علل پیچ خوردن تخمدان و راههای درمان آن

علل پیچ خوردگی تخمدان

• ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
• بلند بودن رباط تخمدان، رباط نواری فیبری است که تخمدان را به رحم متصل می کند.
• انجام دادن عمل بستن لوله های رحم
• بارداری
• تحت درمان های هورمونی بودن: درمان های هورمونی که معمولاً برای ناباروری انجام می شود، تخمدان را تحریک می کند.

هرچند پیچ خوردگی تخمدان محدودیت سنی ندارد، اما این عارضه عموماً در سال هایی رخ می دهد که زن فعالیت جنسی دارد و در سن باروری قرار دارد.

علائم پیچ خوردگی تخمدان

• پیچ خوردگی تخمدان باعث بروز علائم زیر می شود:
• درد ناگهانی و شدید در پایین شکم
• شکم درد و گرفتگی عضلات شکم
• حالت تهوع
• استفراغ

علائم معمولاً بدون علامت هشدار و ناگهانی شروع می شود. درد، شکم درد و حساسیت به لمس در ناحیه ی پایین شکم در بعضی بیماران تا چند هفته حالت رفت و برگشتی دارد. این علائم زمانی بروز می یابد که تخمدان تلاش می کند تا به وضعیت اصلی خود برگردد. درهر حال تورشن تخمدان هرگز بدون درد نیست. چنانچه دچار حالت تهوع یا استفراغ بدون درد شدید، این علائم علت دیگری به جز پیچ خوردگی تخمدان دارد. در هر دو صورت باید برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص پیچ خوردگی تخمدان

چنانچه به دلیل پیچ خوردگی تخمدان دچار علائم شدید، به سرعت باید به پزشک مراجعه کنید. هر چه درمان تورشن را بیشتر به تعویق بیاندازید، احتمال بروز عوارض بیشتر می شود. پزشک بعد از ارزیابی علائم و بررسی پرونده پزشکی، معاینه ی لگن را برای تعیین محل درد و حساسیت انجام می دهد. همچنین پزشک سونوگرافی ترانس واژینال را برای بررسی تخمدان، لوله فالوپ و جریان خون انجام می دهد. پزشک معالج برای تشخیص افتراقی عارضه هایی مانند موارد زیر، دستور آزمایش خون و ادرار می دهد:

• عفونت مجاری ادراری
• آبسه تخمدان
• بارداری اکتوپیک (حاملگی خارج از رحم یا نابجا)

درمان پیچ خوردگی تخمدان

در گذشته توصیه میشد توسط عمل جراحی لوله و تخمدان بیمار برداشته شود. اخیرا بخاطر اهمیت نقش لوله و تخمدان در بارداری این کار را نمیکنند و نیز ترشح هورمون استروژن روی کیفیت زندگی خانم ها تاثیر زیادی دارد، در نتیجه تنها پیچ خوردگی را باز میکنند. بهترین روش باز کردن پیچ خوردگی به کمک روش لاپاراسکوپی میباشد که کمترین عوارض را برای فرد دارد. با این روش احتمال چسبندگی بعد از عمل کم میشود که برای دخترانی مجرد یا خانم هایی که هنوز باردار نشده اند مهم است.

لاپاراسکوپی: جراح برش کوچکی را پایین شکم ایجاد می کند و وسیله ی ظریف و مجهز به منبع نوری را از راه این برش وارد بدن می کند تا بتواند اندام های داخلی بدن را ببیند. جراح برش دیگری را نیز برای دسترسی به تخمدان ایجاد می کند. سپس تخمدان را با یک پروب کند یا وسیله ی دیگر می چرخاند و به حالت اصلی برمی گرداند. جراحی لاپاراسکوپی تخمدان تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و معمولاً سرپایی است. چنانچه بیمار باردار باشد، پزشک روش لاپاراسکوپی را توصیه می کند.

لاپاراتومی: جراح برش بزرگتری از برش لاپاراسکوپی را در پایین شکم ایجاد می کند تا به تخمدان دسترسی پیدا کند و بتواند آن را با دست بچرخاند و در حالت اصلی قرار دهد. عمل لاپاراتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و بیمار باید یک شب بستری شود.

چنانچه مدت زیادی از پیچ خوردن تخمدان گذشته باشد و قطع شدن درازمدت خونرسانی موجب مرگ بافت اطراف شده باشد، جراح تخمدان را با انجام عمل های زیر برمی دارد:

اوفورکتومی: اگر بافت تخمدان، دیگر زنده نباشد، عمل لاپاراسکوپی تخمدان برداری برای خارج کردن تخمدان از بدن انجام می شود.

سالپنگو ـ اوفورکتومی: اگر هم بافت لوله فالوپ و هم تخمدان مرده باشد، عمل لاپاراسکوپی برای برداشتن هر دو عضو انجام می شود. همچنین چنانچه بیمار یائسگی را پشت سر گذاشته باشد، این عمل برای پیشگیری از عود کردن تورشن توصیه می شود.

عوارض پیچ خوردگی تخمدان

هر چه تشخیص و درمان تورشن تخمدان دیرتر انجام شود، بافت تخمدان مدت طولانی تری در معرض خطر خواهد بود. جریان خون در تخمدان و احتمالاً لوله ی فالوپ به علت پیچ خوردگی کاهش می یابد. اختلال مزمن در خونرسانی منجر به نکروز (مرگ بافت) می شود. در این صورت پزشک تخمدان و دیگر بافت های آسیب دیده را برمی دارد. تنها راه برای جلوگیری از بروز این عوارض این است که به محض مواجهه با علائم به پزشک مراجعه کنید. اگر تخمدان به دلیل نکروز از بین رفته باشد، آبستنی و بارداری همچنان امکان پذیر است. پیچ خوردگی تخمدان هیچ اثری بر باروری نمی گذارد.

سخن پایانی

با اینکه پیچ خوردگی تخمدان جریان خون به تخمدان را قطع می کند، اما لزوما به این معنی نیست که تخمدان دیگر کار نمی کند. اگر تخمدان از کار افتاده باشد به طور کامل آن را برنمی دارند، زیرا در سال های پیری، خود تخمدان به طور خود به خود حذف می شود. اگر تخمدان بهبود پیدا نکرد، برای جلوگیری از عفونت آن را از بدن خارج می کنند. از آن جا که یک تخمدان دیگر هنوز در بدن وجود دارد، نباید نگران نازایی باشیم.