منگوستین یا ترگیل یکی از انواع میوه های گرمسیری بومی مالزی، تایلند، اندونزی و جنوب هند است. گرد و کوچک به اندازه ی یک توپ تنیس بوده که به رنگ بنفش تیره یا بنفش مایل به قرمز دیده می شود. قسمت خوراکی آن نرم و سفید رنگ بوده و می تواند بدون دانه یا دارای 5 دانه باشد.این میوه استوایی و خوشمزه، غنی از آنتی اکسیدان بوده که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد، برای درمان اسهال خونی مفید بوده و باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
۱۱ فایدهٔ منگوستین برای سلامت انسان
میوه منگوستین که به صورت علمی با نام گارسینیا منگوستانا یاد می شود، یک درخت همیشه سبز گرمسیری است که بومی اندونزی بوده و به صورت گسترده ای در نواحی جنوب شرقی آسیا و برخی مناطق آفریقا وجود دارد. منگوستین بنفش با توجه به شکل و طعم مشخصش و همچنین گاهی اوقات به عنوان شاه میوه های گرمسیری شناخته می شود.
این میوه از سه بخش عمده تشکیل شده است:پوسته عمقی بنفش؛ گوشته سفید خوشمزه که مانند اندام ها جدا شده و هسته ها که در درون گوشته وجود دارند. این هسته ها عمدتا ترش و ناگوار هستند، در حالیکه قسمت گوشته عطر و طعم بسیار خوبی دارد. پوسته خارجی منگوستین که پریکارپ نامیده می شود جامد است و به راحتی شکسته می شود. در این مقاله، ۱۱ فایدهٔ منگوستین برای سلامت انسان را مرور می کنیم.
۱. منگوستین بسیار مغذی است
منگوستین کالری نسبتا کم، اما مواد مغذی فراوانی دارد. یک پیمانه (۱۹۶ گرم) منگوستین خشک کنسروی حاوی این مواد مغذی است:
- کالری: ۱۴۳
- کربوهیدرات: ۳۵ گرم
- فیبر: ۳٫۵ گرم
- چربی: ۱ گرم
- پروتئین: ۱ گرم
- ویتامین C: حدود ۹ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- ویتامین B9 (فولات): حدود ۱۵ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- ویتامین B1 (تیامین): حدود ۷ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- ویتامین B2 (ریبوفلاوین): حدود ۶ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- منگنز: ۱۰ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- مس: ۷ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- منیزیم: ۶ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
ویتامین ها و مواد معدنی موجود در منگوستین، برای حفظ روند بسیاری از عملکردهای داخلی بدن انسان ضروری هستند؛ از جمله تولید DNA، انقباض عضلانی، بهبود زخم، ایمنی بدن و عملکرد اعصاب.علاوه براین، یک پیمانه (۱۹۶ گرم) از این میوه، تقریبا ۱۴ درصد از مقدار موردنیاز روزانهٔ بدن به فیبر را هم تأمین می کند؛ ماده ای مغذی که اغلب در رژیم های غذایی جایگاهی ندارد.
۲. سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است
شاید یکی از مهم ترین خواص منگوستین فهرست منحصربه فرد آنتی اکسیدان های آن باشد. آنتی اکسیدان ها ترکیب هایی هستند که اثرات زیان بار مولکول های بالقوه مضری به نام رادیکال های آزاد را خنثی می کنند. رادیکال های آزاد، با بیماری های مزمن مختلفی در ارتباط هستند.
منگوستین حاوی چندین مادهٔ مغذی است که آنتی اکسیدان دارند، مانند ویتامین C و فولات. علاوه بر این، زانتون (Xanthone) هم دارد؛ نوع منحصربه فردی از ترکیب های گیاهی که خواص آنتی اکسیدانی قدرتمندی دارند.چندین مطالعه حاکی از آن هستند که فعالیت آنتی اکسیدانیِ زانتون ها، منجر به اثرات ضدالتهابی، ضدسرطانی، ضدپیری و ضددیابتی شده است. زانتون موجود در منگوستین، فواید بالقوهٔ فراوانی برای سلامتی انسان دارد. اما پیش از اعلام نتایج قطعی، باید تحقیقات بیشتری روی انسان انجام بشود.
