عوارض و موارد مصرف سفتریاکسون

عوارض جانبی سفتریاکسون

واکنشهای آلرژیک شامل کهیر و بثورات جلدی و علایم حساسیت مفرط شامل شوک آنافیلاکتیک، تهوع، استفراغ واسهال وعلایم کولیت پسودممبران با مصرف این دارو گزارش شده است .

واکنش حساسیتی شدید (شوک آنافیلاکتیک)

اغلب مردم فکر می کنند حساسیت تنها باعث التهاب، خارش یا دیگر مشکلات کوتاه مدت می شود که با رفع عامل ایجادکننده برطرف می گردند ولی واکنش های شدیدتری به بعضی مواد خوراکی یا تزریقی وجود دارد که شوک آنافیلاکتیک نامیده می شود.

این شوک می تواند در عرض چند دقیقه یا حتی چند ثانیه ایجاد شده و اگر فوراً درمان نشود می تواند به مرگ بیانجامد.

بعضی خوراکی های خاص مانند آجیل، صدف، ماهی یا بعضی داروها مانند پنی سیلین خوراکی، نیش زنبور عسل یا زنبور قرمز، تزریق داروهایی مانند سفتریاکسون یا واکسن کزاز می توانند در افراد حساس باعث واکنش های شدید و سریع شوند. تقریباً یک درصد مردم حساسیت شدیدی نسبت به نیش حشرات دارند.

پاسخ حساسیتی شدید (شوک آنافیلاکتیک) زمانی ایجاد می شود که فرد با ماده حساسیت زایی برخورد کند و قبلاً نیز سابقه برخورد با آن را داشته و بدن فرد آن را به عنوان مهاجم بشناسد. در این صورت پادتنی به نام IgE تولید می گردد.

سپس پادتن ها و دفاع میزبان با ماده حساسیت زا که برای بار دوم وارد بدن شده، برخورد کرده و مواد شیمیایی(مانند هیستامین) آزاد می شوند. این مواد در ریه ها، عروق خونی، روده ها و پوست اثرات ناخوشایندی را ایجاد می کنند.

این شوک یکی از شرایط تهدیدکننده حیات به شمار می آید. 80-60% مرگ های ناشی از شوک آنافیلاکتیک به علت ناتوانی در تنفس می باشد و علت آن تورم و انسداد راه های هوایی است. علت دوم این مرگ ها (حدود 24% مرگ ها)، شوک است که به علت کافی نبودن خون در گردش می باشد.

مسمومیت و درمان

تظاهرات بالینی:حساسیت مفرط عصبی ـ عضلانی؛ غلظت بالای آن در CNS ممکن است سبب حملات تشنجی شود.

درمان:حمایتی است.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• قبل از شروع درمان با سفتریاکسون باید از عدم حساسیت به سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها مطمئن شد.
• احتمال ایجاد کولیت پسودومامبرانو ناشی از عوارض جانبی سفتریاکسون نسبت به سایر سفالوسپورین ها بیشتر است.
• نحوه تزریق سفتریاکسون: برای تهیه محلول تزریقی سفتریاکسون، باید به ازای هر 250 میلی گرم از پودر دارو، 2.4 میلی لیتر از حلال مثل آب مقطر، سالین و یا دکستروز 5 درصد به ویال اضافه کرد. سفتریاکسون معمولا به صورت عضلانی یا وریدی تزریق می گردد.
• ممکن است در محل تزریق سفتریاکسون تورم و التهاب ایجاد شود که برای تزریق بعدی باید محل تزریق عوض شود.

توجهات بیمار- خانواده:

• در افرادی که دچار نارسایی کلیه و کبد هستند، تزریق سفتریاکسون باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود.
• در صورت بروز اسهال در طی مصرف دارو باید به پزشک اطلاع داده شود.
• بعد از تزریق سفتریاکسون هر گونه علامتی که نشان دهنده خونریزی باشد مانند کبودی بدن، خونریزی از بینی، لکه لکه شدن بدن را به پزشک اطلاع دهید. زیرا تزریق سفتریاکسون باعث تغییر در فلور طبیعی روده شده و باکتری های مفیدی را که تولید کننده ویتامین K هستند، کاهش می دهد.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاط مصرف سفتریاکسون

• حساسیت به داروهای دیگر: در بیماران با سابقه حساسیت به پنی سیلین بویژه واکنشهای با واسطه IgE (مانند آنافیلاکسی، آنژیوادم، کهیر) با احتیاط مصرف می شود.

• مصرف سفتریاکسون در دوران بارداری: مصرف اين دارو در بارداری ممنوع است مگر با تشخيص پزشك.

• مصرف سفتریاکسون در دوران شیردهی: سفتریاکسون در شیر ترشح می شود. این دارو در دوران شیردهی با احتیاط تجویز شود.

• مصرف سفتریاکسون در سالمندان: اطلاعاتی در مورد مضرات مصرف فلووکسامین در سالمندی ثبت نشده است.

• مصرف سفتریاکسون در کودکان: تزریق سفتریاکسون در کودکان زیر 2 ماه منع مصرف دارد.

عوارض و موارد مصرف داروی اکسناتید