متاستاز ، دگرنشینی یا فراگستری به این معنی است که سرطان از نقطه شروع به سایر قسمت های مختلف بدن گسترش می یابد. هنگامی که این اتفاق می افتد ، پزشکان می گویند سرطان “متاستاز” یافته است. پزشک شما ممکن است از آن با عناوین “سرطان متاستاتیک” ، “سرطان پیشرفته” یا “مرحله 4 سرطان” نیز یاد کند. اما این اصطلاحات می توانند معانی متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال ، سرطانی که بزرگ است اما در قسمت دیگری از بدن گسترش نیافته است را می توان سرطان پیشرفته یا سرطان پیشرفته محلی نامید. از پزشک خود بخواهید توضیح دهد که سرطان در کجا گسترش یافته است.
سرطان متاستاز و پیشروی تومور سرطانی در بدن
متاستاز به انتقال سلول های سرطانی از مرحله اولیه ی به بافت های دیگر می گویند. این روند در مراحل خیلی پیشرفته، سرطان ها را تشکیل می دهد. زمانی که متاستاز اتفاق می افتد تومور سرطانی به بافت و اعضای دیگر بدن سرایت می کند. وقتی تومور سرطانی در بدن پخش شود و به نوعی به مرحله متاستاز برسد درمان آن دشوار خواهد شد.توده های سرطانی معمولا از محل اولیه ی انتشار جدا می شوند و از طریق جریان خود یا سیستم های لنفاوی به اعضا یا قسمت های دیگر بدن انتقال می یابند. این تومورها در محل دوم شروع به رشد می کنند و کانون جدیدی از سرطان را در آنجا تشکیل می دهند.
اگر این اتفاق بیفتد به توده ی سلولی محل جدید، سرطان دیگری گفته نمی شود بلکه همان سرطان اولیه است که در محل جدیدی خودش را بیشتر نمایان می کند. مانند سرطان پستان که به استخوان متاستاز می کند.زمانی که بدن با متاستاز درگیر می شود، کل اعضای بدن درگیر سرطان می شود و این می تواند درمان را دشوار و حتی غیرممکن سازد. خصوصیات اولیه برخی از سلول های تومور کمی تغییر می کند اما باز هم به سلول اولیه که از آن نشأت گرفته شباهت دارد.
تومورهایی که بر اثر این سلول ها تشکیل می شوند، توده های خوش خیم هستند. برخی از سلول های توموری ممکن است به دلیل جهش های بیشتر، تغییرات بیشتری در آنها به وجود آید.معمولاً سرطان ها از یک سلول سرچشمه می گیرند اما وقتی تومور به حدی از رشد برسد که تشخیص آن آسان شود، در این صورت سلول ها هیدروژن می شوند و از ژنوتیپ و فنوتیپ یکسانی برخوردار نیستند.
سلول های سرطانی از قدرت و تهاجم متاستاز یکسانی برخوردار نمی باشند. برخی از سلول های سرطانی توانایی انتقال به قسمت های دیگر بدن را در حد متوسط دارند و برخی توانایی بسیار زیادی دارند و امکان به وجود آمدن تومور بدخیم را افزایش می دهند.متاستاز و پخش شدن سرطان در بدن یکی از علت های اصلی مرگ و میر افراد به دلیل سرطان است.باید اضافه کرد که متاستاز می تواند از مشخصه های بیولوژیکی تومور بدخیم نیز باشد. مهاجرت سلول های سرطانی از مرحله ی اولیه به دیگر اندام های بدن را متاستاز و به سلول های سرطانی که این کار را انجام می دهند متاستاتیک می گویند.سلول های سرطانی از سه راه می توانند در بدن به قسمت های دیگر سرایت کنند:
- از طریق سیستم گردش خون
- پخش شدن سرطان از طریق سیستم لنفاوی
سیستم لنفاوی شبکه ای از لوله ها و غدد در بدن است که مایعات بدن را فیلتر می کند و با عفونت مقابله می نماید. همچنین سلول های آسیب دیده یا مضر مانند سلول های سرطانی را به دام می اندازد.سلول های سرطانی می توانند به رگ های کوچک لنفاوی نزدیک تومور اولیه بروند و به غدد لنفاوی مجاور سفر کنند. در غدد لنفاوی، سلول های سرطانی ممکن است بمیرند. اما امکان دارد برخی زنده بمانند و رشد کنند و در یک یا چند غدد لنفاوی تومور ایجاد کنند. به این عمل گسترش غدد لنفاوی گفته می شود.
