اگر برای مدت کوتاهی در بازارهای مالی به معامله پرداخته باشید، احتمالا اسم Maker و Taker به گوش تان خورده است. مدل میکر و تیکر در ارز دیجیتال یک مدل برای معامله ارزهای رمزنگاری شده است. اما آیا سفارش گذار و سفارش بردار همان خریدار و فروشنده هستند؟ این مفاهیم به چه معنا هستند؟ مزایا و معایب این مدل معامله چیست؟ در مقاله پیش رو به پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
میکر و تیکر چیست؟
در هر نوع صرافی (فارکس، سهام یا ارز دیجیتال)، فروشندگان با خریداران ارتباط دارند. بدون این نقطه تلاقی در صرافی ها، شما باید پیشنهادات خود، برای ترید بیت کوین با اتریوم را در رسانه های اجتماعی تبلیغ کنید و امیدوار باشید که کسی به آن جذب شود و این معامله انجام شود.در این مقاله، ما درباره مفهوم میکر (Maker) و تیکر (Taker) بحث خواهیم کرد. هر کسی که در بازار مشارکت می کند حداقل در یکی از این دسته ها قرار می گیرد. در واقع، به عنوان یک معامله گر، احتمالاً به عنوان هر دو نقش عمل خواهید کرد. میکر ها و تیکر ها، منبع حیات بسیاری از بازارهای معاملاتی هستند و وجود آنها (یا عدم وجود آن) صرافی های قوی را از صرافی های ضعیف جدا می کند.
نقدینگی چیست؟
قبل از اینکه بتوانیم در مورد میکر و تیکر به درستی صحبت کنیم، مهم است که در مورد نقدینگی صحبت کنیم. وقتی می شنوید شخصی می گوید یک دارایی نقدشونده است یا دارایی دیگر غیرقابل نقد شدن است یا نقدشوندگی ندارد، او در مورد نحوه فروش آسان آن دارایی صحبت می کند.یک اونس طلا یک دارایی بسیار نقدشونده است؛ زیرا می توان آن را در زمان کوتاهی به راحتی با پول نقد معامله کرد. ولی مجسمه ای به ارتفاع ده متر از مدیر عامل صرافی بایننس که بر گاوی سوار است، یک دارایی بسیار غیر نقدشونده است.
نقدشوندگی در بازار هم مشابه همین ایده است؛ البته با کمی تفاوت. بازار نقد، بازارهایی است که می توانید دارایی هایتان را به راحتی با قیمت منصفانه خرید و فروش کنید. در این بازارها، تقاضای زیادی از طرف کسانی که می خواهند دارایی را بخرند و عرضه زیادی از طرف کسانی که می خواهند آن را بفروشند وجود دارد.
با توجه به میزان فعالیت، خریداران و فروشندگان در یک قیمت با هم توافق می کنند. کمترین سفارش فروش (یا قیمت درخواست) تقریباً برابر با بالاترین سفارش خرید (یا قیمت پیشنهادی) خواهد بود. در نتیجه، تفاوت بین بالاترین پیشنهاد فروش و کمترین درخواست خرید کم خواهد بود. این تفاوت، اسپرد پیشنهاد و درخواست نامیده می شود.برعکس، بازاری که نقدشوندگی ندارد، هیچ یک از این ویژگی ها را نشان نمی دهد. اگر می خواهید دارایی را بفروشید، در فروش آن با قیمت مناسب مشکل خواهید داشت؛ زیرا تقاضای زیادی وجود ندارد. در نتیجه، بازارهای غیرنقدشونده اغلب دارای دامنه پیشنهادی بسیار بزرگ تری هستند.
میکر و تیکر به چه کسی گفته می شود؟
همان طور که گفته شد، تریدرها یا معامله گرانی که به صرافی مراجعه می کنند، به عنوان میکر (Maker) یا تیکر (Taker) عمل می کنند.عبارات «بازارساز» و «بازارپذیر» یا همان «میکر» و «تیکر» برای هر کسی که از صرافی های ارز دیجیتال استفاده کرده باشد، آشناست. همان طور که می بینید، واژه «بازار» در هر دوی این عبارات مشترک است. ارزهای دیجیتال هم مانند هر دارایی دیگری نیازمند محیطی برای خریدوفروش هستند. به بیان دیگر، برای انجام معاملات ارزهای دیجیتال، به یک بازار اختصاصی احتیاج داریم که در حال حاضر، صرافی های ارز دیجیتال این بازار را در اختیار ما قرار می دهند. امروزه صرافی های ارز دیجیتال انواع متنوعی دارند و خود به دو نوع متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند. نحوه انجام معاملات و تکمیل سفارش ها در این صرافی ها با یکدیگر متفاوت است. انواع جدیدتر و غیرمتمرکز صرافی های ارز دیجیتال، برای انجام معاملات از یک نوآوری به نام «بازارساز خودکار» استفاده می کنند.
