوری سرکه سیب مصرف کنید.
دانه شنبلیله و ماست
ماست به علت داشتن خواص ضد باکتری و ضد میکروبی می تواند با مبارزه با باکتری ها به درمان مسمومیت غذایی کمک کند و همچنین دانه های شنبلیله سبب درمان ناراحتی شکم شما می شود.
یک قاشق چای خوری دانه های شنبلیله را با یک کاسه ماست مخلوط کنید و بخورید. دانه ها را ببلعید و نیازی به جویدن آن ها ندارید. اثر ترکیبی شنبلیله و ماست به شما کمک می کند تا درد معده و استفراغ شما از بین رود.
لیمو
لیمو دارای خواص ضدالتهابی، ضدویروسی و ضد باکتری است. اسید موجود در لیمو کمک می کند تا باکتری هایی که سبب مسمومیت غذایی شده اند کشته شوند.
مقداری شکر را به یک قاشق چای خوری آب لیمو اضافه کنید و دو تا سه بار در روز بخورید. همچنین می توانید آب گرم را با آب لیمو مخلوط کنید و برای درمان خانگی مسمومیت غذایی خود مصرف کنید.
ریحان
ریحان یک گیاه عالی برای تسکین ناراحتی شکمی ناشی از مسمومیت غذایی است. همچنین دارای خواص ضد میکروبی است که به مبارزه با میکروارگانیسم ها (موجودات ریز میکروسکوپی) کمک می کند. شما می توانید مزایای ریحان را به روش های مختلفی دریافت کنید.
آب ریحان را از چند برگ ریحان بگیرید و با یک قاشق عسل مخلوط کنید و چند بار در روز مصرف کنید. چند قطره روغن ریحان را به چهار فنجان آب آشامیدنی اضافه کنید و در طول روز آن را بخورید تا باکتری هایی که باعث درد شکم و سایر مشکلات می شوند را از بین ببرید. همچنین برای درمان مسمومیت غذایی به برگ های ریحان نمک و فلفل سیاه اضافه کنید و بخورید. خوردن سه تا چهار بار در روز از برگ های ریحان باعث از بین رفتن علائم شما خواهد شد.
سیر
سیر به علت خواص ضدویروسی، ضد باکتری و ضد قارچی آن برای مبارزه با مسمومیت غذایی بسیار مؤثر و مفید است. همچنین علائمی مانند اسهال و درد شکمی را از بین می برد.
یک حبه سیر تازه را با آب ببلعید. اگر تحمل بوی سیر برای شما سخت است می توانید آب سیر بخورید.
همچنین شما می توانید روغن سیر و روغن سویا را باهم مخلوط کنید و پس از خوردن غذا بر روی معده خود بمالید.
موز
موز دارای هضم آسان است و دارای پتاسیم است که با از بین بردن استفراغ و اسهال می تواند به درمان مسمومیت غذایی شما کمک کند.
روزانه 2 تا 3 عدد موز را بخورید.
زیره سبز
دانه های زیر سبز می تواند ناراحتی شکمی و التهاب معده ناشی از مسمومیت غذایی را کاهش دهد. یک قاشق چای خوری دانه های زیر سبز را درون یک فنجان آب بجوشانید و سپس آب یک قاشق چای خوری آب گشنیز را با مقداری نمک مخلوط کنید و به فنجان آب دانه های زیره اضافه کنید. این روش درمان را دو بار در روز برای چند روز ادامه دهید. همچنین شما می توانید یک نوشیدنی گیاهی از دانه های زیر، نمک و آنغوزه درست کنید. دو تا سه بار در روز از آن بخورید تا علائم مسمومیت غذایی شما از بین رود.
چای گیاهی
خوردن چای گیاهی یکی دیگر از روش های درمان خانگی مسمومیت غذایی است که می تواند سیستم بدن شمارا تسکین دهد و بدن شما آب بندی کند.
چای نعناع دارای اثر آرام بخش روی معده شما است و می تواند گرفتگی معده را کاهش دهد. اگر حالت تهوع دارید چای شیرین بیان و بابونه را امتحان کنید زیرا سبب آرامش معده شما می شود.
عسل
عسل دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است که می تواند به درمان مسمومیت غذایی کمک کند و علائم آن را از بین ببرد. به چای خود یک قاشق غذاخوری عسل اضافه کنید و سه بار در روز بخورید. همچنین شما می توانید یک قاشق غذاخوری عسل را سه بار در روز بخورید تا از تشکل اسید بیش ازحد در معده جلوگیری شود.
سخن پایانی
در حقیقت، هنگام داشتن اسهال و استفراغ، بهتر است که مصرف مایعات را با آب و مایعات سبک افزایش دهید و از خوردن غذاهای جامد اجتناب کنید. از خوردن غذاهای سنگین و چرب برای چند ساعت اول اجتناب کنید.