ضرب المثل از بی کفنی زنده ایم
ضرب المثل گونه ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن ها نهفته است. بسیاری از این داستان ها از یاد رفته اند، و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ با این حال، در سخن به کار می رود. ضرب المثل در لغت به معنای مثال زدن است. مردم در گفتگوهایشان برای اینکه منظور خود را بهتر بفهمانند، از ضرب المثل ها استفاده می کنند. در مورد پیدایش و رواج امثال و اصطلاحات مثلی هیچ گونه اطلاعی در دست نیست. جملاتی که امروزه به عنوان امثال و حکم شناخته شده و در تکلم عموم جاری است، ابتدا گفتار لحظه ای و ترواش برق آسای اندیشه انسان سخن گو بوده که به لحاظ مؤثربودن، دقیق بودن و دلنشین بودن آن در ذهن شنونده حک و سپس تکرار شده است. اولین گوینده یک عبارت مثلی به همان اندازه ناشناس است که گویندگان و نویسندگان اشعار فولکلوریک و اساطیر باستانی. برای مسلمانان که معاد و دنیای پس از مرگ در میان اصول دین جای دارد ، دفن کردن میت آداب و مناسک خاصی دارد.یکی از مناسک داشتن کفن خوب است.میت باید در کفن پیچیده شود، کفن در اسلام سه تکه بوده و این سه بخش در فارسی لُنگ و پیراهن و سرتاسری خوانده می شوند. لنگ از ناف تا زانو، پیراهن باید از سرشانه تا میانهٔ ساق پا را بپوشاند. پهنای سرتاسری باید برای کشانده شدن به دو سوی مرده و بستن آن بسنده باشد.اکثر مسلمانان وقتی سنی از آن ها گذشته باشد یا به هر علت مرگ خود را نزدیک می بینند، برای خود کفن تهیه می کنند.
از بی کفنی زنده ایم کنایه از چیست؟
- کنایه از اوج فقر و نداری است؛ یعنی حتی توانایی خرید کفن که پارچه ای ساده است را ندارد چه رسد به بقیه مایحتاج زندگی اش.
- یعنی شدت فقر و اوضاع سخت اقتصادی.
- گاهی برخی از افراد بخیل و خسیس این ضرب المثل را به کار می برند تا کسی از آنها پولی قرض نگیرد! یعنی می خواهند به آنها بگویند ما که توانایی خرید ارزان ترین چیزها را نداریم! خودمان محتاج تریم به قرض گرفتن!
- وقتی بخواهند بگویند فلانی نیازمند است و به او کمک کنید، می گویند: فلانی از بی کفنی زنده است! اوضاع زندگی اش وحشتناک و بغرنج است. باید برای رضای خدا به او کمک کنیم.
- انقدر فقیر است که پول کفنش را هم ندارد.
- یعنی زندگی کردنمان به اختیار خودمان نیست و توانایی اداره امور خود را نداریم و اگر می توانستیم در این شرایط فقر و نداری، مرگ را انتخاب کنیم، تا الان زنده نبودیم!
- وضع مالی خوبی ندارد و محتاج است.
کاربرد ضرب المثل از بی کفنی زنده ایم
این ضرب المثل توصیف نهایت فقر و نداری است چرا که ابزار و لوازم مردن هم در اختیار ندارد و درباره انسان هایی به کار میرود که بسیار فقیر هستند.
احادیثی در باب فقر و تهیدستی
- امام علی (ع) فرمود : توانگرى و تهى دستى پس از عرضه داشتن كردار است به خداى تعالى. (ترجمه و شرح حکمت 452 نهج البلاغه)
- امام علی(ع) فرموده است: «چهار چیز کم آن ها زیاد است: یکی آتش، دوم: کینه و عداوت، سوم: فقر، چهارم: مرض».
- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: خداوند، پیر نادان، ثروتمند ستمکار، و فقیر متکبّر را دشمن دارد. (بحار، جلد1 ،ص 31)
- امام علی(ع) خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) می فرماید: «فرزندم کسی که به فقر دچار شود به چهار خصلت مبتلی می شود، ضعف در یقین، نقصان در عقل، سستی در دین، کم حیایی در چهره، پس از فقر به خدا پناه می بریم».
- امام جعفر صادق(ع) فرموده است: حضرت لقمان به فرزندش سفارش کرد: «ای فرزند! تمام مرارت ها و تلخی های روزگار را تحمل می کنم ولی مرارت و تلخی فقر را نمی توانم تحمل کنم»
آشنایی با ضرب المثل تعارف شاه عبدالعظیمی
