لاپاتینیب (Lapatinib) با نام تجاری تیکرب (Tykreb) یک داروی ضد سرطان و یک مهار کننده پروتئین تیروزین کیناز می باشد که با جلوگیری از رشد سلول های سرطانی از رشد و گسترش آنها جلوگیری می کند.
لاپاتینیب به همراه یکی دیگر از داروها به نام کپسیتابین (Xeloda) و یا لتروزول (Femara) در درمان نوع خاصی از سرطان سینه پیشرفته (متاستاتیک پستان) که به سایر نقاط بدن گسترش یافته است مورد استفاده قرار می گیرد. لاپاتینیب اغلب پس از دیگر داروهای سرطان که موفق به درمان علائم نشده اند تجویز می شود.
عوارض جانبی لاپاتینیب
تهوع , سردرد2 , بی خوابی , استفراغ , خستگی مفرط , صدمه جدی به کبد , بثورات جلدی , اسهال , تنگی تنفس , ضعف , خارش شدید , سوءهاضمه , بی اشتهایی , درد در اندامهای انتهایی , پشت درد , التهاب بافت موکوسی دهان , پنومونی , خشکی پوست , مشکلات ناخن , خون دماغ
عوارض جانبی احتمالی داروی لاپاتینیب
تمام داروها در کنار تأثیرات مثبتشان،می توانند مسبب عوارض ناخواسته ای در بدن باشند. اگرچه این عوارض در همه افراد به وجود نمی آید. با گذر زمان بدن خود را با داروی جدیدی مانند لاپاتینیب وفق می دهد و این علائم نیز برطرف می شوند اما اگر علائم زیر ادامه پیدا کرد و یا رنج آور شد با پزشک خود مشورت نمایید.
- اسهال: آب فراوان بنوشید. در صورت تداوم این عارضه با پزشک خود مشورت نمایید.
- کسالت، سوء هاضمه، شکم درد: غذاهای ساده مصرف نمایید و از خوردن غذاهای تند و پرچرب پرهیز نمایید.
- سرفه، تنگی نفس: در اسرع وقت این مورد را به پزشک اطلاع دهید.
- احساس خستگی: در این شرایط از رانندگی کردن و کار با ابزار خودداری کنید.
- سردرد، زخم دهان، یبوست، دردهای عمومی بدن: از پزشکتان بخواهید که برای این موارد داروهای مناسب تجویز نماید.
- کاهش اشتها، مشکلات خواب، گر گرفتگی، خونریزی بینی، ریزش و یا نازک شدن موها، کهیرهای خارش دار: در صورت آزار دهنده شده هر کدام از این موارد به پزشک اطلاع دهید.
اگر علائم دیگری در خود مشاهده کردید که فکر می کنید به دلیل مصرف لاپاتینیب می باشد به پزشک اطلاع دهید.
پایش و تست های مورد لزوم در حین مصرف لاپاتینیب
در دوره مصرف لاپاتینیب به طور منظم توسط پزشک ویزیت می شوید تا عوارض پایش شود و پاسخ به درمان ارزیابی گردد. بررسی دوره ای خون برای ارزیابی سلول های خونی (CBC) و نیز عملکرد سایر اعضا (کلیه و کبد) انجام می شود.
هشدارها
1-احتمال بروزسمیت کبدی شدید و تهدید کننده حیات وجود دارد.علت مرگ نامشخص است.
2-در حین مصرف داروی لاپاتینیب بیماران را جهت بروز علائم ریوی که نشانگر وجود بیماری ریه بینابینی ویا پنومونی می باشد تحت مراقبت و نظارت قرار دهید.ارزیابی LVEF و عملکرد کبددر شروع درمان ،سپس هر 4 تا 6 هفته حین درمان ضروری میباشد.
3-کارایی و امنیت مصرف لاپاتینیب برای کودکان به اثبات نرسیده است.
نکات قابل توصیه
1-داروی لاپاتینیب را در دمای 15°-30°C نگهداری کنید.
2-در صورت بروز علایمی شامل خستگی مفرط ،لرزش ،اسهال شدید ، کوتاه شدن تنفس ، پزشک معالج خود را آگاه کنید.
3-داروی لاپاتینیب حداقل یکساعت قبل و یا بعد غذا میل نمایید.
4-بیمارانی که دارای مشکلات قلبی یا کبدی می باشند قبل از شروع درمان ، پزشک معالج را از شرایط خود آگاه نمایند.
5-حین مصرف لاپاتینیب از مصرف گریپ فروت و فرآورده های آن خودداری کنید.
6-لاپاتینیب را در یک نوبت (یک بار در روز) مصرف نمایید و از تقسیم کردن مقدار مصرف روزانه بپرهیزید.
توصیه های دارویی لاپاتینیب
- حداقل در 24 ساعت 2-3 لیتر مایعات بنوشید مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری کرده باشد.
- طبق نظر پزشکتان از داروهای ضد اسهال استفاده نمایید.
- غذاهایی مصرف کنید که به کاهش اسهال کمک می کند.
- پیشگیری از سندرم دست – پا: فعالیت های روزانه را طوری تنظیم نمایید که حرکات سایشی و مواجهه با گرما به حداقل برسد.
- کف دست ها و پاها را با کرم های مرطوب کننده، مرطوب نمایید.
- برای کاهش تهوع، از پزشکتان داروهای ضد تهوع بخواهید، وعده های غذایی را کوچک اما متعدد نمایید.
- برای کمک به درمان/پیشگیری از زخم های دهان، از یک مسواک نرم استفاده کنید و سه بار در روز با یک یا نصف قاشق جوش شیرین و یک یا نصف قاشق نمک مخلوط با 25 سی سی آب دهان را بشویید.
- شما در معرض خطر عفونت هستید به همین خاطر فورا تب یا هرگونه علامت عفونت را به مراقب سلامت خود اطلاع دهید.
- دستان خود را مکرر بشویید.
- برای کاهش خونریزی از ماشین اصلاح الکتریکی و مسواک نرم استفاده نمایید.
- از ورزش های تماسی یا فعالت های آسیب زا پرهیز کنید.
- از رویارویی با نور خورشید پرهیز نمایید. از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر و پوشش های مناسب استفاده نمایید.
- در کل نوشیدن الکل باید کاملا قطع شود. شما باید این مساله را با پزشکتان درمیان بگذارید.
- خیلی استراحت کنید.
- تغذیه خوب داشته باشید.
- اگر دچار عوارضی شدید به تیم مراقب سلامتتان اطلاع دهید. آنها می توانند دارو یا راهکارهایی را به شما پیشنهاد دهند که در مدیریت این مشکلات موثر است.