آشنایی با رشته ورزشی تخته نرد

ورزش تخته نرد

نرد یا نردشیر یا وینشیر از بازی های فکری و متکی به برنامه ریزی، روش، شمارش و شانس است.

در این بازی دو نفره، طرفین مهره های خود را بر اساس دو عددی که بر روی تاس نقش می بندد در جهت حرکت

عقربه های ساعت یا خلاف آن حرکت می دهند و درآخر از صفحهٔ بازی خارج می سازند، در پایان بازیکنی برنده خواهد بود که زودتر همهٔ مهره های خود را از زمین بازی خارج نماید.

بعد از بازی گو و چکرز سومین بازی دنیاست که در میان مردم خاورمیانه و مردمان اروپای شرقی و به ویژه مردم ایران بسیار رایج است.

در بعضی از مناطق ایران به این بازی نردستان یا تخته نردستان می گویند.

تاریخچه

ابداع بازی تخته نرد به تمدن های قدیمی خاورمیانه مانند ایران، روم و مصر برمی گردد.

هر کدام از این کشور ها بازی های تخته ای مخصوص به خود انجام می دادند، اما شکل امروزی تخته نرد در روم باستان با نام "هنر قمار با تاس" شناخته می شده است.

کلادیوس امپراتور روم نیز به وجود آن اشاره کرده است.

قدیمی ترین تخته نرد کشف شده به اکتشافات شهر سوخته سیستان و بلوچستان مربوط می شود.

به همین دلیل ابداع این بازی را به ایران و اردشیر، بنیان گذار سلسله ساسانی نسبت می دهند. از این رو به تخته نرد "نردشیر" نیز گفته می شود.

احتمالا، این بازی از طریق ساسانیان به هند سپس به چین و سایر کشور ها راه پیدا کرده است.

ایران

کاوشهای باستان شناسی در شهر سوخته نشان می دهد این بازی در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در ایران وجود داشته است.

مجموعه ای به شمار ۶۰ مهره و دو تاس در یک صفحه ای که نگاره ای از مار بر روی آن است و در شهرسوخته یافت شده است ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال کهنتر از آنی است که در شهر اور یافت شده است.

در میان تمامی مردم جهان ایران به عنوان سرزمین مادری این بازی شناخته شده است.

نخستین بازی ساختهٔ دست بشر روی این کره خاکی که در واقع نیای تخت نرد و شاید شطرنج هم شناخته می شود و مربوط به حدود ۶ هزار سال پیش زمان تمدن عیلام در خوزستان منطقه

ایذه وشوش می باشد، صفحهٔ بازی ای است که در شهر سوخته ی سیستان و بلوچستان از گور باستانی موسوم به شمارهٔ ۷۶۱ به همراه ۶۰ مهرهٔ آن کشف شده و از چوب آبنوس و به شکل

ماری است که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته است.

مهره ها و تاس های آن که با تاس های امروزی کاملاً متفاوت بوده است در یک ظرف سفالی در کنار صفحهٔ بازی قرار داشتند و از سنگ های رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد، عقیق و

فیروزه بوده است.

تا پیش از این گمان می رفت که صفحهٔ بازی پیدا شده در گورستان سلطنتی اور در بین النهرین (عراق کنونی) کهن ترین بازی ساخته شده به دست بشر می باشد.

نمونه دیگری از قدیمی ترین بازی های صفحه و مهره ای دنیا که کشف شده مربوط به پنج هزار سال پیش و به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابونی در حاشیه هلیل رود در جیرفت

کرمان در پی کاوش های پروفسور یوسف مجیدزاده کشف شد و دارای سوراخ هایی (خانه هایی) است که مهره ها در آن جای می گرفتند.

نمونه های دیگری نیز از بازی ها در تپه سیلک کاشان، صخره های جزیره خارگ در خلیج پارس کشف شده است.

محققان این نوع بازی های صفحه و مهره ای که تعداد بیشتر و نمونه های کهن تر آن ها در ایران کشف گردیده و البته در بین دیگر ملت های کهن دنیا مانند چین، مصر و… وجود داشته را

نیای بازی امروزی نرد نامیده اند.

در واقع همه این بازی های ابتدایی به گونه ای بودند که تعدادی سنگ یا مهره را در صفحه ای که دارای خانه هایی به تعداد مختلف بوده، جابه جا می کردند و مهره ها را از یک نقطه آغازی

به یک نقطه پایانی می رساندند.

