عوارض و موارد مصرف سلژیلین

سلژیلین نوعی داروی ضدافسردگی است که علاوه بر درمان افسردگی برای بهبود علائم حرکتی ناشی از اختلال پارکینسون نیز استفاده می شود. سلژیلین در طبقه بندی دارویی به عنوان نوعی مهار کننده مونوآمین اکسیداز شناخته می شود که همین امر باعث افزایش سطوح سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین در مغز می شود. از آنجایی که افراد مبتلا به پارکینسون میزان دوپامین کمی دارند و مبتلایان به افسردگی نیز با کاهش سروتونین مواجه هستند، این دارو با افزایش این انتقال دهنده ها می تواند در روند بهبودی این بیماران تاثیرگذار باشد.

عوارض جانبی سلژیلین

عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه، بی خوابی
گوارشی: تهوع
موضعی: واکنش محل استعمال
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افت فشارخون (شامل افت فشارخون وضعیتی)، افزایش فشارخون، درد قفسه سینه، تپش قلب، ادم محیطی
سیستم اعصاب مرکزی: درد، گیجی، توهم، خواب واضح و به خاطر آوردنی، آتاکسی، خواب آلودگی، افسردگی، لتارژی، تفکرات نامعقول، آژیتاسیون، فراموشی، خواب رفتگی اندام
پوستی: راش پوستی، آکنه ولگاریس، افزایش تعریق، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش وزن، کاهش پتاسیم خون
گوارشی: اسهال، خشکی دهان، درد شکمی، سوء هاضمه، التهاب دهان، یبوست، استفراغ، پوسیدگی دندان، اختلال چشایی، اختلال در بلع، نفخ، بی اشتهایی، گاستروانتریت
ادراری تناسلی: احتباس ادرار، قاعدگی دردناک، اختلال جنسی، تکرر ادرار، عفونت مجاری ادراری، خونریزی رحمی
هماتولوژی و انکولوژی: کبودی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: دیس کینزی، کمردرد، گرفتگی پا، درد عضلات، لرزش، گردن درد
گوشی: وزوز گوش
تنفسی: رینیت، فارنژیت، تنگی نفس، سینوزیت، برونشیت، سرفه
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: فیبریلاسیون دهلیزی، برادی کاردی، آریتمی قلبی، ادم صورت، سکته قلبی، بیماری عروق محیطی، سنکوپ، تاکی کاردی، گشادی عروق
سیستم اعصاب مرکزی: تغییر حس بویایی، تغییرات رفتاری، کره (رقصاک)، هذیان، زوال شخصیت، احساسات ناپایدار، سرخوشی، سکته گرمایی، رفتار خصمانه، هایپرستزی (افزایش حساسیت در حس لامسه)، هایپرتونی، اختلال کنترل تکانه و وسوسه (شامل پرخوری، اعتیادجنسی، قمار بیمارگونه)، از دست دادن تعادل، مانیا (شیدایی)، میگرن، تغییر خلق، میاستنی، میوکلونوس (انقباض یا پرش عضلانی)، اختلال حس لمس دهان، پارانویا (بدگمانی)، سایکونوروز، پرش عضلات، سرگیجه
پوستی: راش ماکولوپاپولار، هایپرتروفی پوستی، کهیر، درماتیت وزیکولوبولوس
غدد درون ریز و متابولیسم: کم آبی بدن، افزایش کلسترول خون، افزایش قندخون، کاهش قندخون، کاهش سدیم خون، افزایش لاکتات دهیدروژناز، افزایش میل جنسی
گوارشی: کولیت، باد گلو، گاستریت، التهاب زبان، افزایش اشتها، ملنا (مدفوع خونی تیره)، آبسه دندانی، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)
ادراری تناسلی: هایپرتروفی خوش خیم پروستات، خون در ادرار (زنان)، فتق، درد پستان، درد لگن، فوریت ادرار، اختلالات ادراری، خونریزی واژینال، واژینیت، کاندیدیاز ولوواژینال
هماتولوژی و انکولوژی: نئوپلاسم خوش خیم پوست، نئوپلاسم پستان، لکوسیتوز، لکوپنی، لنفادنوپاتی، نئوپلاسم، خونریزی مقعدی
کبدی: اختلال عملکرد کبدی، افزایش بیلی روبین خون، افزایش سطح سرمی آلکالین فسفاتاز
ازدیاد حساسیت: ادم زبان
عفونی: عفونت های باکتریایی، کاندیدیاز، عفونت قارچی، عفونت انگلی، عفونت ویروسی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: برادی کینزی، هایپرکینزی، اسپاسم عضلانی (جنرالیزه)، پوکی استخوان، التهاب پوشش تاندون
چشمی: نقص در میدان دید
گوشی: التهاب گوش خارجی
کلیوی: سنگ کلیوی (زنان)، پرادراری (زنان)
تنفسی: آسم، خون دماغ، پنومونی، اسپاسم حنجره، پنومونی
متفرقه: تب

