آنتی اکسیدان ها چه چیزهایی هستند؟
برای معرفی فواید آنتی اکسیدان ها باید ابتدا به تعریف آن بپردازیم، آنتی اکسیدان به هر ماده ای گفته می شود که بتواند فرآیند اکسیداسیون را مهار کند، مخصوصا موادی که برای جلوگیری از خراب شدن مواد غذایی ذخیره شده یا حذف عوامل بالقوه ی اکسیداسیون در بدن یک موجود زنده استفاده می شوند.آنتی اکسیدان ها شامل مواد غذایی مختلفی هستند که حتما قبلا نام آنها را شنیده اید، مثلا کارتنوئیدها (carotenoids) مانند بتاکاروتن (beta-carotene)، لیکوپن (lycopene) و ویتامین C، این مواد نمونه ای از آنتی اکسیدان هایی هستند که فرآیند اکسیداسیون یا واکنش سلولی در برابر اکسیژن، پراکسید یا رادیکال های آزاد را مهار می کنند.
تحقیقات نشان می دهند که برای سلامتی و طول عمر، فواید مصرف برخی از آنتی اکسیدان های خوراکی مانند سبزیجات، چای ها و مکمل ها به شرح زیر است:
- کند شدن روند پیری در پوست، نسوج بدن، مفاصل، چشم ها، قلب و مغز؛
- داشتن پوستی سالم تر، جوان تر و درخشان تر؛
- کاهش ریسک ابتلا به سرطان؛
- افزایش سم زدایی در بدن؛
- افزایش طول عمر؛
- جلوگیری از بیماری های قلبی و سکته؛
- کاهش مشکلات شناختی مانند زوال عقل؛
- کاهش ریسک مشکلات چشمی مانند آب مروارید و بیماری ماکولا (macular degeneration) که موجب از بین رفتن شبکیه ی چشم می شود؛
- همچنین آنتی اکسیدان ها برای جلوگیری از اکسیداسیون و فساد مواد غذایی به آنها افزوده می شوند
چرا به آنتی اکسیدان ها نیاز داریم و آنها در بدن چه کاری انجام می دهند؟
منابع غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات، ادویه جات و انواع چای باعث کاهش تأثیر رادیکال های آزاد یا استرس اکسیداتیو می شوند که عامل ایجاد انواع بیماری ها هستند. مشکلات جسمانی که امروزه با آنها روبه رو هستیم مانند بیماری های قلبی، سرطان و زوال عقل به دلیل افزایش میزان آسیب اکسیداتیو و التهاب رخ می دهند. به عبارت ساده، اکسیداسیون یک واکنش شیمیایی است که موجب تولید رادیکال های آزاد و واکنش های شیمیایی زنجیره ای دیگر نیز می شود که مسئول آسیب های سلولی هستند.
استفاده از آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی برای مقابله با آسیب های ناشی از نور آبی یا اشعه ی خورشید، رژیم غذایی نامناسب، سیگار کشیدن یا استفاده از مواد مخدر، مصرف داروها، مسمومیت یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، استرس زیاد و سایر عوامل طبیعی که برای سلامتی خطرآفرین هستند، بسیار لازم و کمک کننده است. در فرایند مبارزه با آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد، آنتی کسیدان ها درحالی که با سلول های بدخیم یا سرطانی مقابله می کنند، از سلول های سالم نیز محافظت می نمایند.
منابع آنتی اکسیدان ها چگونه باید مورد استفاده قرار بگیرند؟ (خام یا پخته)
بسته به هر مواد غذایی مشخص، دما و روش پخت و پز گاهی میتواند باعث کاهش یا افزایش سطح آنتی اکسیدان های آن گردد. نکته مهم آنجاست که غذای غنی از آنتی اکسیدان میل کنید، بنابراین هر گونه که مایل هستید آن را آماده کنید. البته دست شما تا جایی باز است که مواد غذایی را کاملا سرخ نکنید!
آیا مصرف مکمل های آنتی اکسیدان به همان اندازه آنتی اکسیدان های طبیعی موثر هستند؟
تفاوت فیزیولوژیکی معنی داری بین آنتی اکسیدان های افزودنی با آنهایی که به طور طبیعی در منابع غذایی موجود هستند وجود ندارد. با این حال هیچ مدرکی هم مبنی بر این که دریافت آنتی اکسیدان ها به عنوان یک رژیم مکمل غذایی به خوبی آنتی اکسیدان های موجود در مواد غذایی عمل کند وجود ندارد.نباید با مصرف مکلمل های غذایی دریافت آنتی اکسیدان ها را بیش از حد بالا برد چرا که اثری نخواهد داشت. در حالی که با مصرف مواد غذایی به ندرت اتفاق می افتد که مصرفی بیش از حد از آنتی اکسیدان ها داشته باشید.
روزانه چه مقدار آنتی اکسیدان مصرف کنیم؟
مقدار مجازی پیشنهاد نشده ولی بهتر است که نیمی از بشقاب شما را سبزیجات و میوه ها تشکیل دهد. به این ترتیب می توانید مطمئن باشید تا آنتی اکسیدان هایی را که نیاز دارید بدست می آورید.
فواید سلامت آنتی اکسیدان ها
مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها می تواند برای سلامت قلب مفید باشد و ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عفونت ها و برخی انواع سرطان کمک کند. با افزایش مصرف مغزهای خوراکی، دانه ها، حبوبات، میوه ها و سبزیجات می توانید میزان آنتی اکسیدان دریافتی خود را افزایش دهید.
آنتی اکیسدان ها در مکمل های غذایی
آنتی اکسیدان ها در مکمل های غذایی وجود دارند، اما پژوهش ها به این مساله اشاره ندارند که مصرف مکمل ها برای انسان سودمند است یا خیر. در شرایطی که پژوهش ها از فواید افزایش مصرف آنتی اکسیدان ها از منابع غذایی اشاره دارند، زمانی که هر یک از آنتی اکسیدان ها استخراج شده و به تنهایی مورد مطالعه قرار می گیرند، نتایج چندان تاثیرگذار نیست.عصاره های آنتی اکسیدانی اغلب نتایج قابل توجهی را در مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند، اما هنگامی که در آزمایش های انسانی مورد استفاده قرار گرفته اند، نتایج برای پیشگیری از بیماری و مرگ ناامید کننده بوده اند.یک استثنا در این زمینه مطالعه موسسه ملی چشم آمریکا درباره بیماری چشمی مرتبط با افزایش سن بوده است که نشان داد ترکیبی از آنتی اکسیدان ها خطر ابتلا به مراحل پیشرفته انحطاط ماکولا مرتبط با سن را کاهش می دهد.