مدروکسی پروژسترون از جمله قرص هایی است که در آن از هورمون های زنانه استفاده شده و اغلب برای درمان مشکلات جنسی و هورمونی بانوان مورد استفاده قرار می گیرد. البته مصرف این قرص برای برخی بانوان با محدودیت هایی مواجه خواهد بود و حتی عوارض جبران ناپذیری را برای فرد مصرف کننده در پی خواهد داشت. قرص مدروکسی پروژسترون، نوعی استروژن سنتتیک است. پروژسترون یکی از هورمون هایی است که سیکل قاعدگی و تخمک گذاری را کنترل می کند و ماهانه یک تخمک را از تخمدانها آزاد میکند. پروژسترون همچنین به آماده سازی دیواره رحم برای بارداری کمک کرده و در هر ماه بعد از اینکه بارداری اتفاق نمی افتد دیواره رحم فرو میریزد و شما پریود می شوید.
موارد مصرف قرص مدروکسی پروژسترون
قرص مدروکسی پروژسترون در درمان سرطان پستان در دوران یائسگی ، هیپرپلازی آندومتر و نیز سندرم پلی کیستیک تخمدان همین طور در درمان خونریزی های نامنظم رحم ، به عنوان جانشین هورمونی درمانی در زنان یائسه و نیز ارزیابی میزان تولید آندروژن و استروژن بکار می رود.(اصلی ترین علت مصرف مدروکسی پروژسترون تنظیم سیکل قاعدگی و بهبود اختلالات جنسی است. دلایل به هم ریختن دوره های قاعدگی و تخمک گذاری متفاوتند اما اصلی ترین علت بروز این اختلالات بروز عدم تعادل هورمونی است. ) این اختلالات شامل خونریزی غیر طبیعی و نامنظم رحم، آمنوره (قطع شدن پریود)، اندومتریوز و خونریزی شدید و یا زمانی که تخمک خارج از رحم در حال رشد است، می باشد. (از دیگر موارد استفاده از قرص مدروکسی پروژسترون می توان به تحریک خونریزی و تخریب دیواره رحم اشاره کرد. استفاده از این قرص برای درمان ناباروری در زنان صورت می گیرد که همراه با آن دارو های دیگری نیز برای تحریک تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد.)
عوارض جانبی مدروکسی پروژسترون
تهوع، نفخ، حساسیت سینه، سردرد، تغییر در ترشحات واژن، نوسانات خلقی، تاری دید، سرگیجه، خواب آلودگی و افزایش یا کاهش وزن از عوارض جانبی این قرص هستند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض سریعاً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. به یاد داشته باشدی که پزشک این دارو را تجویز کرده است زیرا تشخیص داده است که اثرات این دارو بیشتر از عوارض جانبی آن است. عوارض جانبی و جدی مدروکسی پروژسترون به شرح زیر هستند:
عوارض جانبی شایع (شیوع بالای 10%)
غدد درون ریز و متابولیک: آمنوره (6٪ تا 68٪) ، تغییر در جریان قاعدگی (18٪ ؛ از جمله بی نظمی ، افزایش یا کاهش جریان و لکه بینی) ، گرگرفتگی (36٪) ،افزایش وزن (7% تا 38%) ، کاهش وزن (≤ 12%)
دستگاه گوارش: درد شکم (4٪ تا 11٪)
سیستم عصبی: سردرد (9٪ تا 17٪) ، عصبی بودن (11٪)
عوارض جانبی با شیوع کمتر (1% تا 10%)
قلب و عروق: ادم (2٪)
پوست: آکنه ولگاریس (1٪ تا 4٪) ، آلوپسی (1٪) ، بثورات پوستی (1٪)
غدد درون ریز و متابولیک: کاهش میل جنسی (3 تا 6%)
دستگاه گوارش: اتساع شکم (1٪ تا <5٪) ، نفخ (2٪) ، اسهال (1٪ تا <5٪) ، حالت تهوع (1٪ تا <5٪)
ادراری تناسلی: واژینوز باکتریال (5٪) ، حساسیت پستان (2٪) ، دیسمنوره (2٪) ، لكوره (3٪) ، ماستالژی (3٪) ، عفونت ادراری (4٪) ، واژینیت (5%) ، کاندیدیاز ولوواژینال (≤ 5٪)
موضعی: آتروفی در محل تزریق (≤ 1%) ، سفتی در محل تزریق (≤ 1%) ، واکنش محل تزریق (5% تا 6%)
سیستم عصبی: اضطراب (1٪) ، افسردگی (2٪ تا 3٪) ، سرگیجه (1٪ تا 6٪) ، خستگی (4٪) ، بی خوابی (1٪) ، تحریک پذیری (1٪)
عصبی عضلانی و اسکلتی: آرترولژی (2٪) ، آستنی (4٪) ، کمردرد (2٪ تا 3٪) ، گرفتگی اندام های تحتانی (4٪)
عوارض جانبی نادر (کمتر از 1%)
قلب و عروق: درد قفسه سینه ، سنکوپ ، تاکی کاردی
پوست: خارش ، کهیر
غدد درون ریز و متابولیک: احتباس مایعات ، گالاکتوره که با زایمان ارتباط ندارد.