متاستاز سرطان در چند مرحله انجام می شود؟
- جدا شدن سلول های سرطانی از محل اولیه انتشار
- از بین بردن بستر خارج سلولی
- حرکت و انتقال سلول های سرطانی
- خانه درست کردن و تکثیر سلول های سرطانی در محل جدی
متاستاز سرطان در کدام قسمت از بدن سرطان گسترش می یابد؟
سرطان می تواند تقریباً در هر قسمت از بدن گسترش یابد. برخی از انواع سرطان تمایل به انتشار به نقاط خاصی از بدن دارند. برای مثال:
- سرطان پستان تمایل دارد به استخوان ها ، کبد ، ریه ها ، دیواره قفسه سینه و مغز (متاستاز مغزی) گسترش یابد
- سرطان ریه تمایل دارد به مغز ، استخوان ها ، کبد و غدد فوق کلیوی گسترش یابد
- سرطان پروستات تمایل دارد به استخوان ها (متاستاز استخوانی) سرایت کند
- سرطان های روده بزرگ و راست روده تمایل به گسترش در کبد و ریه ها را دارند
به ندرت ، سرطان می تواند به پوست ، ماهیچه یا سایر اندام های بدن گسترش یابد. سلول های سرطانی همچنین می توانند به دیواره ای در اطراف ریه ها موسوم به حفره پلور (پرده جنب) گسترش یابند. همچنین می توانند به فضای اطراف شکم موسوم به حفره صفاقی گسترش یابند. وقتی این سلول های سرطانی باعث تجمع مایع در این نواحی شوند ، به آن پلورال افیوژن بدخیم و آسیت بدخیم می گویند.
علائم بروز متاستاز چیست؟
ممکن است در برخی از افراد هیچ علائمی از متاستاژ بروز داده نشود. و یا حتی افرادی بوده اند که دچار بیماری سرطان بوده اما هیچ علائمی نداشته اند. به طور کلی اگر متاستاز در سایر قسمت هایی از بدن ایجاد شده باشد، علائمی ممکن است وجود داشته باشد که برای شما خواهیم گفت: اگر علائمی مثل، سردرد، سرگیجه، حالت تهوع ، مشکل بینایی و مشکل در راه رفتن باشد،امکان دارد که تومور به مغز، متاستاز شده باشد.
علائمی که ممکن است باعث پیشرفت بیماری سرطان استخوان شده باشد، احساس درد است؛ اما گاهی اوقات ممکن است بیمار هیچ دردی را احساس نکند.این بیماری به دلیل اینکه سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند ممکن است در سرطان استخوان منجر به شکستگی استخوان ها نیز شود. اگر دچار درد شدیدی در ناحیه ی کمر شدید و یا دچار بی حسی شدید،همچنین اگر در کنترل کردن روده و مثانه مشکلی وجود داشته باشد، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
علائمی مانند،حالت تهوع، کاهش وزن ، کاهش اشتها و بی میلی ، همچنین ، مدفوعی به رنگ روشن و ادرار تیره و زردی پوست میتواند نشان از متاستاز کبد باشد.علائمی که در زمان پیشرفت بیماری در افراد رخ میدهد مشخص نبوده و میتواند غیر از علائمی که به آن اشاره شد مواردی دیگر نیز بروز دهد.
مانند سرفه با خون،درد قفسه سینه و یا تنگی علائم متاستاز معمولا مشخص نیست و می تواند به دلیل سایر مسائل غیر مرتبط با سرطان باشد. گاهی علائمی می تواند مانند سرفه همراه با خون، درد قفسه سینه یا تنگی نفس در بیمار ایجاد شود.یکی از نشانه های وجود متاستاز در ریه، سرفه خونی است
کدام قسمت بدن بیشتر در معرض متاستاژ قرار دارد؟
این بیماری پیشرفته، در سرطان مغز، استخوان، ریه و کبد بیشتر از دیگر نقاط بدن دیده به وجود می آید. در برخی قسمت های دیگر نیز امکان ایجاد این بیماری وجود دارد که شامل: غده فوق کلیه، غدد لنفاوی، پوست و سایر اندام ها باشد. در آزمایشات برخی از افراد دیده شده که بدون اینکه سرطان اولیه، شناسایی شود این بیماری متاستاز دیده میشود.
آیا بیماری سرطان متاستاز خطرناک است؟
باید بگویم که بله ،این بیماری بسیار خطرناک است چرا که بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان،مربوط به متاستاز میباشد. و به دلیل اینکه این بیماری در سر تا سر بدن پخش میشود، درمان آن با دشواری زیادی انجام میشود و همچنین به دلیل اینکه درمان این بیماری فرایندی طولانی دارد ممکن است برخی افرادی که به این بیماری دچار شده اند از روند مراحل درمانی خود ناامید شوند و با از دست دادن روحیه ی خود بیماری را در بدن خود بیشتر کنند و مراحل درمانی نیز دشوار تر شود.
