ضرب المثل از ترس گدایی، یک عمر گدایی
داستان ضرب المثل:
سالها پیش در میان حیوانات جنگل از جمله پرندگان، خزندگان، چرندگان و… پرنده ای بود که شکل زندگی اش کاملاً استثنایی بود. این پرنده برخلاف تمامی پرندگان دیگر برای تأمین غذای روزانه اش به جای غذا، کافی بود تا مقداری آب بنوشد و با خوردن آب گرسنگی و تشنگی این پرنده کاملاً برطرف می شد. این امتیاز باعث شده بود این پرنده خیلی راحت به هر کجا که آب هست پرواز کند و نیازهای خود را برآورده کند و خیلی راحت بتواند به زندگی خود ادامه دهد.
این پرنده ی عجیب مشکلی داشت که فقط مختص خودش بود. او همیشه می ترسید که آب های زمین تمام شود و او تشنه و گرسنه بماند. به همین دلیل پرنده چون از تمام شدن آب های جهان می ترسید همیشه کمتر از نیازش آب می خورد و دائم تشنه بود. هرچه پرندگان و حیوانات دیگر او را نصیحت می کردند که این روش تو اصلاً درست نیست، پرنده از عقایدش دست بردار نبود.
پرنده ی عجیب چندین سال این کار را انجام داد. او می دید که هم نوعانش روز به روز کمتر می شوند ولی هیچ گاه نمی دانست که آنها هم به خاطر روش غلط زندگی خود از بین می روند.
پرنده ی آب خور وقتی متوجه شد هم نوعانش روز به روز کمتر می شوند با خود فکری کرد و گفت: حتماً آنها صرفه جویی نکرده اند و بیشتر از نیازشان آب خورده اند. از آن روز به بعد پرنده تصمیم گرفت راه بیفتد میان حیوانات و از آنها بخواهد کمتر آب بخورند تا مدت بیشتری بتوانند از آب استفاده کنند.
او اول به سراغ کلاغ رفت، کلاغ که می دانست ترس او بی دلیل است به حرف های او گوش کرد ولی هیچ پاسخی به او نداد. بعد پرنده به دیدن کبک و اسب و الاغ رفت. تا اینکه به جغد رسید. جغد دانا با دقت حرف های او را گوش کرد. بعد لبخندی زد و به پرنده ی عجیب گفت: تو چرا می ترسی؟
تمام آب هایی که بخار می شوند و به آسمان می روند دوباره به شکل باران به زمین برمی گردند. تو فکر می کنی چقدر از آب های روی زمین را می خوری؟ اگر می بینی که تعداد پرندگان هم نوعت روز به روز کمتر می شود. به این دلیل است که آنها از ترس تشنه ماندن آنقدر آب نمی خورند تا می میرند. رفتار شما پرندگان عجیب شبیه به گدایی است که از ترس گدایی و بی پولی یک عمر گدایی می کند.
پرنده ی عجیب حرف های جغد دانا را باور نکرد و آنقدر کمتر و کمتر آب خورد تا اینکه مرد. و امروز هیچ اسمی هم از پرنده ی عجیب باقی نمانده.
مورد استفاده
ضرب المثل از ترس گدایی، یک عمر گدایی در مورد افرادی گفته می شود که عمری را با سختی و فقر می گذرانند تا مبادا روزی فقیر شوند.
تکدی از منظر قرآن
تکدی و پافشاری بر گدایی، امری مکروه و ناپسند می باشد:
«للفقراء الذین احصروا فی سبیل الله لایستطیعون ضربـا فی الارض یحسبهم الجاهل اغنیاء من التعفف تعرفهم بسیمـهم لایسـلون الناس الحافـا...؛
(انفاق شما، مخصوصا باید) برای نیازمندانی باشد که در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته اند؛ (و توجه به آیین خدا، آنها را از وطنهای خویش آواره ساخته؛ و شرکت در میدان جهاد، به آنها اجازه نمی دهد تا برای تامین هزینه زندگی، دست به کسب و تجارتی بزنند؛) نمی توانند مسافرتی کنند (و سرمایه ای به دست آورند؛) و از شدت خویشتن داری، افراد ناآگاه آنها را بی نیاز می پندارند؛ اما آنها را از چهره هایشان می شناسی؛ و هرگز با اصرار چیزی از مردم نمی خواهند. (این است مشخصات آنها!) و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید، خداوند از آن آگاه است».
تکدی گری بدون نیاز
یکی از گناهان بزرگ تکدی و سؤال و تقاضای از مردم بدون نیاز است، و در روایات متعددی از این کار، نکوهش شده، در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) می خوانیم:
لا تحل الصدقة لغنی: " صدقات برای افراد بی نیاز حرام است".
و در حدیث دیگری از همان حضرت آمده است:
من سئل و عنده ما یغنیه فانما یستکثر من جمر جهنم؛ " کسی که از مردم در خواست کند در حالی که به مقدار کفایت دارد، آتش دوزخ را برای خود افزون می سازد".
همچنین در روایات وارد شده که: " شهادت سائل به کف پذیرفته نیست".
آشنایی با ضرب المثل از آتشی که افروختم خودم سوختم
