لامیوودین (Lamivudine) معمولا همراه با سایر داروهای ضد رتروویروس ، برای درمان عفونت ناشی از ویروس HIV مصرف می شود. این دارو در درمان هپاتیت B مزمن نیز مصرف می گردد.
لامیوودین برای ایدز متعلق به گروهی از داروهای آنتی رتروویرال (ضد رتروویروسی) به نام مهارکننده های ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی (NRTIs) است. این دارو در کنار تعدادی از داروهای دیگر ضدویروسی، به عنوان بخشی از درمان ترکیبی تجویز می شود.
استفاده از سه یا تعداد بیشتری داروی ضد رتروویروسی به طور همزمان، مؤثرتر از استفاده تکی دارو است. مصرف ترکیبی داروهای مختلف خطر ایجاد مقاومت در برابر هر یک از داروها را کاهش می دهد. مارک های ترکیبی این دارو با داروهای ضد رتروویروسی دیگر در داروخانه ها موجود است.
لامیوودین سبب کند شدن روند عفونت زایی HIV می گردد اما درمانی قطعی محسوب نمی شود. ویروس HIV سلول هایی در بدن به نام سلول های CD4 را از بین می برد.
این سلول ها از سلول های سفید خون هستند و اهمیت آن ها به این دلیل است که بدن را در برابر عفونت ها محافظت می کنند.
اگر HIV درمان نشود سیستم ایمنی بدن به تدریج تضعیف شده و توانایی دفاعی خود را در برابر باکتری ها، ویروس ها و سایر میکروب ها از دست می دهد.
داروی لامیوودین برای ایدز با کاهش تعداد ویروس ها در بدن پیشروی ویروس HIV را کند می کند. این فرایند سبب تقویت سیستم ایمنی شده و خطر ایجاد عفونت های وابسته به HIV را کاهش می دهد. این دارو توسط پزشکان متخصص در زمینه HIV قابل تجویز می باشد.
عوارض جانبی لامیوودین
تهوع , سردرد2 , استفراغ , سرگیجه , اسهال , نوروپاتی , سرفه , بی اشتهایی , راش پوستی , دردهای شکمی , پاراستزی , پانکراتیت , هپاتیت , اختلالات خواب , آفزایش آنزیم های کبدی , هپاتومگالی , لاکتیک اسیدوزیس , آلوپسی , کاهش سلول های خونی , افزایش CPK , ناراحتی در گلو و لوزه ها
خوشبختانه مصرف داروی لامیوودین با خطراتی همراه نیست. در برخی موارد دردهای شکمی، ضعف و بی حالی و ضایعات پوستی گزارش شده است. در صورت بروز درد شدید شکمی به پزشک مراجعه کنید. از معایب مصرف داروی لامیوودین برای درمان هپاتیت مزمن بی، احتمال زیاد عود بیماری پس از قطع مصرف آن است و یکی از مشکلات دیگر بروز مقاومت به آن است.
در حال حاضر در دنیا بررسی هایی در جهت استفاده چند دارو با هم در درمان هپاتیت مزمن بی در حال انجام است . با انجام آزمایش HBV DNA یا PCR شمارشی می توان به میزان و شدت فعالیت ویروس پی برد.
از فواید مصرف داروی لامیوودین برای درمان هپاتیت مزمن بی، منفی شدن این آزمایش است. باید توجه داشت که به دلیل بروز مقاومت به دارو (مقاومت در محل MDD را ویروس) هپاتیت مزمن بی شدت بیشتری می یابد و لازم است از داروهای دیگر مثل آدوفوویر و یا انتاکاوویر استفاده کرد.
قرص آدوفویر 10 میلی گرمی بوده و روزانه یک عدد باید استفاده شود. قرص انتاکاوویر 0.5 یا 1 میلی گرمی است و روزانه باید یک عدد مصرف شود. مدت مصرف نامعلوم است. هرگز داروهای خود را سر خود قطع نکنید، ضرر می کنید! .
می توان از داروی لامیوودین علاوه بر درمان، در درمان سیروز کبدی نیز استفاده کرد. اصولاً جهت آماده کردن بیمار برای پیوند کبد، منفی شدن آزمایش HBV DNA با استفاده از داروی لامیوودین برای درمان هپاتیت مزمن بی، ضروی است. به هر حال نتایج اخیر در زمینه ی بهبودی علایم بیماری کبدی در بیماران مبتلا به سیروز کبدی امید بخش است.
هشدار ها در مورد لامیوودین
- در درمان عفونت HIV حتما همراه زایدوودین تجویز شده و هیچ وقت به صورت مونوتراپی به کار نرود.
- به دلیل احتمال بالای مقاومت در درمان بیماران مبتلا به HIV رژیم حاوی آباکاویر ، لامیوودین و تنوفویر را همزمان به کار نبرید. در بیمارانی که در حال حاضر این رژیم را دریافت میکنند داروها را تغییر دهید.
- در صورت قطع لامیوودین احتمال عود عفونت HBV وجود دارد. که در صورت درگیری کبدی عواقب زیادی به همراه دارد. در بیماران با درگیری کبدی و HBV باید به صورت دوره ای تستهای کبدی و مارکرهای تکثیر HBV بررسی شوند.
- ایمنی و اثربخشی لامیوودین در درمان هپاتیت B مزمن ، در بیمارانی که همزمان مبتلا به HIV و HBV هستند ، در درمان HBV به مدت بیشتر از یک سال و درمان بیماریهای کبدی جبران نشده یا پیوند عضو اثبات نشده است.
- بیماران مبتلا به HBV و HIV که رژیمهای ضد رتروویروس حاوی لامیوودین دریافت می کنند، ممکن است دچار واریانتهایی از HBV شوند که به لامیوودین مقاوم است.
- مونوتراپی با لامیوودین در بیمارانی که همزمان HBV و HIV دارند ، باعث ایجاد مقاومت سریع به HIV می شود. بررسی از نظر HIV قبل از درمان و به صورت دور ه ای طی درمان توصیه می شود. از دوزهای بالاتر همزمان با داروهای دیگر در درمان HIV استفاده کنید.
- CBC و پلاکت و تستهای کبدی را در طی درمان مانیتور کنید.
- اسیدوز لاکتیک و هپاتومگالی شدید همراه با استئاتوزیس در بیمارانی که این دارو را دریافت می کنند گزارش شده است. در صورت بروز، مصرف دارو را قطع کنید.