میکر (Maker) یا قیمت گذار
صرافی ها اغلب ارزش کلی بازار یک دارایی را محاسبه می کنند. صرافی همه پیشنهادات خرید و فروش را از کاربران خود در دفتر سفارشات جمع آوری می کند. ممکن است یک سفارش را به شکل زیر در صرافی قرار دهید: برای مثال بخواهید 800 بیت کوین را با 50000 دلار خریداری کنید. این سفارش در دفتر سفارشات صرافی ثبت می شود و وقتی قیمت بیت کوین به 50000 دلار برسد، سفارش انجام می شود.سفارشات محدود هم به همین صورت است؛ مستلزم این است که قیمت هدف خود را زودتر با افزودن سفارش به دفتر سفارشات اعلام کنید. شما یک میکر (Maker) یا سازنده هستید؛ زیرا به یک معنا بازار را ساخته اید. صرافی مانند یک مغازه خواربار فروشی است که برای قرار دادن اجناس در قفسه ها هزینه ای از افراد دریافت می کند و شما شخصی هستید که فهرست موجودی را اضافه می کنید.
تیکر (Taker) یا گیرنده قیمت
اگر مثال فروشگاه را ادامه دهیم، مطمئناً موجودی خود را در قفسه ها قرار می دهید تا کسی بیاید و آن را خریداری کند. آن فرد تیکر یا گیرنده است. اما به جای اینکه قوطی حبوبات را از فروشگاه بردارد، نقدینگی ای را که شما ارائه داده اید می خرد.با قرار دادن یک پیشنهاد در دفتر سفارش، نقدینگی صرافی را افزایش می دهید؛ زیرا خرید و فروش را برای کاربران آسان می کنید. از سوی دیگر، گیرنده قسمتی از آن نقدینگی را با سفارش خرید یا فروش به قیمت فعلی بازار حذف می کند. وقتی تیکر (Taker) ها این کار را انجام می دهند، سفارشات موجود از سمت میکر ها در دفتر سفارش بلافاصله پر می شوند.
اگر تا به حال برای معامله در صرافی ارزهای دیجیتال سفارش قرار داده اید، به عنوان یک گیرنده یا تیکر عمل کرده اید. اما توجه داشته باشید که ممکن است با گذاشتن سفارشات محدود نیز تیکر باشید. نکته اینجا است: شما هر زمان که سفارش شخص دیگری را پر می کنید، گیرنده هستید.
کارمزد میکر و تیکر
بسیاری از صرافی ها با دریافت کارمزد معاملات، بخش قابل توجهی از درآمد خود را ایجاد می کنند. این بدان معنا است که هر زمان که سفارشی را ایجاد می کنید و اجرا می شود، مبلغ کمی هزینه پرداخت می کنید. اما این مبلغ از یک صرافی به صرافی دیگر متفاوت است و بسته به اندازه و نقش معاملاتی شما نیز ممکن است متفاوت باشد.به طور کلی، به میکر (Maker) ها تخفیف داده می شود؛ زیرا آنها باعث افزایش نقدینگی به صرافی هستند. وجود نقدینگی به بیزینس صرافی کمک می کند. تریدر های جدید وقتی حجم بالای نقدینگی را ببینند، به صرافی جذب می شوند. به هر حال، چنین صرافی ای جذاب تر از یک صرافی با نقدینگی کم خواهد بود؛ زیرا معاملات در این صرافی ها به راحتی انجام می شود. در بسیاری از موارد، تیکر ها کارمزد های بالاتری را نسبت به میکر ها پرداخت می کنند.
تفاوت های میکر و تیکر در ارز دیجیتال
تفاوت اصلی بین سازندگان بازار و سفارش برداران این است که میکر کسی است که سفارش های محدود را با مقادیر یا قیمت های متفاوت با دیگر سازندگان بازار تعیین می کند؛ بنابراین، این سفارش ها بلافاصله اجرا نمی شوند. زیرا به طور کلی Maker حدس می زند قیمت تغییر می کند و سفارشی بالاتر یا پایین تر از قیمت فعلی بازار می گذارد تا یا یا با قیمت بالاتر دارایی را بفروشد یا با قیمت پایین تری از قیمت تعیین شده خریداری کند. سپس منتظر می ماند تا فردی با این شرایط موافقت کرده و عملیات انجام شود.از سوی دیگر Taker بدون این که سفارش خود را به دفتر سفارش ها بفرستد، از طریق سفارش مارکت خرید یا فروش خود را انجام می دهد.
