بنزیل پنی سیلین (پنی سیلین جی) آنتی بیوتیکی با طیف اثر باریک است که برای درمان عفونت های ناشی از باکتری های حساس استفاده می شود. این آنتی بیوتیک، پنی سیلینی طبیعی است که به علت جذب خوراکی ضعیف به صورت داخل وریدی یا عضلانی تزریق می شود. پنی سیلین جی همچنین در برخی موارد می تواند به عنوان پیشگیری در برابر ارگانیسم های حساس مورد استفاده قرار گیرد.
پنی سیلین های طبیعی به عنوان داروهای انتخابی برای برخی از عفونت های ناشی از باکتری های هوازی گرم مثبت مانند استرپتوکوک پنومونیه، استرپتوكوك گروه A، B، C و G، استرپتوكوك گروه D غیر انتروكوكی، استرپتوكوك گروه ویریدنس، و استافیلكوك های غیر پنی سیلیناز در نظر گرفته می شوند.
آمینوگلیکوزید ها ممکن است به منظور اثر افزایشی در برابر استرپتوکوک های گروه B (S.آگالاکتیا)، S.ویریدنس و انتروکوک فکالیس به درمان اضافه شوند. پنی سیلین های طبیعی نیز ممکن است به عنوان عوامل خط اول یا دوم در برابر باسیل های هوازی حساس مثبت مانند باسیلوس انتراسیس، کورینه باکتریوم دیفتری و Erysipelothrix rhusiopathiae به کار روند. پنی سیلین های طبیعی دارای فعالیت محدودی نسبت به باکتری های گرم منفی هستند. با این حال، در برخی موارد ممکن است از آنها برای درمان عفونت ناشی از نایسریا مننژیتیس و پاستورلا استفاده کنند. آنها معمولا برای درمان عفونت های بی هوازی به کار نمی روند. الگوهای مقاومت، دستورالعمل های حساسیت و درمان در مناطق مختلف متفاوت است.
موارد مصرف پنیسیلین جی
الف) سيفيليس مادرزادي.
ب) عفونتهاي مجاري تنفسي فوقاني ناشي از استروپتوكوك گروه A.
پ) درمان كمكي ديفتري
ت) پيشگيري از تب روماتيسمي استرپتوكوكي.
ث) درمان سيفيليس كه كمتر از يك سال از ابتلاي به آن مي گذرد.
ج) درمان سيفيليس كه بيش از يك سال از ابتلاي به آن مي گذرد.
چ) عفونتهاي سيستميك متوسط تا شديد.
ح)عفونتهاي سيستميك متوسط تا شديد، پنوموني پنوموكوکي.
خ) سوزاك (گنوره).
د) سياه زخم.
ذ) سياه زخم ناشي از باسيلوس آنتراسيس ، از جمله استنشاق آنتراكس.
ر) سياه زخم موضعي.
عوارض جانبی داروی پنی سیلین جی
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر،ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
- CNS: تشنج (در دوز های بالا )
- CV: نارسایی احتقانی قلب (در دوز های بالا )
- GI: اسهال، تهوع و استفراغ
- Hema: آنمی همولیتیک
- Local: درد و تحریک در محل تزریق، آبسه استریل در محل تزریق
- Metabolic: احتمال مسمومیت با پتاسیم (تشنج)
- Other: واکنش افزایش حساسیت ( راش، کهیر، لرز، تب، ادم، آنافیلاکسی)
توجه: در صورت بروز واکنش افزایش حساسیت فوری و یا اسهال شدید، مصرف دارو باید قطع شود.
نکته مهم: حتما قبل از دریافت داروی پنی سیلین جی باید مطمئن شوید که به این دارو حساسیت ندارید، به همین دلیل اگر تا به حال پنی سیلین نزده اید و یا مدت زیادی از آخرین باری که این دارو را دریافت کرده اید گذشته است، ابتدا تست پنی سیلین برای شما زده خواهد شد تا اگر علائم آلرژیکی مانند خارش،تورم و قرمزی در محل تزریق به وجود آمد، داروی پنی سیلین جی را به شما نزنند.
اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می کنید به خاطر استفاده از داروی پنی سیلین جی می باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد داروی پنی سیلین جی
- پنی سیلین جی را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید.
- اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تشنج، سردرگمی، تغییرات ذهنی و خلق (مثلا گر گرفتگی)، تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
هشدارها
- واکنش های ازدیاد حساسیت به پنی سیلین ها، سفالوسپورین ها و سایر ترکیبات حساسیت زا. در صورت بروز واکنش های حساسیتی و یا آلرژیک پنی سیلین جی باید قطع شود و درمان مناسب انجام شود.
- دارو را فقط به صورت عضلانی عمیق تزریق نمایید. آن را به صورت وریدی ، زیرجلدی و داخل نخاعی تزریق نکنید.
- دارو را در نزدیکی عصب یا شریان تزریق نکنید.
- این دارو در حال حاضر در درمان گنوره استفاده نمی شود؛ در برابر ارگانیسم های تولید کننده بتالاکتاماز که شامل بیشترین سویه های نایسریا گونوره است، نباید استفاده شود.
- کولیت سودو ممبران با ترکیبات ضد باکتری، از جمله پنی سیلین G گزارش شده است.
- واکنش های پروکایین: واکنش های سمی فوری نسبت به پروکائین به ویژه زمانی که یک تک دوز بالا (4.8 میلیون واحد) تجویز می شود، گزارش شده است. واکنش های تظاهر یافته ناشی از اختلالات ذهنی و شامل اضطراب، گیجی، بی قرای، افسردگی، ضعف، تشنج، توهم، پرخاشگری و احساس ترس می باشد
- از مصرف این دارو در نوزادان به دلیل افزایش ایجاد آبسه های غیر عفونی و سمیت پروکائینی اجتناب نمایید.
توجهات پزشکی-پرستاری حین مصرف پنی سیلین جی
- در موارد تزریق وریدی مقادیر زیادی از دارو، به جهت جلوگیری از اختلالات الکترولیتی، دارو باید به آهستگی انفوزیون شود.
- جهت حل کردن پودر دارو بهتر است از آب مقطر استفاده شود. سپس به منظور انفوزیون می توان از نرمال سالین و یا دکستروز استفاده کرد.
- تزریق دارو در نزدیکی اعصاب محیطی بزرگ، ممکن است منجر به آسیب عصبی شود.
- به منظور جلوگیری از بسته شدن و انسداد سوزن در هنگام تزریق، دارو باید آهسته و مداوم تزریق شود.