خونریزی دستگاه گوارشی اغلب بیماران را به وحشت و ترس انداخته که این روز ها میان خانم ها و آقایان بسیار شایع شده است. دلایل ابتلا به این مشکل در افراد متفاوت است و نیاز به بررسی های پیشرفته دارد. تمامی اشخاصی ه با علائم این بیماری مواجه می شوند باید آن را جدی گرفته و در اقدام برایدرمان سهل انگاری نکنند.
علائم خونریزی دستگاه گوارش
خونریزی دستگاه گوارش اغلب با این علائم نمایان می شود.
- عبور خون خرمائی و یا قرمز روشن: این خون بیشتر در مدفوع شخص ظاهر می شود.
- خونریزی داخلی گوارش: تشخیص این خونریزی معمولا با انجام دادن آزمایش می باشد.
- استفراغ خون روشن: این عارضه نشانه دهنده خون ریزی در بخش قسمت فوقانی دستگاه گوارش می باشد.
- مدفوع تیره و بدبو: به مدفوع تیره ملنا می گویند، این عارضه به مدت 14 ساعت سبب خون ریزی دستگاه گوارش می شود.
- کم خونی و یا علائم از دست دادن خون: سیاهی رفتن چشم ها، درد در ناحیه قفسه سینه، تنگی نفس و سنکوپ از علائم این خونریزی می باشند.
علت خونریزی دستگاه گوارش
خونریزی دستگاه گوارش می تواند به علت های مختلفی روی دهد، که نیاز به بررسی های بیشتری دارد. اما نباید نسبت به این علامت بی تفاوت باشید، زیرا علت این خونریزی می تواند بیماری های خوشی خیمی مانند هموروئید یا بواسیر باشد و یا از بیماری هایی کشنده ای مانند سرطان نشات گیرد. خونریزی گوارشی می تواند در قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش رخ دهد و می تواند علل مختلفی داشته باشد.
علل خونریزی گوارشی فوقانی
- زخم معده. رایج ترین علت خونریزی گوارشی فوقانی. زخم معده زخم هایی هستند که در پوشش معده و قسمت فوقانی روده کوچک ایجاد می شوند. افزایش اسید معده که ناشی از باکتری یا داروهای التهابی است به پوشش معده آسیب می زند و به شکل گیری زخم ها منجر می شود.
- پارگی در پوشش لوله ای که گلو را به معده متصل می کند (مری). شناخته شده به عنوان سندروم مالوری ویس، این بیماری می تواند خونریزی زیادی ایجاد کند. این عارضه در افرادی که بیش از حد معمول الکل مصرف می کنند رایج است.
- عروق غیرعادی و بزرگ شده در مری (واریس مری). این عارضه اغلب در افراد مبتلا به بیماری های جدی کبد رخ می دهد.
- ازوفاژیت. این التهاب مری بر اثر بیماری رفلکس معده (GERD) ایجاد می شود.
علل خونریزی گوارشی تحتانی
- بیماری دیورتیکولار. این بیماری شامل رشد کیسه های کوچک و برآمده در دستگاه گوارش است (دیورتیکولوز). اگر یک یا چند عدد از این کیسه ها ملتهب یا عفونی شوند به آن دیورتیکولیت می گویند.
- بیماری التهابی روده (IBD). این بیماری شامل کولیت اولسراتیو که باعث التهاب و زخم در روده و رکتوم می شود و بیماری کرون و التهاب در پوشش داخلی دستگاه گوارش است.
- تومور. تومورهای بدخیم یا خوش خیم مری، معده، روده یا رکتوم می توانند پوشش داخلی دستگاه گوارش را ضعیف کنند و منجر به خونریزی شوند.
- پولیپ روده. توده های کوچک سلول که بر روی لایه داخلی روده بزرگ شکل می گیرد و می توانند خونریزی ایجاد کنند. بیشتر آنها بی ضرر هستند، اما برخی ممکن است سرطانی باشند یا در صورت عدم درمان ممکن است سرطانی شوند.
- بواسیر. وجود رگ های متورم در مقعد یا رکتوم تحتانی فرد، مشابه رگ های واریسی.
- شکاف مقعد. این بیماری شامل شکاف های کوچک در پوشش داخلی مقعد است.
- پروکتیت. التهاب پوشش داخلی رکتوم که می تواند به خونریزی منجر شود.
