خوردن و آشامیدن در هندوستان نیز مانند سایر فرهنگ ها دارای جایگاه ویژه ای بوده و دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاص می باشد. آداب میز غذا از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است، اگرچه همیشه یک سری قوانین و آدابِ غذا خوردن در فرهنگ ها وجود دارد که باید حتماً رعایت شود. زمانی که در رستوران های هند و یا خانه های مردم غذا می خورید باید آداب غذا خوردن را رعایت کنید.
کارد، چنگال و قاشق
اگرچه آشپزی و پخت و پز کردن در آشپزخانه های کشور هندوستان مستلزم استفاده از وسایل و ابزار بُرنده مانند انواع کارد، چنگال و غیره می باشد که برای موارد مختلف از آنها استفاده می شود، اما طبق سنتی که در هندوستان وجود دارد هندی ها به هنگام خوردن از قاشق و چنگال و کارد استفاده نمی کنند. از نظر آنها خوردن بسیاری از غذاها مانند انواع نان های هندی و کاری (به گوشت پخته شده همراه با سبزیجات گفته می شود که با انواع سُس ها سرو می شود) زمانی لذت بخش است که با دست خورده شود.
گفته می شود که شاه ایران، زمانی که سفری به هندوستان داشته اند چنان تحت تأثیر این رسم مردم هند (غذا خوردن با دست و بدون استفاده از قاشق و چنگال) قرار می گیرد که نکته جالبی را اظهار می دارد، وی می گوید: غذا خوردن با قاشق و چنگال مثل این می باشد که به کمکِ یک مترجم عاشق شوی!
هندی ها معمولاً غذا خوردن با دست را اینگونه توجیه می کنند: غذا مقدس است و باید با دست لمس شده و خورده شود تا لذتِ خوردنِ آن حس شود. غذایی که با کارد و چنگال خورده می شود هیچ لذتی ندارد. خوردن با دست از آدابِ غذا خوردن در هند به شمار می آید که نیاز به تمرین و تجربه دارد و لازمه آن تمیز بودن دست می باشد. در ابتدا، دستها بویژه در قسمت ناخن ها باید کاملاً شسته شوند.
فرهنگ غذایی
تفاوت مردم هند در مذهب، منطقه زندگی، زبان، ایالت و طبقات اجتماعی باعث شده که هرکدام از این گروه ها از رژیم غذایی جداگانه ای برخوردار باشند. بنابراین کاملا بدیهی است، هند که عنوان دومین کشور پرجمعیت شناخته شده در جهان را از آن خود کرده، حتی نتوانسته غذا یا خوراکی کاملا ملی را در رژیم غذایی خود به مردم دنیا معرفی کند. با این اوصاف، حتی نتیجه گیری قطعی و توضیح یک نوع رژیم غذایی ملی، که بتواند تمام مردم را با هر زبان، فرهنگ و طبقه ی اجتماعی تحت پوشش قرار دهد، امری دشوار است. بنابراین سعی کردیم به رژیم های غذایی که در مناطق مختلف هند، مطرح و مورد استفاده هستند بپردازیم.
رژیم غذایی در ایالات مختلف هند
شمال هند
بیشترین تاثیرپذیری رژیم غذایی هند در شمال این کشور رخ داده است. از جمله ی آن ها می توان به رژیم غذایی کشمیر در ایالت کشمیر، رژیم غذایی مغول در اکثر ایالات شمال هند و رژیم غذایی پنجابی در ایالت پنجاب اشاره کرد. رژیم غذایی در شمال هند از لحاظ طعم و عطر مواد غذایی، قابل مقایسه با جنوب این کشور نیست. چراکه چاشنی هایی که در پخت غذاهای این منطقه مورد استفاده قرار می گیرد بیشتر از مجموعه مواد معطر و خوش بو هستند. گوشت، آجیل، میوه های خشک و ماست معمولا به عنوان مواد اصلی در سبد مواد غذایی روزانه ی مردم این منطقه قرار می گیرد.
