علت آروغ زدن زیاد می تواند، نشانه و علامت بروز برخی از بیماری های گوارشی باشد که در این صورت فرد حتما نیاز به مشورت با پزشک و درمان دارد. آروغ زدن یکی از راه هایی است که بدن شما گاز بیش از حد محبوس شده در مری یا معده را از طریق دهان دفع می کند.
به طور طبیعی هنگام غذا خوردن و یا نوشیدن، هوا همراه آنها وارد دهان می شود. این هوا یا در مری محبوس می شود یا همراه غذا به معده منتقل می شود. علاوه بر آن، معده آنزیم هایی را برای هضم غذا آزاد می کند که خود این فرآیند می تواند منجر به بروز گازهای اضافی شود. تجمع بیش از حد گاز در معده می تواند منجر به آروغ زیاد شود. گاز باقیمانده تا حدی توسط روده کوچک جذب می شود و باقیمانده از بدن خارج شده و از روده بزرگ عبور می کند و از طریق راست روده از بدن خارج می شود.
بنابراین، آروغ به طور موقت و هر چند وقت یک بار، مخصوصاً بعد از یک وعده غذایی بزرگ، کاملاً طبیعی است. با این حال، این وضعیت پر سر و صدا و بد بو از بدن می تواند تا حدی آزار دهنده باشد، خصوصاً برای افرادی که غالباً دچار حملات ناگهانی آروغ می شوند. آروغ زیاد یا مداوم می تواند علامت برخی از ناراحتی های گوارشی جدی باشد.
علائم و نشانه های آروغ زدن زیاد چیست؟
آروغ زدن اغلب با صدای معمول و گاهی بو همراه است؛ اما آروغ زیاد که ممکن است علائم خاصی از بیماری باشد، معمولاً با علائمی مانند درد و گرفتگی شکم که از نظر شدت و مدت متفاوت است و سوزش سردل همراه است.
علل آروغ زدن بیش از حد
آروغ، یک واکنش طبیعی بدن به انتقال هوا است که از شکم از طریق دهان است. این امر اغلب زمانی اتفاق می افتد که شکم منبسط می شود، چون هوا بسیار بلعیده می شود و آروغ هوا را آزاد می کند تا بادکردگی را کاهش دهد. خوابیدن در طول یا بعد از غذا خیلی طبیعی و نرمال است. در برخی فرهنگ ها، افراد بعد از غذا می توانند با صدای بلند آروغ بزنند تا قدردانی خود را از وعده های غذایی خود نشان دهند.شما می توانید آروغ را فقط گاهی یا حتی بارها در یک روز تجربه کنید اگر آروغ زیاد با فعالیت های شما تداخل پیدا کرده، باید دلایل آروغ زدن اضافی و نیز نحوه کاهش یا اجتناب از آن را پیدا کنید.
- قورت دادن هوا
- غذا و نوشیدنی
- دارو
- آبریزش بینی
- رشد میکروبی
- سو هاضمه و سوزش سر دل
- گاستروپارسیس
- اضطراب
- سایر بیماری ها
- بارداری
چه موقع برای آروغ زدن به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که آروغ زیاد با علائم زیر همراه باشد، حتما برای تشخیص علت اصلی به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال
- خون در مدفوع
- لاغری بیش از حد
- درد مداوم یا شدید شکم
- تغییر در رنگ یا دفعات مدفوع
- ناراحتی در ناحیه قفسه سینه
- کاهش اشتها یا احساس سیری سریع
- بادکردن معده که علی رغم آروغ فروکش نمی کند.
چگونه از آروغ زدن زیاد پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از آروغ زدن زیاد راهکارهایی وجود دارد که می توانید با رعایت آنها از این عادت را ترک کنید.
- هنگام غذا خوردن از صحبت کردن خودداری کنید.
- برای جلوگیری از بلع هوای اضافی، به آرامی نوشیدنی بنوشید.
- برای سوزش معده خفیف، داروهای ضد اسید بدون نسخه مفید و موثر است.
- هر از گاهی کمی فعالیت بدنی داشته باشید. پیاده روی بعد از غذا منجر به هضم بهتر غذا می شود.
- سیگار را ترک کنید، زیرا استنشاق دود سیگار از طریق دهان یک راه برای بلع هوای زیادی است.
- از نی برای نوشیدنی ها، به ویژه نوشیدنی های گازدار استفاده نکنید. در عوض مستقیم از لیوان بنوشید.
- سطح استرس خود را کاهش دهید، زیرا استرس بیش از حد می تواند بر تنفس شما تأثیر بگذارد و باعث بلع هوای زیادی شود.
