همان طور که گفتیم، روغن سویا یک روغن گیاهی است که از دانههای سویا به دست میآید و یک روغن همهکاره است و کاربردهای مختلفی دارد. روغن سویا برای سرخ کردن و برشتهکردن استفاده میشود. همچنین از روغن سویا در پخت و پز هم میتوان استفاده کرد.اسیدهای چرب موجود در روغنها بعد از رسیدن به دمای خاصی، که به آن نقطۀ دود گفته میشود، شروع به تجزیهشدن و اکسیدشدن میکنند و باعث ایجاد ترکیبات مضری میشوند. هرچه نقطۀ دود بالاتر باشد آن روغن در دمای بالاتری اکسید میشود و در واقع بیشتر میتوان از آن در پختوپز در دمای بالا استفاده کرد.نقطۀ دود روغن سویا حدود 230 درجه سانتیگراد است که آن را به گزینهای مناسب برای سرخکردن و پختوپز تبدیل میکند.
روغن دانه سویا سرشار از انرژی است زیرا در هر 100 گرم، 884 کیلیوکالری دارد. این روغن حاوی 30.16 گرم کربوهیدرات، 36064 گرم پروتئین و حدود 10 گرم فیبر است اما میزان چربی آن فقط 20 گرم است. این روغن، سرشار از پروتئینهایی مانند ترئونین، لوسین، سیستین، تریپتوفان، ایزولوسین، اسیداسپارتیک و اسیدگلوتامیک است. روغن سویا سرشار از ویتامین A، K، Cو E است. همچنین، مواد معدنی مانند کلسیم، مس، منگنز، منیزیم، فسفر، روی، سلنیوم و آهن دارد. همه این مواد برای عملکرد سالم بدن انسان لازمند. میتوانیم بگوییم که مصرف متعادل روغن سویا، از روغنهای آشپزی دیگر، فواید بیشتری دارد.
روغن سویا، نوعی روغن گیاهی است که همانگونه که از اسمش پیداست از دانههای سویا گرفتهمیشود. امروزه، روغن سویا یکی پراستفادهترین روغنهای آشپزی در دنیاست. اگرچه قبلا این بحث وجودداشت که روغن سویا، ناسالم است، اما امروزه متخصصین سلامت در سراسر دنیا، آن را توصیهمیکنند زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا است. دانه سویا بهعنوان یک روغن بدون چربی، فرآوریشده و در تولید بسیاری از محصولات مانند شیرسویا، توفو، سس سویا، حبوبات و دانه که مردم بخاطر فوایدش مصرفمیکنند، بهکار میرود. برترین خواص روغن سویا در پایین آمدهاند.
آلزایمر نوعی بیماری که مردم در سراسر دنیا با آن مواجه می شوند. در این بیماری تمام ارتباطات عصبی از بین می روند و فرد دیگر قادر به یادآوری خاطرات گذشته نمی شود. روغن سویا به دلیل داشتن ویتامین K منجر به بهبود آلزایمر در افراد مبتلا می گردد. لذا این ویتامین از آسیب رسیدن به سلول های عصبی جلوگیری می کند.
یکی از مهمترین خواص روغن سویا جلوگیری از ریزش مو می باشد. ریزش مو و طاسی حالتی که در سن های مختلف در بین زنان و مردان رخ می دهد. عواملی مانند استرس، ژن ها، سوء تغذیه، متعادل نبودن هورمون ها از جمله مواردی هستند که باعث ریزش مو، نازک شدن تارهای مو و کاهش رشد موها می گردند. برای جلوگیری از ریزش بیش از حد توصیه می شود از روغن سویا استفاده نمایید. زیرا با افزایش درصد اسیدهای آمینه و مولکول های شبیه کراتین در تارهای مو، باعث تقویت ریشه مو می شود. همچنین اکثر شامپوهایی که باعث درخشندگی موها می شوند حاوی این روغن و یا مشتقات سویا هستند.
روغن سویا به دلیل داشتن اسید لینولئیک، ایزوفلاون، آنتی اکسیدان و ویتامین حائز اهمیت است. زیرا از پوست شما در برابر عوامل مختلفی مانند اشعه UVB و التهاب ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کنند. همچنین آنتی اکسیدان هایی مانند آنتوسیانین و ایزوفلاون در این روغن، در زنان مانع از پیری زودرس بعد از یائسگی می شوند. ایزوفلاونها فیتو استروژن هستند، در واقع فعالیتی مشابه هورمون استروژن در بدن انسان دارند. برای همین مصرف روغن های گیاهی چون سویا، کلاژن و الاستین موجود در پوست را حفاظت می کنند و در نهایت پوستی نرم و مرطوب، بدون چین و چروک خواهید داشت.