۳. خواص ضدالتهابی دارد
زانتون های موجود در منگوستین، نقش مهمی در کاهش التهاب ایفا می کنند. مطالعات آزمایشگاهی و آزمایش روی حیوانات، حاکی از آن هستند که زانتون ها اثر ضدالتهابی دارند و می توانند ریسک بیماری های التهابی، همچون سرطان، بیماری قلبی و دیابت را کاهش دهند.منگوستین فیبر زیادی دارد. برای نمونه، چندین مطالعه روی حیوانات نشان داده اند که رژیم سرشار از فیبر، واکنش های التهابی بدن را کاهش می دهند.این داده ها امیدبخش هستند، اما برای درک بهتر اثرات منگوستین روی التهاب و بیماری در بدن انسان، تحقیقات بیشتری باید انجام شوند.
۴. اثرات ضدسرطانی دارد
مطالعات نشان داده اند که رژیم های سرشار از سبزی و میوه هایی مانند منگوستین، با کاهش ابتلا به سرطان در ارتباط هستند. بعضی ترکیب های گیاهی موجود در منگوستین، مانند زانتون ها، اثرات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی دارند که می تواند در مقابله با رشد و گسترش سلول های سرطانی مفید باشند.چندین مطالعهٔ آزمایشگاهی نشان داده اند که زانتون ها می توانند جلوی رشد سلول های سرطانی را در بافت های سینه، شکم و ریه ها بگیرند.چند مطالعهٔ مختصر هم نشان داده اند که این ترکیب می تواند سرعت گسترش سرطان کلون و سرطان پستان در موش ها را کاهش بدهد.
۵. به کاهش وزن کمک می کند
خاصیت منگوستین در کاهش وزن، یکی از بزرگ ترین دلایل اهمیت آن در حوزهٔ بهداشت و سلامت است.طی مطالعه ای، به موش هایی با رژیم غذایی سرشار از چربی، مقداری منگوستین دادند؛ این موش ها نسبت به سایر موش ها، به میزان کمی اضافه وزن پیدا کردند.به همین شیوه، در مطالعهٔ ۸ هفته ای مختصری، کسانی که دو بار در روز، هر بار به مقدار ۹۰، ۱۸۰ یا ۲۷۰ میلی لیتر آب منگوستین مصرف کردند، نسبت به سایرین، شاخص تودهٔ بدنی (BMI) پایین تری داشتند.تحقیقات زیادی روی رابطهٔ منگوستین و اضافه وزن انجام نشده، اما کارشناس ها معتقدند که اثرات ضدالتهابی این میوه، نقش مهمی در سوخت وساز بدن و جلوگیری از افزایش وزن ایفا می کنند.
۶. قند خون را کنترل می کند
تحقیقات آزمایشگاهی و آزمایش روی حیوانات نشان داده اند که ترکیب های زانتون موجود در منگوستین می توانند به حفظ سطح مناسب قند خون کمک کنند.مطالعهٔ ۲۶ هفته ای جدیدی روی زنان دارای اضافه وزن بالا نشان داد، کسانی که روزی ۴۰۰ میلی گرم عصارهٔ منگوستین مصرف می کنند، نسبت به سایرین، کاهش قابل توجهی در مقاومت به انسولین نشان می دهند که یکی از عوامل ریسک در دیابت است.این میوه منبع خوبی هم از فیبر است؛ ماده ای مغذی که می تواند به تثبیت قند خون و بهبود کنترل دیابت کمک کند. ترکیب زانتون و فیبر موجود در منگوستین می تواند برای توازن قند خون مفید باشد؛ البته تحقیقات بیشتری باید انجام بشوند.