چگونگی پیدایش نرد امروزی:

کهن ترین اسناد موجود در جهان که بر وجود تخت نرد به صورت امروزی دلالت دارند، اسناد کاملاً معتبر و تاریخی ایرانی است که از ساخت این بازی در زمان ساسانیان به دست بزرگمهر وزیر باهوش خبر می دهند.

ابزار مورد نیاز برای بازی تخته نرد

۱. زمین بازی

۲. دو عدد تاس

۳. ۱۵ مهره سفید و ۱۵ مهره سیاه

۴. تاس ریز یا تاس انداز (وسیله ای که به وسیله آن تاس می ریزند) که در ایران کمتر استفاده می شود.

فلسفه تخته نرد و معنا و مفهوم آن

۳۰ مهره: ۳۰ شبانه روز یک ماه

۲۴ خانه: ۲۴ ساعت شبانه روز

۴ قسمت زمین: ۴ فصل سال

۵ دست بازی: ۵ وقت یک شبانه روز

دو رنگ سیاه و سفید: شب و روز

۱۲ خانه در هر طرف زمین بازی: ۱۲ ماه سال

تاس: ستاره بخت و اقبال

گردش تاس ها: گردش ایام

مهره ها: انسان ها

گردش مهره در زمین: حرکت انسان ها

برداشتن مهره ها در پایان بازی: مرگ

معنی عدد هر تاس در بازی تخت نرد

• عدد ۱: یکتایی و خداپرستی
• عدد ۲: آسمان و زمین
• عدد ۳: پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک
• عدد ۴: چهار جهت جغرافیایی
• عدد ۵: خورشید، ماه، ستاره، رعد و آتش
• عدد ۶: شش روز آفرینش

قوانین و نکات بازی تخته نرد

بدین ترتیب که برای بازیکن با مهره مثلا سفید ربع شروع از 19 تا 24 شماره گذاری شده است دو مهره در خانه 24 و 5 مهره خانه 13 و 3 مهره خانه 8 و 5 مهره خانه 6 قرار میگیرد برای بازیکن

دیگر برعکس میباشد بدین ترتیب که خانه 1 خانه 24 بازیکن مقابل میباشد.

خانه 12 برای بازیکن دیگر خانه 13 و بهمین ترتیب بازیکن سفید باید مهره های خود را در جهت فلش نمایان در شکل به سمت خانه 1 حرکت دهد و بعد از اینکه تمام مهره ها را در ربع شماره

1 تا 6 جمع کرد شروع به بیرون انداختن آنها از بازی نماید برنده کسی است که زودتر مهره هایش را از بازی بیرون ببرد .

آشنایی با رشته ورزشی دومینو

قوانین و نکات بازی تخته نرد

حرکت مهره ها

برای شروع بازی هر بازیکن یک تاس را پرتاب میکند چنانچه شماره ها یکسان باشد باید مجدد این کار تکرار شود تا شماره ها با هم تفاوت داشته باشند بازیکنی که شماره بیشتری آورده

باشد شروع کننده بازی است وبر اساس شماره ایکه روی تاسها نمایان است اولین حرکت را انجام میدهد پس از شروع بازیکنها هر دو تاس را باهم به تناوب باید بیندازند و بر اساس شماره

آنها حرکت کنند .

زدن و وارد کردن :

نقطه ایکه بوسیله یک مهره اشغال میشود یک نقص در بازی میباشد اگر یک مهره مقابل در خانه تک مهره ای شما بنشیند میتواند آن مهره را بزند و آن مهره از بازی خارج میگردد و همانند

شکل روی تخته گذاشته میشود هر زمان یک بازیکن یک یا چند مهره را بیرون داشته باشد اولین التزام برای وی وارد کردن آنها به بازی است که در ربع اول و خانه شروع باید قرار دهد.

یعنی از ابتدا یک مهره وارد بازی میشود به شرطی که شماره متناظر روی یکی از تاسها آن را به خانه مجاز که در آن دو یا بیشتر از دو مهره حریف وجود ندارد رهنمون سازد بعنوان مثال مانند

شکل روبرو اگر بازیکنی 4 یا 6 بیاورد و بخواهد مهره خود را وارد بازی کند تنها در خانه 4 میتواند بنشیند چراکه خانه 5 و 6 توسط مهره های حریف پر شده است او برای ورود مهره باید اعداد

1 تا 4 بیاورد و تا زمانیکه مهره اش وارد بازی نشده نمیتواند مهرهای دیگر را حرکت دهد.

یعنی مادامی که 5 و 6 بیاورد هیچ حرکتی نمیتواند انجام دهد و باید نظاره گر بازی باشد .