دستگاه گوارش: اتساع شکم ، اسهال
دستگاه ادراری تناسلی: نزدیکی دردناک ، توده پستانی
هماتولوژیک و انکولوژیک: کم خونی
حساسیت بیش از حد: واکنش حساسیت بیش از حد
سیستم عصبی: خواب آلودگی ، فلج عصب صورت ، پارستزی
تنفسی: آسم ، تنگی نفس
نکات بسیار مهم درباره قرص مدروکسی پروژسترون
بیمارانی که داروی مدروکسی پروژسترون را برای درمان اختلالات قاعدگی مصرف می کنند توجه نمایند که ۳ تا ۷ روز بعد از قطع دارو، خونریزی خواهند داشت .توصیه می شود در صوت بروز اختلال بینایی، میگرن، ضعف ناگهانی، عدم هماهنگی، اشکال در تکلم، سردرد، درد ساق پا، کوتاهی تنفس، درد قفسه سینه، تغییر در الگوی خونریزی واژینال، زردی پوست، تورم در اندام ها، راش و افسردگی به پزشک مراجعه نمائید. احتمالا بعد از مصرف دارو دچار خونریزی از لثه خواهید شد و توصیه می شود بهداشت دهان و دندان رعایت گردد. در صورت قطع قاعدگی یا شک به بارداری به پزشک اطلاع دهید. برای کاهش احتمال بروز آسیب های جنینی تا ۳ ماه بعد از قطع درمان برای باردار شدن اقدام نکنید. بیماران تحت درمان با این دارو در صورت قرار گرفتن در معرض آفتاب ممکن است لکه های قهوه ای رنگی به نام ملاسما روی پوست صورتشان ایجاد گردد به این دلیل توصیه می شود هنگام خروج از منزل از قرار گرفتن در معرض نور خودداری نمائید و از عینک های آفتابی یا لباس های محافط استفاده نمائید. آزمایشات پیگیر فیزیکی مانند کنترل فشار خون، بررسی پستان، شکم، لگن و انجام پاپ اسمیر بسیار اهمیت دارد و توصیه می گردد. اندازه گیری فشار خون در فواصل منظم حین درمان ضروری است.
مصرف در بارداری
X ( مصرف در بارداری ممنوع است) اکثر محصولات در زنانی که باردار هستند یا مشکوک به بارداری هستند منع مصرف دارند.به طور کلی ، به دنبال استفاده سهوی از داروهای ضد بارداری تزریقی مدروکسی پروژسترون (MPA) در اوایل بارداری ، خطر نقص مادرزادی افزایش نمی یابد. هیپوسپادیاس در نوزادان پسر و بزرگ شدن کلیتورال و همجوشی لب در نوزادان دختری که در سه ماهه اول بارداری در معرض MPA قرار گرفته اند گزارش شده است. حاملگی های خارج رحمی با استفاده از تزریق پیشگیری از بارداری MPA گزارش شده است.
مصرف در شیردهی
مدروکسی پروژسترون استات (MPA) در شیر مادر ترشح می شود.
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص مدروکسی پروژسترون
