ساعدنیوز
درباره ما
ساعدنیوز
ساعدنیوز

آشنایی با سیستم جعبه دنده و چرخ دنده خودرو

  شنبه، 28 فروردین 1400   زمان مطالعه 5 دقیقه
آشنایی با سیستم جعبه دنده و چرخ دنده خودرو
گشتاور تولیدی توسط موتور پس از انتقال توسط کلاچ به گیربکس یا جعبه دنده می رسد. وظیفه گیربکس یا جعبه دنده انتقال دور موتور با نسبتهای گوناگون و رساندن آن به خطوط انتقال و میل گاردان در خودروهای دیفرانسیل عقب یا مستقیماً به دیفرانسیل در خودروهای دیفرانسیل جلو است.

جعبه دنده جعبه ای مونتاژ شده متشکل از چرخ دنده های مختلف و مکانیزم جابجایی دنده بوده که در یک محفظه فلزی تعبیه شده است. محفظه فلزی معمولا از ریخته گری آلیاژ آلومینیوم و آهن ساخته شده که همه چرخ دنده های موجود در آن را در خود جای داده است. گیربکس بخشی از سیستم انتقال نیرو بوده، زیرا دنده ها نقش مهمی در انتقال قدرت موتور به چرخ ها دارند.

تصویر
جعبه دنده

سیستم جعبه دنده و چرخ دنده

چرخ دنده ها قطعاتی دندانه دار هستند که داخل آن ها سوراخی به اندازه ی قطر محور وجود دارد و چرخ دنده روی آن محور سوار می شود. هنگامی که بخواهیم ارتباطی بین دو محور برقرار کنیم، باید روی هر دوی آن ها، چرخ دنده قرار دهیم. در حقیقت چرخ دنده می تواند گشتاور را با تغییر جهت منتقل کند که با استفاده از آن ها، گشتاور و سرعت دورانی کنترل می شود.

اندازه ی دنده های چرخ دنده های درگیر باید یکسان باشد ولی قطر آن ها می تواند متفاوت باشد؛ اگر قطر چرخ دنده ها با یکدیگر برابر باشد، سرعت آن دو محوری که چرخ دنده ها روی آن ها سوار است، یکسان خواهد بود، اما اگر قطر آن ها برابر نباشد، چرخ دنده ای که قطر کم تری دارد، (کوچک تر است) تعداد دور بیش تری می زند و در نتیجه سرعت بیش تری دارد.

در جعبه دنده، اولین دنده بزرگ ترین اندازه را دارد و حداکثر خروجی گشتاور را در هنگام تولید حداقل سرعت فراهم می کند. از این رو هنگام صعود از سربالایی ها استفاده می شود. همه چرخ دنده های بین دنده های 1 تا آخرین دنده، در اندازه با نسبت کاهشی متفاوت هستند. بنابراین، ترکیبی متفاوت از نظر قابلیت کشیدن و سرعت را فراهم می کنند. بنابراین، می توانید وسیله نقلیه را بدون هیچ افتی در شتاب، رانندگی کنید. جعبه دنده به طور کلی، قابلیت رانندگی خودرو را در هر شرایطی بهبود می بخشد.

در مقابل، آخرین دنده از نظر اندازه کوچک ترین است. با این حال، حداقل کشش اما حداکثر سرعت را فراهم می کند. یک گیربکس بیش پیشران به این معنی است که خروجی آن از ورودی آن بالاتر است که به موتور متصل می شود. به عبارت دیگر، دنده بیش از حد سریع تر از دور موتور می چرخد. بنابراین، موتور با سرعت کمتری در دور دقیقه نسبت به سرعت خودرو کار می کند و سرعت و راندمان بهتری نیز دارد.

در برخی از طرح های پیشرفته، بیش از یک چرخ دنده Overdrive وجود دارد. بنابراین، Dual Overdrive با نام Double Top، سرعت و راندمان بهتری را در خودرو فراهم می کند.

جعبه دنده معمولاً به وسیله یک کلاچ به موتور متصل می شوند، پس از محور ورودی جعبه دنده در واقع همان محور خروجی کلاچ است که دقیقاً با دوره های میل لنگ موتور می چرخد. وقتی پایتان را روی کلاچ فشار می دهید ارتباط موتور و جعبه دنده قطع می شود. پس موتور می تواند کار کند در حالی که ماشین ثابت و بی حرکت است.

