عوارض جانبی آمفوتریسین بی
تهوع , سردرد2 , استفراغ , تشنج , سرگیجه , اسهال , سرفه , درد عضلانی , کاهش منیزیم خون , بی اشتهایی , ازدیاد حساسیت , التهاب کبد , آگرانولوسیتوز , راش پوستی , فلبیت , دردهای شکمی , اختلالات هضم غذا , کاهش فشار خون , آنمی , وزوز گوش , ترومبوسایتوپنی , افزایش آنزیم های کبدی در خون , کاهش سطح پتاسیم خون , اختلالات انعقادی , کاهش شنوایی , برونکو اسپاسم , اختلالات بینایی
- اعصاب مرکزی: سردرد، نوروپاتی محیطی. احساس درد در اعصاب محیطی، پارستزی (در تزریق اینتراتکال)، تب، بدحالی، تشنج، درد ژنرالیزه.
- قلبی ـ عروقی: افت فشارخون، آریتمی، آسیستول، فلاشینگ، هایپرتانسیون، فلبیت، ترومبوفلبیت.
- دستگاه گوارش: بی اشتهایی، کاهش وزن بدن، تهوع، استفراغ، سوءهاضمه، اسهال، کرامپ قسمت فوقانی شکم، گاستروانتریت خونریزی دهنده، ملنا.
- ادراری ـ تناسلی: عملکرد غیرطبیعی کلیوی همراه با هایپوکالمی، ازتمی، ترشح ادرار رقیق (hyposthenuria)، اسیدوز توبولی، رسوب فسفات کلسیم در نفرونها. اختلال دایمی عملکرد کلیه ها، آنوری و اولیگوری (با مصرف مقدار زیاد دارو)، نفروکلسینوز.
- خونی: آنمی نورموکروم نورموسیتر، آگرانولوسیتوز، ائوزینوفیلی، لکوسیتوز، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی.
- EENT: دوبینی، تاری دید، کاهش شنوایی، وز وز گوش، سرگیجه.
- کبدی: نارسایی حاد کبد، هپاتیت، یرقان.
- متابولیک: هایپوکالمی، هایپومنیزیمی، کاهش وزن.
- تنفسی: برونکواسپاسم، تنگی نفس، تاکی پنه، خس خس.
- پوست: سوزش، احساس گزش، تحریک، آسیب بافتی همراه با نشت دارو از رگ به بافتهای اطراف، ترومبوفلبیت، احساس درد در محل تزریق، خارش، راش ماکولوپاپولر.
- سایر عوارض: درد مفصلی، درد عضلانی، ضعف عضلانی ناشی از هایپوکالمی، تب، لرز، واکنش های آنافیلاکسی، احساس کسالت، احساس درد عمومی.
مسمومیت با آمفوتریسین B و درمان آن
- تظاهرات بالینی: مصرف بیش از حد دارو ممکن است بر عملکرد دستگاه تنفسی و قلبی ـ عروقی تأثیر بگذارد.
- درمان: عمدتاً انجام اقدامات حمایتی است. همودیالیز در مسمومیت آمفوتریسین B مؤثر نیست. اغلب لازم است که اختلالات الکترولیتی اصلاح گردد.
موارد و مقدار مصرف آمفوتریسین B
الف) عفونتهای سیستمیک قارچی (بالقوه کشنده) ناشی از ارگانیسمهای حساس، آندوکاردیت قارچی، سپتی سمی قارچی
- بزرگسالان و کودکان : ابتدا مقدار اولیه یک میلی گرم در 20 میلی لیتر دکستروز پنج درصد به صورت انفوزیون وریدی طی 20 دقیقه انفوزیون می شود. اگر بیمار مقدار اولیه را تحمل کرد، دوزهای بعد به صورت روزانه mg/kg 3/0-25/0 تجویز می شود. به تدریج روزانه mg 10-5 به دوز افزوده می شود تا به میزان mg/kg 1 در روز یا mg/kg 5/1 یک روز در میان برسد. مدت درمان به شدت و ماهیت عفونت بستگی دارد.
- در اسپوروتریکوز، روزانه mg/kg 5/0-4/0 آمفوتریسین B تا مدت 9 ماه تجویز می شود. دوز توتال 5/2 گرم در طی 9 ماه می باشد.
- در آسپرژیلوس، mg/kg 6/0-5/0 روزانه تجویز می گردد و نهایتاً در طی 11 ماه، 6/3- 5/1 گرم آمفوتریسین تجویز می شود.
ب) عفونت های مهاجم منتشر کاندیدا
- بزرگسالان و کودکان: mg/kg 6/0-4/0 روزانه تزریق وریدی می شود. دوزهای بالاتر تا mg/kg 5/1 در عفونت های بالقوه کشنده یا به سرعت پیشرونده استفاده می شود. ممکن است درمان براساس شدت بیماری از 14-7 روز تا بیش از 6 ماه طول بکشد.
پ) کوکسیدوئیدومیکوز
- بزرگسالان: mg/kg 1-5/0 روزانه تزریق وریدی می شود. درمان اغلب 12-4 هفته به طول می انجامد.
ت) کریپتوکوکوز
- بزرگسالان: mg/kg 1-3/0 روزانه تزریق وریدی می شود. درمان ممکن است از 2 هفته تا چندین ماه طول بکشد. دارو را می توان به همراه فلوسیتوزین خوراکی تجویز کرد.
ث) مننژیت کریپتوکوکی در بیماران مبتلا به ویروس HIV
- بزرگسالان: mg/kg/day 7/0 به مدت چهار هفته تزریق وریدی و به دنبال آن مقدار mg/kg 7/0 یک روز در میان برای 4 هفته دیگر تزریق وریدی می شود.
ج) پاراکوکسیدیوئیدومیکوز
- بزرگسالان: مقدار mg/kg 5/0-4/0 روزانه از راه وریدی برای 12-4 هفته تزریق می شود.
چ) درمان تجربی عفونت های قارچی احتمالی در بیماران نوتروپنیک تب دار شامل بیماران سرطانی و پیوند مغز استخوان
- بزرگسالان: mg/kg/day 1/0 مصرف می شود.
ح) لیشمانیاز پوستی ـ مخاطی
- بزرگسالان و کودکان: mg/kg 5/0-25/0 روزانه به صورت درون وریدی که به تدریج به میزان mg/kg/day 1-5/0 افزایش داده می شود. سپس یک روز در میان مصرف می شود. مدت زمان 12-3 هفته می باشد.
خ) لیشمانیاز احشایی
- بزرگسالان و کودکان : 20-14 دوز mg/kg/day 1-5/0 به صورت درون وریدی یک روز در میان مصرف می شود.
نکات قابل توصیه
در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود :
بارداری، شیردهی و هرگونه حساسیت به این دارو و یا ترکیبات آن و اختلالات کلیوی .
همچنین مصرف هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث تغییر اثربخشی دارو شود :
ضد قارچهای آزولی، آمینوگلیکوزید ها، ضد نئوپلاسم ها، سیکلوسپورین، پنتمیدین، کورتیکواستروئیدهاریال دیگوکسین، فلوسیتوزین و شل کننده های عضلات اسکلتی .
عوارض و موارد مصرف قرص لاپاتینیب