هشدارها

• سلژیلین نباید در دوزهای بیش از مقدار توصیه شده استفاده شود. زیرا خطر بروز عوارض جانبی ناشی از مهار غیر انتخابی مونو آمین اکسیداز وجود دارد.
• در بیمارانی که سلژیلین را همراه مواد غذایی حاوی تیرامین مصرف کرده اند مواردی از واکنش های افزایش فشار خون مشاهده شده است.
• برخی از بیماران که سلژیلین مصرف می کنند ممکن است عوارض جانبی ناشی از داروی لوودوپا در آن ها افزایش یابد، احتمالا این امر به دلیل افزایش واکنش دوپامین با گیرنده های حساس پس سیناپسی می باشد. این اثرات ممكن است با كاهش دوز لوودوپا تقریبا 10 تا 30٪ كاهش یابد.
• به بیماران را باید مطلع کرد که پس از شروع سلژیلین, شاید نیاز به کاهش دوز لوودوپا باشد.
• به بیماران باید توصیه شود حداکثر دوز مجاز روزانه 10 میلی گرم می باشد. خطر استفاده از دوزهای بالاتر این دارو باید توضیح داده شود و شرح مختصری از«واکنش پنیری» باید به بیماران ارائه شود. واکنش های فشار خون بالا با این دارو در دوزهای توصیه شده در ارتباط با رژیم غذایی گزارش شده است.
• خطر بروز سندروم سروتونین در پی مصرف این دارو وجود دارد.

در طول مصرف سلژیلین

موارد مهمی که در طول مصرف سلژیلین باید دانست و عمل کرد:

• اگر تحت مراقبت و یا درمان خاصی هستید؛ پزشک، دندان پزشک و یا پرستار را بصورت کامل از وضعیت سلامتی و مصرف سلژیلین آگاه کنید.
• تا زمانی که از نحوه تاثیر سلژیلین بر بدن تان آگاه نشده اید از انجام دادن فعالیت هایی مانند رانندگی که به توجه و تمرکز نیاز دارند اجتناب کنید.
• برای کاهش دادن ریسک بروز سرگیجه و غش حین نشستن و برخاستن به آهستگی عمل کنید. هنگام بالا رفتن از پله ها احتیاط کنید.
• بدون دستور پزشک و بصورت ناگهانی مصرف دارو را متوقف نکنید؛ این کار میتواند سبب اثرات جانبی جدی شود. اگر میخواهید مصرف سلژیلین را متوقف کنید باید این کار را با مرور زمان و تحت نظر پزشک انجام دهید.
• در طول مصرف سلژیلین وضعیت فشار خون و عملکرد قلب باید توسط پزشک تحت نظر باشد.
• برخی از مواد غذایی مانند پنیر و شراب قرمز اگر همراه با سلژیلین مصرف شوند میتوانند سبب بروز اثرات جدی مانند فشار خون بالا و شدید شوند. برای جلوگیری از این وضعیت در مورد مواد غذایی که باید از آنها پرهیز کنید از پزشک کمک بخواهید.
• احتمال ابتلا به نوعی سرطان پوست به نام ملانوما در افراد مبتلا به پارکینسون بیشتر است. این موضوع که سلژیلین میتواند سبب افزایش یافتن این احتمال شود تا کنون مشخص نشده است. در طول درمان با سلژیلین وضعیت پوست باید تحت نظر پزشک باشد.
• پیش از مصرف مشروبات الکلی پزشک را در جریان بگذارید.
• برخی از مصرف کنندگان سلژیلین در حین انجام فعالیت های روزانه مانند رانندگی، صحبت کردن یا غذا خوردن بصورت ناگهانی بخواب میروند. این وضعیت میتواند تا یک سال پس از شروع مصرف سلژیلین ادامه داشته باشد. در صورتی که طی انجام فعالیت ها خوابتان برد و یا احساس خواب آلودگی میکنید از انجام دادن کارهایی مانند رانندگی که به دقت عمل نیاز دارند خودداری کرده و به پزشک اطلاع دهید.
• در صورتی که سلژیلین با داروهای ضد افسردگی، میگرن یا برخی داروهای خاص مصرف شود میتواند منجر به بروز وضعیتی خطرناک و گاها کشنده به نام سندرم سروتونین شود. در صورت داشتن علایمی مانند آشفتگی، تغییرات در هماهنگی حرکات بدن، گیجی، توهم، تب، ضربان قلب سریع یا نامنظم، گُرگرفتگی، پرش عضلات و یا سختی عضلات، تشنج، لرزش، عرق کردن زیاد، اسهال شدید، ناراحتی معده، استفراغ و سردرد شدید؛ به پزشک مراجعه کنید.
• اگر سن شما بالای 65 است باید این دارو را با احتیاط مصرف کنید؛ چون ریسک بروز عوارض جانبی در این رده سنی بالاتر است.
• در صورتی که باردار هستید، تصمیم به باردار شدن دارید و یا به نوزاد خود شیر میدهید در مورد مزایا و معایب مصرف سلژیلین با پزشک مشورت کنید

میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر سلژیلین