مزایا و معایب مدل میکر و تیکر
مدل Maker و Taker از طریق نرخ های مختلف بازار و نوسانات آن ها باعث سوددهی می شود؛ بنابراین معامله گران می توانند سودهای کم یا زیاد به دست آورند.ایجاد سفارش ها همچنین باعث می شود که یک بازار همچنان فعال و پایدار باشد و برای کاربران جذاب تر باشد. این کار باعث می شود یک صرافی، به مکانی جذاب برای سرمایه گذاری دارایی های افراد تبدیل شود. در واقع کاربران به حجم معاملات یک صرافی نگاه می کنند و اگر ببیند نقدینگی زیاد است، آن صرافی را انتخاب می کنند. به هر حال، چنین اکسچنجی نسبت به یک صرافی با نقدینگی کمتر جذاب تر خواهد بود؛ زیرا معاملات با سهولت بیشتر و هزینه کمتری انجام می شوند.
یکی از مزایایی که این مدل برای تیکرها دارد، هزینه بسیار کم تراکنش است که باعث می شود آن ها بسته به شرایط بازار قیمت بهتری دریافت کنند.
از معایب این مدل برای بازارسازها می توان به این مورد اشاره کرد که ممکن است ساعت ها، روزها یا حتی ماه ها طول بکشد تا بازار به قیمت درخواستی فرد برسد و سفارش او پر شود؛ البته این مورد برای سفارش بردارها صدق نمی کند و مزیت تیکر بودن این است که سفارش شما بلافاصله پر می شود، بدون انتظار و نگرانی بابت این که چه زمانی سفارش شما انجام می شود.
از معایب این مدل برای سفارش بردارها هزینه بالای تراکنش است. همچنین در بیشتر مواقع، بسته به شرایط بازار، ممکن است مجبور شوید در قیمت پایین تری بفروشید یا در قیمت بالاتری بخرید.
مارکت میکر خودکار (AMM) چه تفاوتی با میکر سنتی دارد؟
بازارساز خودکار طبق فرمول x*y=k عمل می کند که x و y تعداد توکن های یک استخر و k عددی ثابت است. این شیوه متکی به آربیتراژ فعالان بازار برای آپدیت قیمت جفت ارز است و تامین کنندگان نقدینگی دخالتی در قیمت گذاری دارایی خود ندارند؛ در حالی که میکرها سفارشی با قیمت مشخص برای خرید یا فروش دارایی مدنظر خود ثبت می کنند و در صورت رسیدن قیمت بازار به آن، تمام یا بخشی از ان سفارش پر (اجرا) می شود.
آیا صرافی های غیرمتمرکز از مدل میکر و تیکر استفاده می کنند؟
عموم صرافی های غیرمتمرکز از مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده می کنند. در این مدل سفارش محدود وجود ندارد و تمامی سفارش ها به قیمت بازار که از فرمول x*y=K تبعیت می کند، انجام می شوند؛ بنابراین می توان گفت که از مدل سنتی Maker و Taker استفاده نمی کنند.
سخن پایانی
به عبارت ساده اگر بخواهیم مفهوم میکر (Maker) و تیکر (Taker) را در بازار های مالی بیان کنیم، میکرها معامله گرانی هستند که سفارشات را ایجاد می کنند و منتظر می مانند تا سفارشات آنها تکمیل شود، در حالی که تیکرها سفارش دهندگانی هستند که سفارش فرد دیگر را پر می کنند. نکته کلیدی در اینجا این است که میکر های بازار ارائه دهندگان نقدینگی هستند.برای چرخش سرمایه در صرافی و فعال بودن بازار صرافی به میکر ها و تیکر ها نیاز است. در صرافی هایی که از مدل میکر تیکر (صرافی های بازار معاملاتی) استفاده می کنند، وجود میکر ها برای صرافی کاملاً ضروری است. به همین دلیل است که بسیاری از صرافی ها برای کارمزد تراکنش میکر ها تخفیف زیادی می دهند.
آشنایی با مفهوم شیلینگ (Shilling) در دنیای ارزهای دیجیتال