رژیم غذایی کشمیر
مردم این ایالت در پخت غذاهای خود، بیشتر از گوشت، مخصوصا گوشت بره و بزغاله و نیز چاشنی های مخصوص خود بهره می برند. چاشنی هایی مثل زعفران که نه تنها عطر بلکه رنگ و طعمی به یاد ماندنی را به غذاها می بخشد. آن ها از پنیر گودا و میوه های فصلی نیز استفاده می کنند. دام آلو (Dum Allo) روگان جوش (Rogan Josh)
رژیم غذایی مغول
انواع کباب، کوفته، پولا (Pulao: نوعی غذا که با برنج تهیه می شود. همان پلوی ایران) و بریانی از غذاهای مورد علاقه ی مردم ایالت مغول به شمار می رود. وعده های غذایی آنها از لحاظ ارزش بسیار غنی بوده و و طعم و عطر کره در غذاهایشان به خوبی احساس می شود. همچنین چاشنی هایی که مردم در تهیه ی خوراک خود استفاده می کنند، عطر و طعمی بی نظیر را به ارمغان می آورد. گوشت، انواع زردآلو، طالبی و هندوانه، هلو و آلو برقانی معمولا از مواد تشکیل دهنده ی غذاهای آن ها است. در نتیجه می بینیم تقریبا غذاهای مغول شیرین ولی خوش طعم هستند.
آداب غذاخوردن هندی
مردم هند در غذا خوردن دارای آداب خاصی می باشند،هندوها زیاده روی در مصرف غذا را مساوی با تن پروری و چاقی می دانند از این روغذا را به مقدار کم مصرف میکنند.همچنین آنها بیشتر از سبزیجات استفاده می نمایند تا به قول خودشان خللی به چرخه ی طبیعت وارد نکنند.آن ها از گوشت استفاده نمی کنند چرا که معتقدند با این کارشان موجودات زنده را می کشند و باعث برهم خوردن نظم طبیعت می شوند.
همچنین آن ها گاو ماده را مقدس می شمارند و کشتن و خوردن گوشتش را کار اشتباهی می پندارند. بیشتر برای خوردن گوشت از بزها و گاوهای نر استفاده می کنند.البته خوردن گوشت بین آن ها رایج نیست هندوهایی هستند که در طول زندگی خود گوشت نخورده اند.
آن ها بر این باورند که توجه زیاد به غذا مانع از رشد فکری و عرفانی آن هاست از این رو مرتاز های هندی اکثر روزها را روزه می گیرند تا از مادیات دنیا دور شوند و با نیایش به خدا نزدیک شوند. اکثر هندوها غذارا با دست می خورند آن ها معتقدند که بین غذا و انسان نباید هیچ واسطه ای قرار بگیرد چون مانع دریافت انرژی ازغذا می شود این آداب مخصوص طبقه ی خاصی از جامعه نمی شود حتی در برخی در دانشگاه ها دیده شده است که استادان هندی با دست غذا می خوردند.
مناطق محروم هند بیشتر از غذاهای تند استفاده می کنند و هرچه رو به قشرهای بالاتر و ثروتمندتر می رود از تندی غذا کاسته میشود.هر منطقه ازهند دارای عادت های غذایی متفاوت می باشد مثلا مردم غرب هند(کلکته) طبع شیرین دارند وبیشتر ازغذا های شیرین استفاده می نمایند ولی ساکنین شمال هند بشترغذا های تند و چرب را می پسندند مانند شهردهلی.غذا های مشترکی هم در بین آن ها دیده میشود مانند خوراک(دال) یکی از محبوبترین غذا های هندی ها است که غذایی متشکل از لوبیا ، عدس و نخود است که جدا از هم پخت شده و به همراه برنج سرو میشود.
(دوساسامبار) یک غذای جنوبی هند است که از یک نان بلند و نازک تشکیل شده که وسط آنرا سیب زمینی، پیاز و فلفل می گذارند و می پیچند و ازسس های مخصوصی با نام چنتی به عنوان چاشنی استفاده می کنند، این غذا مخصوص جنوب هند است ولی استفاده از آن در تمام نقاط هند رایج می باشد.همچنین یکی از معروفترین نان های هند باتورا نام دارد.سمبوسه هم یکی ازغذاهای معروف هندی ست که به عنوان عصرانه سرو می شود وطرفداران زیادی دارد.