- از مصرف نوشابه های گازدار و آبجو خودداری کنید. زیرا این نوشیدنی ها، گاز دی اکسیدکربن آزاد می کند و باعث آروغ می شود.
- اگر از پروتزهای دندانی استفاده می کنید، از نصب صحیح آنها مطمئن شوید. پروتزهای نامناسب باعث بلع هوای زیادی می شوند.
درمان آروغ زدن
آروغ زدن عادی نیاز به هیچ درمانی ندارد. با این حال، اگر آروغ زدن بیش از حد باشد، باید با یک پزشک تماس بگیرید تا شرایط احتمالی مسبب مشکل را بررسی کند. درمان به علت بادگلو بستگی دارد.
خود درمانی برای درمان آروغ زدن
اگر بیش از حد آروغ می زنید و یا اگر معده شما متسع است و نمی توانید هوا را خارج کنید، دراز کشیدن به بغل می تواند کمک کننده باشد. همچنین حالت سجده (زانو به قفسه ی سینه نزدیک می شود) نیز در رفع گاز جمع شده در معده، می تواند مفید باشد. در این وضعیت باقی بمانید تا گاز دفع شود.
اگر شما اغلب دچار باد گلو می شوید، باید از موارد زیر اجتناب کنید:
- خوردن و نوشیدن سریع
- نوشیدن نوشابه های گازدار
- جویدن آدامس
مراقبت های پزشکی برای درمان آروغ زدن
اگر آروغ زدن شما بیش از حد باشد، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما ممکن است سوالاتی در مورد علائم بیماری، زمان شروع آروغ زدن، سابقه آروغ زدن قبلی، الگوی بروز علائم مانند اینکه آیا آروغ زدن به علت عصبانیت یا پس از مصرف یک غذای خاص یا نوشیدنی خاص اتفاق می افتد، بپرسد. ثبت اطلاعات غذایی روزانه برای چندین روز، به تشخیص کمک می کند. مطمئن شوید که هر گونه علائم دیگر (حتی اگر فکر نمی کنید که با مشکلتان مرتبط هستند) را به پزشک اطلاع دهید. این کار در تشخیص و پیدا کردن بهترین روش درمانی به پزشک کمک خواهد کرد.پزشک پس از معاینه کامل جسمی، آزمایش های بیشتری مانند رادیوگرافی شکمی یا بررسی محتویات معده را انجام دهد. سایر آزمونها عبارتند از:
- اسکن MRI
- سی تی اسکن
- سونوگرافی
- آزمایشهای بررسی سوء هاضمه
- آزمایش هیدروژن و متان
این تست ها، به پزشک تصویر واضح و روشنی از دستگاه گوارش برای کمک به رسیدن به تشخیص قطعی، می دهد.
وقتی مشکل تولید گاز زیاد در شکم نیست
تولید گاز زیاد در معده و روده که با خوردن غذاهایی از قبیل حبوبات، سبزیجات، میوه های نارس، نوشیدن مایعات گازدار از قبیل ماءالشعیر، سودا یا حتی سیب، انگور و آلو ایجاد می شود، آروغ زدن های مداوم را به همراه دارد، اما همان طور که اشاره کردیم آروغ زدن، همیشه ناشی از بلع هوا یا تولید بیش از حد گاز ناشی از مواد غذایی نیست.
مثلا در مواردی، آروغ زدن همراه با خروج گاز بدبو از دهان است که در این صورت، باید حتما پزشک، شخص را معاینه کرده و بیماری هایی را که می توانند زمینه ساز ایجاد آروغ بدبو باشند، تشخیص دهد. می پرسید چه بیماری هایی؟ انسداد قسمت خروجی معده که می تواند ناشی از زخم اثنی عشر یا در موارد نادر، تومورهای بدخیم آن ناحیه باشد و به باقی ماندن غذا منجر می شود، یکی از علت هاست. همچنین گاستروپارزی یا همان فلج معده که در این وضع به علت آسیب اعصاب معده، تخلیه معده به آرامی انجام شده و منجر به انباشته شدن غذا در معده می شود. در اغلب موارد نیز این بیماری از جمله عوارض دیابت نوع یک و گاهی دیابت نوع دو است.
از طرفی واگوتومی (در این حالت اعصاب واگ معده به دلیل زخم معده یا هر علت دیگر، توسط جراح قطع شده است) از جمله علت های آروغ زدن های مداوم است. در دیگر بیماری های گوارش مثل کوله سیستیت، زخم پپتیک و بیماری ریفلاکس معده به مری هم بیماران ممکن است زیاد آروغ بزنند. زیرا آروغ زدن باعث تسکین موقتی بیمار خواهد شد. البته این مشکل با مراجعه به پزشک قابل درمان است.