اگر حریف تمام خانه های 1 تا 6 نشان داده شده در شکل را پر کرده باشد تا زمانیکه یکی از خانه ها را خالی نکرده باید نظاره گر باشد و لازم نیست تاس بیندازد و اگر چند مهره بیرون داشته

باشد باید تمام آنها را وارد بازی کند و بعد حرکت کند حال شاید با هر پرتاب یک یا هیچ یا دو مهره وارد بازی کند بسته به شرایط است .

خارج کردن :

زمانیکه یک بازیکن همه 15 مهره خود را در ربع آخر جمع کرده باشد مجاز آغاز خارج کردن آنها و بیرون انداختنشان از بازی میباشد .

بازیکن با توجه به اعداد تاس باید شروع به بیرون انداختن مهره ها نماید مثلا اگر 6 و 4 بیاورد باید یک مهره از 6 و یک مهره از 4 بخورد اگر مهره ای در خانه شماره 6 یا 4 وجود نداشته باشد

باید عدد مربوطه را بازی کند مثلا تاس 3 آورده در خانه 3 مهره ندارد ولی در 4 و 5 و یا 6 مهره دارد مجبور است یکی از مهره ها را 3 خانه جلو ببرد اما امکان دارد که حتی بازی هم نداشته

باشد در این موقع باید از بالاترین خانه ایکه از عدد تاس بیشتر نیست.

یکی را بخورد مثال :

عدد تاس 4 است در خانه 4 مهره ای ندارد در خانه 5 و 6 هم مهره ای ندارد که بازی کند اگر در خانه 3 مهره داشته باشد باید از آنرا از خانه 3 بیرون بیندازد اگر در 3 نداشت از 2 و اگر در 2 نداشت از یک و بهمین ترتیب ادامه دهد اگر در همین حین خانه ای تک مهره ای داشته باشد که توسط حریف زیرکی مورد تهاجم قرار بگیرد و مهره آن را بیرون بیندازد باید از ابتدا شروع کند یعنی بیرون انداختن را متوقف کند و پس از آوردن تاس مناسب و وارد کردن مهره بیرون رفته آنرا وارد بازی نماید و پس از طی سه ربع و قرار گرفتن در ربع نهایی ادامه به خروج مهره ها از بازی دهد و مادامی که مهره اش بیرون باشد حق بیرون انداختن را نخواهد داشت .

مارس :

اگر یک بازیکن برتری محسوسی نسبت به دیگری داشته باشد ممکن است قبل از اینکه حریفش حتی یک مهره را بیرون بیندازد آخرین مهره خود را از بازی بیرون ببرد در اینصورت آن دست

از بازی برای برنده دو دست برد محسوب خواهد شد .

مارس سیاه

اگر قبل از اینکه حریف شما مهره ای را از بازی خارج کند، بتوانید تمام مهره های خود را خارج کنید.

حریف یک مهره یا بیشتر در زمین شما داشته باشد، حریف مارس سیاه یا مارس اکبر شده است.

در این صورت سه امتیاز به شما تعلق می گیرد.

داو دادن

داو دادن یک استراتژی اختیاری است.

زمانی که احساس کردید که برنده اید می توانید به حریف پیشنهاد داو دهید. در این صورت، حریف باید باخت را قبول کند یا این که امتیاز بازی را دو برابر کند.

به این پیشنهاد داو دادن گفته می شود.

در حین بازی فقط یک بار و قبل از تاس ریختن می توانید پیشنهاد داو دهید و حریف شما می تواند پیشنهاد شما را قبول کند یا رد کند، اگر رد کرد شکست را قبول کرده و شروع به دور جدید

بازی می کنید، ولی اگر قبول کرد بازی ادامه می یابد و امتیاز بازی دو برابر می شود.

اگر حریف داو را قبول کرد تاس داو را که اندازه آن کمی از تاس معمولی بزرگتر است بر روی عدد دو قرار داده و به حریف می دهید.

اگر حریف شما تصور کرد که می تواند شما را شکست دهد می تواند روی داو شما دوباره پیشنهاد داو دهد و اگر شما پیشنهاد داو را رد کنید دو امتیاز از دست می دهید، ولی اگر این پیشنهاد را

قبول کنید امتیاز بازی بر روی عدد ۴ می رود.

پایان بازی

هدف بازی تخته نرد جمع کردن مهره ها در خانه خود و سپس خارج کردن آن ها از تخته است. بازیکنی که زودتر مهره های خود را خارج کند، برنده بازی است.

آشنایی با رشته ورزشی منچ