آیا سرطان متاستاز قابل درمان است؟
این که آیا متاستاز درمان دارد به موارد زیر بستگی دارد:
- سرطان اولیه و محل شروع آن
- میزان گسترش سرطان و محل قرارگیری آن
- سن و سلامت شما
- انتخاب درمان شخصی تان
محققان در مورد تفاوت متاستاز ها با تومور اصلی در سطح مولکولی و ژنتیکی بیشتر برای تان شرح خواهند داد. به همین دلیل است که درمان متاستاز اغلب با درمان مورد استفاده برای تومور اصلی متفاوت است. درمان ممکن است شامل شیمی درمانی یا هورمون درمانی باشد. جراحی و پرتودرمانی نیز ممکن است گزینه هایی برای برخی از انواع سرطان باشند. پزشکان ممکن است یک نوع درمان را امتحان کنند و سپس هنگامی که اولین درمان دیگر جواب نمی دهد ، به روش دیگری تغییر مسیر دهند. یا ممکن است ترکیبی از درمان ها را انجام دهید.
روش های درمانی سرطان متاستاز
انواع اصلی درمان متاستاز عبارتند از:
- درمانی که بر کل بدن شما تأثیر می گذارد. پزشکان به این روش درمان سیستمیک می گویند. این روش شامل شیمی درمانی و سایر داروها مانند درمان هدفمند ، هورمون درمانی و ایمونوتراپی است.
- درمان ناحیه مبتلا به سرطان. پزشکان این روش را درمان موضعی می نامند. این روش شامل جراحی ، پرتودرمانی و برخی درمان های دیگر است.
هنگام انتخاب درمان ، با پزشکانی که تجربه درمان سرطان متاستاتیک را دارند مشورت کنید. پزشکان می توانند نظرات متفاوتی در مورد بهترین برنامه درمانی داشته باشند.
آیا درمان سرطان متاستاتیک را درمان می کند؟
در برخی موارد ، سرطان متاستاتیک قابل درمان است ، اما در اکثر موارد ، درمان سرطان را بهبود نمی بخشد. اما پزشکان می توانند برای کاهش رشد و کاهش علائم آن را درمان کنند. ممکن است ماه ها یا سال ها با انواع خاصی از سرطان زندگی کنید ، حتی پس از ایجاد بیماری متاستاتیک. اینکه هر درمانی تا چه اندازه خوب اثر می کند بستگی به موارد زیر دارد:
- نوع سرطان
- میزان گسترش سرطان و محل قرارگیری آن
- چقدر سلول سرطانی وجود دارد
- سرعت یا کندی رشد سرطان
- درمان خاص
- نحوه واکنش سرطان به درمان
بسیار اهمیت دارد که از پزشک خود در مورد اهداف درمان سوال کنید. بسته به این که سرطان به درمان پاسخ دهد ، این اهداف ممکن است در طول مراقبت شما تغییر کند. همچنین مهم است بدانید که درد ، حالت تهوع و سایر عوارض جانبی را می توانید با کمک تیم مراقبت های بهداشتی خود مدیریت کنید. این روش مراقبت تسکینی نامیده می شود و باید بخشی از برنامه درمانی شما باشد.
تحقیقات نشان می دهد که مراقبت های تسکینی می توانند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند و به شما کمک کنند تا از درمانی که دریافت می کنید احساس رضایت بیشتری کنید.
درمان طی کارآزمایی بالینی
کارآزمایی های بالینی درمان هایی را ارائه می دهند که هنوز برای عموم در دسترس نیست. کارآزمایی بالینی ممکن است درمان اصلی متاستازها یا تنها یکی از گزینه ها باشد. تنها 3 تا 5 درصد از بزرگسالان مبتلا به سرطان در آزمایشات بالینی شرکت می کنند. درمان کارآزمایی بالینی ممکن است کمک کند یا نکند. اما حتی اگر اینطور نباشد ، اطلاعاتی را در اختیار محققان قرار می دهد که می تواند در آینده به بیماران کمک کند. در صورت تمایل به شرکت در یک کارآزمایی بالینی با تیم مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.
زندگی با سرطان متاستاتیک
وقتی ماه ها یا سال ها با سرطان زندگی می کنید ، پزشکان اغلب با آن مانند یک بیماری مزمن یا طولانی مدت رفتار می کنند. مانند کسی که مبتلا به بیماری مزمن ، مانند دیابت یا نارسایی قلبی است ، درمان اهمیت دارد.بسیار حائز اهمیت است که برنامه درمانی خود را دنبال کنید تا بتواند به بهترین شکل ممکن عمل کند. شما همچنین باید از تأثیرات جسمی ، عاطفی و اجتماعی زندگی با سرطان حمایت کسب کنید.
سندرم هاوانا چیست؟