اگر پدال را رها کنید، محور اول که به کلاچ متصل است و به کمک چرخ دنده ها و با کمک هم کار می کنند، به موتور متصل می شود و چرخ دنده با همان سرعت موتور شروع به چرخش می کند. محور زیرین و چرخ دنده های سوار بر آن، که محور کمکی نامیده می شود همه به این مجموعه متصل هستند. در نتیجه چرخ دنده های روی آن با هم حرکت می کنند. محور سمت راست و محور زیرین توسط دو چرخ دنده مستقیماً به هم وصل هستند. پس اگر محور متصل به کلاچ حرکت کند محور زیرین نیز می چرخد. هر گاه شما پای خود را از روی کلاچ بردارید، قدرت از موتور به محور کمکی انتقال پیدا می کند. محور بالایی هم که یک محور دندانه دار است و محور محرک نامیده می شود، از طریق دیفرانسیل به چرخ های ماشین متصل شده و آنها را به حرکت در می آورد. هر وقت که چرخ های اتومبیل بچرخند، محور محرک نیز در حال چرخش خواهد بود.

تصویر
سیستم جعبه دنده و چرخ دنده
چرخ دنده های این محور که روی بلبرینگ قرار دارند، می توانند جدا و مستقل از محور محرک بچرخند. پس اگر موتور اتومبیل خاموش باشد، ولی ماشین حرکت کند، محور محرک نیز می تواند در درون این چرخ دنده ها بچرخد، در صورتی که چرخ دنده ها و محور کمکی بی حرکت باشند. در جعبه دنده ، اما وظیفه حلقه دندانه دار این است که یکی از چرخ دنده های بالایی را به محور محرک متصل کند و این حلقه ی متصل به محور به همراه آن نیز بچرخد. این حلقه دندانه دار به کمک دسته دنده می تواند به چپ و راست حرکت کند تا با یکی از چرخ دنده ها درگیر شود. روی حلقه، برآمدگی هایی وجود دارد که با سوراخ هایی که روی چرخ دنده بالا تعبیه شده چفت می شود. اگر حلقه بین دو دنده باشد می گویم دنده در حالت خلاص است در این حالت همه چرخ دنده های بالایی روی بلبرینگ های خود می چرخد، در صورتی که محور محرک آنها ثابت است

پس اگر ماشین مثلاً با دنده یک حرکت کند، وقتی شما دنده را جا می زنید، حلقه دندانه دار به چرخ دنده یک می چسبد. در این موقع محور سمت چپ که به موتور متصل است محور کمکی را می چرخاند. هر سه چرخ دنده بالایی به همراه محور کمکی به حرکت در می آیند. ولی چون حلقه دندانه دار فقط به چرخ دنده سمت راست متصل است محور محرک فقط با سرعتی برابر با آن حرکت می کند. چرخ دنده های سمت چپ هم روی بلبرینگ خود بیهوده و هرز می چرخند.