تشخیص خونریزی دستگاه گوارش
خونریزی دستگاه گوارش بسته با محل خونریزی با روش های متعددی انجام می شود که عبارتند از :
- خونریزی دستگاه گوارش فوقانی : در صورتی که خونریزی دستگاه گوارش به شکل استفراغ خونی باشد، پزشک از روش آندوسکوپی (شامل وارد کردن لوله فیبر نوری کوچک از طریق مری به معده.) برای تشخیص دقیق محل خونریزی استفاده می کند.
- خونریزی دستگاه گوارش تحتانی : در صورتی که خونریزی دستگاه گوارش به شکل خون در مدفوع و یا مدفوع قیری رنگ باشد، پزشک از روش کولونوسکوپی (شامل وارد کردن لوله فیبر نوری کوچک از مقعد به روده.) البته وجود خون در مدفوع در اغلب موارد با چشم قابل مشاهده نبوده زیرا که مقدار این خونریزی انقدر کم بوده که با چشم قابل مشاهده نمی باشد.
درمان خونریزی دستگاه گوارش
قبل از انجام هر درمانی نیاز است که علائم حیاتی بیمار بررسی شوند که این کار معمولا از طریق مایع درمانی می باشد، پس از این مرحله در بخش معده بیمار لوله جهت شست و شو گذاشته می شود تا میزان خونریزی بیمار تخمین زده شود. سپس میزان و شدت بیماری تشخیص داده می شود ، که بسته به شدت بیماری برای بیمار آندوسکوپی ، کولونوسکوپی و یا سیگموئیدسکوپی انجام می شود .
در اثر خونریزی گوارشی، چه مواردی توسط پزشک چک می شود؟
زمانی که افراد با خونریزی دستگاه گوارشی مواجه می شوند و یا در صورت مواجهه با علائمی مانند خون در مدفوع، داشتن درد حین تخلیه مدفوع و .. وبه بهترین فوق تخصص گوارش مراجعه می کنند، پزشک موارد خاصی را مورد بررسی قرار می دهد. ابتدایی ترین روش برای تشخیص بیماری، آزمایش مدفوع است که برای بررسی وجود خون انجام می شود. در مواردی حتی کم خونی ممکن است که عاملی برای ایجاد این مشکلات باشد که باید با آژمایش خون مورد بررسی قرار بگیرد. پس از اینکه آزمایشات مورد بررسی قرار گرفت و وسعت خونریزی مشخص شد و پس از اینکه پزشک گوارش مطمعن شد که این خونریزی ها مربوط به دستگاه گوارش هستند، معمولا آندوسکوپی تجویز می کند. با استفاده از روش آندوسکوپی و ابزار های نازک و انعطاف پذیر، مجاری گوارشی را مشاهده و در صورت لزوم با استفاده از بیوپسی نمونه گیری لازم را انجام می دهند. رادیوگرافی، آنژیوگرافی و اسکن با رادیونوکلوئید ها نیز روش هایی هستند که جهت مشاهده و بررسی های بیشتر می توانند از سوی پزشک انجام شوند.
درمان خانگی برای خونریزی گوارشی
برای خونریزی دستگاه گوارشی هیچ درمان خانگی وجود ندارد زیرا این بیماری نشانه یک مشکل خطرناک و جدی است که باید حتما مورد بررسی دکتر گوارش خوب قرار بگیرد. اغلب مشکلاتی نظیر بواسیر یا شقاق با برنامه غذایی مناسب قابل کنترل هستند اما در صورتی که با علائم خونریزی گوارشی مواجه شدید نباید وقت خود را با این راهکار های پیش پا افتاده از دست بدهید و باید فورا به بهترین دکتر گوارش مراجعه نمایید.
آیا خونریزی گوارشی موجب مرگ می شود؟
خونریزی دستگاه گوارشی، عوارض زیادی برای افراد به همراه دارد و باید سریعا درمان شود تا پیشرفت و درگیری آن مشکلات شدید برای بیماران ایجاد نکند. خونریزی خصوصا از دستگاه گوارش تحتانی موجب بی حالی شدید در افراد می شود. نمی توان به قطعیت گفت که افراد با وجود این بیماری به کاممرگ کشانده می شوند اما می توان ذکر کرد که اگر آن را جدی نگیرند احتمالا به این نقطه نیز می رسند.
چه غذاهایی برای خونریزی گوارش مناسب نیست؟
- افرادی که دچار بیماری های خونریزی گوارشی هستند نباید مواد غذایی تند را در برنامه خود قرار دهند.
- کافئین را از برنامه خود به طور کلی حذف کنید.
- برخی از غذاها آلرژی زا یا موجب سوزش در ناحیه سر دل و یا اسهال می شوند که باید از مصرف آن ها پرهیز شود.