با استفاده از این روغن برای تهیه سسها متنوع، فراوردههای گوشتی، در کنسروهای غذایی مانند کنسرو ماهی و کیکهای مختلف که شامل بافت نرم هستند کاربرد زیادی دارد. از خواص مطلوب این روغن، وجود اسیدهای چرب ضروری نظیر امگا3 و امگا6 است که باعث افزایش ارزش غذایی محصولات تهیهشده با آن میگردد.روغن سویا به خاطر داشتن ویتامین E یک ماده ضد التهاب محسوب می شود که در درمان جوش ها تاثیر بسزایی دارد.
ویتامین K موجود در سویا در تنظیم متابولیسم استخوان تاثیر چشمگیری دارد. طبق تحقیقات صورت گرفته بر روی حیوانات، روغن حاصل از سویا علائم ناشی از التهاب را کاهش می دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را نیز می کاهد.
روغن حاصل از سویا حاوی ویتامین B می باشد که از پوست در برابر بروز لکه های سیاه محافظت می کند. همچنین از خواص خوب دیگر این روغن می توان به بازسازی پوست از طریق از بین بردن سلول های مرده اشاره نمود که در نهایت منجر به نرمی و لطافت پوست می گردد. برای جوانسازی پوست خود می توانید ترکیبی از شیر سویا و روغن سویا به عنوان ماسک درست کنید و به صورت خود بمالید.
یکی از عواملی که باعث افزایش میزان چربی های اشباع نشده و تجمع کلسترول بد (LDL) در خون می شود، مصرف روغن های تصفیه نشده به هنگام آشپزی است. این نوع کلسترول با مسدود کردن رگ های خونی، جریان خون در بدن را با مشکل مواجه می کند و در نتیجه باعث افزایش فشار خون می گردد. اما طبق مطالعه ای، استفاده از روغن سویا تا 25 درصد به کاهش رسوبات LDL و فشار خون کمک می کند.
تا اینجای مطلب درمورد خواص روغن سویا صحبت کردیم؛ اما، ببینیم عوارض روغن سویا چیست.باوجود مزایای زیادی که روغن سویا دارد، مصرف منظم، زیاد یا روزانۀ روغن سویا ممکن است موجب ایجاد تأثیرات منفی بر سلامت بدن شود.روغن سویا مقادیر زیادی از چربیهای امگا 6 دارد. باتوجهبه اینکه، میزان روغنهای امگا 6 در اغلب مواد غذایی بیشتر است؛ این تعادلنداشتن بین روغنهای امگا 3 و 6 ممکن است موجب ایجاد التهاب مزمن شود.
در مطالعهای که روی موشها انجام شد، نشان داد که مصرف روغن سویا در مقایسه با روغن نارگیل موجب تغییرات متابولیکی، افزایش چربی بدن و افزایش قند خون میشود.بهتر است در رژیم غذایی توازن مناسبی بین اسیدهای چرب امگا 3 و 6 برقرار باشد و منابع چربی رژیم غذایی محدود به امگا 6 نباشد.
روغن سویا در آشپزی، بیشتر برای سرخکردن و پختن و بهعنوان چاشنی سالاد بهکارمیرود. این روغن در بیشتر کشورها بهراحتی دردسترس است. هنگام خریدن، مراقب باشید که روغن، برچسب ارگانیک داشته باشد. چون این روغن، سرشار از چربی چندغیراشباع است، دربرابر نور، رطوبت و هوا اکسید میشود. بنابراین توصیهمیشود تا جایی که ممکن است روغن را تازه خریداریکنید. در خانه، روغن را در دمای اتاق و در جای تاریک و خنک نگهداریکنید. میتوانید برای استفاده روزانه، مقادیر کمی از روغن را در پارچ نگهداریکنید.
درکل مصرف زیاد چربیها و روغنها بهدلیل اینکه کالری بیشتری در وزن یکسان (نسبت به مواد غذایی دیگر) تولید میکنند موجب افزایش وزن میشود.
همان طور که گفتیم، روغن سویا مقادیر بیشتری امگا 6 نسبت به امگا 3 دارد. براساس مطالعات انجامشده، در نمونههای حیوانی مصرف طولانیمدت روغن سویا موجب تغییر متابولیک و افزایش چربی شکمی میشود.
البته هنوز کاملاً نمیتوان بر این موارد استناد کرد و تحقیقات بیشتری لازم است.
روغن سویا یکی از انواع روغن های گیاهی خوراکی است که از لوبیای سویا استخراج می شود و به دلیل نقطه دود بالایی که دارد به عنوان رایج ترین روغن برای انواع روش های آشپزی از جمله سرخ کردن، پخت و پز و تهیه انواع سس سالاد استفاده می شود.روغن سویا روغنی گیاهی است که از دانه های سویا استخراج می شود و در بین روغن های گیاهی یکی از پر کاربرد ترین آنها در آشپزی است. روغن سویای فرآوری شده را به عنوان روغن پایه جوهر چاپ، رنگ روغن و نیز روغن خشک کن استفاده می کنند. سویا اولین بار 2000 سال پیش از میلاد مسیح در چین کشت و برای مصارف خوراکی مورد استفاده قرار می گرفته است.