دیدگاه ها


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
آیا دعوت‌نشدن علی دایی از پیش طراحی شده بود؟ / کریم باقری به علی دایی پشت نکرد؛ عدم حضور به نشانه اعتراض (2 نظر) شهردار این شهر شمالی دستگیر شد / ماجرا چیست؟ (1 نظر) دادستان کل کشور: بدحجابی جمع خواهد شد / رفع فیلترینگ با شرط و شروط انجام شده (1 نظر) تصاویر غم‌انگیز از بغض و اشک جمیله علم‌الهدی برای همسرش سیدابراهیم رئیسی (1 نظر) حمله تند مایلی‌کهن به دایی: از انتقاد به پول‌پرستی تا کنایه به شخصیت و رفتار (1 نظر) عکس روز | از ورود همسر ارسطوی پایتخت به دنیای بازیگری تا حضور رضا قوچان نژاد و همسرش در کنسرتی در ایران (1 نظر) از پرده سینما تا مجمع عمومی حزب موتلفه؛ حسام نواب صفوی کجای ماجراست؟+عکس (1 نظر) پوستر جدید سایت رهبری چشم‌ها را به خود جلب کرد؛ ادا کردن حق مطلب با این لقب برای سردار سلیمانی +عکس (1 نظر) (ویدئو) بابک زنجانی مفسد اقتصادی معروف کجاست؟ (1 نظر) شوک در اسرائیل: نتانیاهو به دام سرطان افتاد! (1 نظر) قاب تاریخ روز؛ 11 دی/ از احساسی‌ترین عکسی که موجب خودکشی عکاسش شد تا تصویری از فرح و جیمی کارتر بازو به بازوی هم (1 نظر) دختر صدام حسین در رویای بازگشت به عرصه قدرت در عراق؟! (1 نظر) (عکس) سید مجید حسینی فعال سیاسی نزدیک به قالیباف در شورای عالی رفاه به ریاست پزشکیان (1 نظر) مدیران دولتی به شعور ملت توهین نکنند! / چرا دلار گران شد؟ (1 نظر) نفرین و دعاهای معکوس مردم اسرائیل بدرقه راه نتانیاهو در بیمارستان؛ یک ملت در انتظار معجزه منفی!+عکس (1 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
6 سریال محبوب و برتر دنیا، در سال 2025 بازمی‌گردنند / از چیزهای عجیب تا ونزدی؛ کیا منتظر بودن؟
لشکر مخالفان پزشکیان در مجلس کمتر از 70 نفر پیاده نظام دارد؟
پسر 7 ساله‌ای که میان شیرها و فیل‌ها زندگی کرد؛ ماجرا چه بود؟
استیضاح دو وزیر دولت پزشکیان رسماً در مجلس کلید خورد: پای انتقام کور از وفاق در میان است؟
مینو خالقی: پزشکیان اصفهان را به پایداریچی ها هدیه داده است!
مراسم شب سال نو میلادی در اتاق هتل، قتلگاه مادر و چهار دخترش شد+ عکس و انگیزه قاتل
پشت پرده فاز سوم تغییر چهره الجولانی؛ تلاش‌های بی‌وقفه برای پاک کردن سوابق رهبر 10 میلیون دلاری!
با پالتو تدی چطور یک ست جذاب بزنیم؟ / تدی ترند شده که جذابیت خاصی به استایل شما می بخشد، اگه اهل مدی اینو از دست نده + عکس
زنگ خطری که به صدا درآمد: چاره ای جز قبول FATF نداریم؟
افشاگری عجیب ملی پوش سابق ایرانی از کی روش: او از من خواسته‌هایی داشت که نمی‌توانستم بپذیرم!
مقصد دلار 80 هزار تومانی در هفته سوم دی ماه کجاست؟
کارگران و بازنشستگان، مالیات جدید در کمین شماست/ حتی افراد زیر خط فقر هم باید مالیات بدهند!
یک سؤال بزرگ از سعید جلیلی: چرا در زمان شما سه دانشمند هسته‌ای ترور شدند؟
بازیگری که یک شبه معروف شد! ناهید مسلمی: برای خودم متاسفم که با «جوکر» دیده شدم
لیست اسامی عجیب و غریبی که در ثبت احوال ایران ثبت شده اند/ از معتاد و گرگعلی بگیر تا سماور و توله شیر
منتخب روز   
نگاهی به گریم ترسناک مریم مومن به شکل گرگینه در عمارت نوفل لوشاتو/ متفاوت و مرموز می دونستید اسکویید گیم یا بازی مرکب بر اساس واقعیت است؟ / تصاویر وحشتناک و دور از تصور بازیکنان و فضای این بازی در واقعیت + ویدئو بهترین ویدئوی سال ازعاشقانه‌های ناب مادر پسری در شیراز/ دلبری‌های پسرِ مو بور گلوریا رو ببین فقط، انگار بچگیای مامانشه😍 ایران قدیم؛ 15 دی/ از استایل خفن دانشجویان دانشکده نفت 1350 هرچی بگم کم گفتم پربازدیدترین تصویر از علی مرادی، قربانِ سوجان از پشت صحنه سریال «سوجان»/ پشت صحنه‌های قبل از تو سوءتفاهم بود😂 رونمایی از تیزر تبلیغاتی «خائن کشی»، آخرین ساخته مسعود کیمیایی با بازی بسیار متفاوت فریبا نادری+ فیلم (ویدئو) مستند حیات وحش/ تصاویری حیرت‌انگیز از بزرگ‌ترین بز جهان/ قد و بالای تو رعنا رو بنازم موزیک ویدئوی احساسی از صدای بهشتی محسن چاووشی با گلچینی از برترین سکانس‌های عاشقانه/ شکستم درست، بریدم قبول، میدونی که من یه دندم هنوز تصویری خاص و کم‌تکرار، همنشینی قدرت و سیاست در یک قاب؛ پزشکیان در کنار 2 فرمانده سپاه+عکس (ویدئو) مستند حیات وحش، تکرار تراژدی 7 ساله: نهنگ داغداری که جسد بچه‌اش را رها نمی‌کند/ مادر، حتی در دل اقیانوس، مادر است خانم و آقای بازیگر تئاتر آسمانی شدند/ روحشان شاد و یادشان گرامی آلبوم روز/ شب آروزی هنرمندان، از دعاهای با بغض و اشک مادر عموپورنگ روی ویلچر تا برآورده شدن آرزوی مادر نعیمه نظام‌دوست وعکس هنری الناز شاکروست