۷. سیستم ایمنی را تقویت می کند
فیبر و ویتامین C برای سلامت سیستم ایمنی بدن مهم هستند و از قضا، هر دو هم در منگوستین وجود دارند. فیبر برای باکتری های ضروری روده مفید است. از سوی دیگر، ویتامین C هم برای عملکرد درست سلول های ایمنی مختلف بدن اهمیت داشته و خواص آنتی اکسیدانی دارد.علاوه بر این ها، تحقیقات حاکی از آن هستند که بعضی ترکیب های گیاهی موجود در منگوستین خواص باکتریایی هم دارند؛ خواصی که می توانند با باکتری های بالقوه مضر مقابله و ایمنی بدن را تقویت کنند.
در مطالعه ای ۳۰ روزه روی ۵۹ نفر، کسانی که مکمل های حاوی منگوستین مصرف می کردند، کمتر دچار التهاب شدند و تعداد سلول های ایمنی بدن شان در مقایسه با سایرین، به طرز قابل توجهی افزایش می يافت.سیستم ایمنی بدن برای عملکرد مناسب، به مواد مغذی مختلف زیادی نیاز دارد. منگوستین می تواند در کنار سایر خوراکی های مغذی، بخشی از یک رژیم متوازن سالم باشد.
۸. به حفظ سلامت پوست کمک می کند
آسیبی که خورشید به پوست می زند، در سرتاسر جهان شایع است و یکی از مهم ترین دلایل سرطان پوست و پیری زودرس محسوب می شود.مطالعه ای روی موش هایی که با عصارهٔ منگوستین تغذیه می شدند، نشان از اثر حفاظتی آن در مقابل اشعهٔ فرابنفش بی (UVB) روی پوست داشت.مطالعهٔ مختصر سه ماهه ای هم روی انسان انجام شده که نشان می دهد افرادی که روزانه ۱۰۰ میلی گرم عصارهٔ منگوستین مصرف می کنند، پوست شان قابلیت ارتجاعی بیشتری دارد و دچار پیری زودرس پوست نمی شوند.محققان اذعان می کنند که قابلیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی منگوستین، دلیل اصلی این اثرات حفاظتی پوست است؛ اما باید مطالعات بیشتری در این حوزه انجام شوند.
۹. برای سلامت قلب مفید است
منگوستین روی سلامت قلب هم تأثیر دارد. آزمایش روی حیوانات نشان داده که عصارهٔ این میوه، عوامل ریسک بیماری قلبی، همچون کلسترول بد (LDL) و تری گلیسید (Triglyceride) را کاهش و در مقابل، کلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد.
۱۰. برای سلامت مغز مفید است
تأثیر منگوستین روی سلامت مغز هم موردتوجه است. مطالعات حاکی از آن هستند که عصارهٔ منگوستین در جلوگیری از زوال عقل، کاهش التهاب مغزی و بهبود عوارض افسردگی در موش ها مؤثر است. با این حال، باید در این حوزه، مطالعات بیشتری روی انسان انجام شوند.
۱۱. برای سلامت دستگاه گوارش مفید است
این میوه پُر از فیبر است. یک پیمانه (۱۹۶ گرم) منگوستین، ۱۴ درصد از مقدار فیبر موردنیاز روزانهٔ بدن را تأمین می کند. فیبر برای سلامت گوارش ضروری است و رژیم های سرشار از فیبر، برای کارکرد منظم روده مفید هستند.
همان طور که گفته شد، نتایج این تحقیقات در مورد منگوستین بسیار نویدبخش هستند، اما بیشتر آن ها تحقیقات آزمایشگاهی و آزمایش روی حیوانات هستند؛ بنابراین برای اثبات قطعی تأثیر منگوستین روی مغز، قلب و دستگاه گوارش، باید تحقیقات بیشتری روی انسان انجام شود.
گیاه منگوستین چه کاربرد هایی دارد؟
این گیاه علاه بر خواص درمانی و کاربردی که در صنایع غذایی وداروسازی دارد در زمینه های دیگر نیز پرکاربرد است. از مهم ترین کاربرد های این گیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مصارف تجاری
- رنگرزی و رنگ آمیزی چرم
- استفاده از صمغ درخت به عنوان آدامس
- استفاده از چوب آن برای ساخت وسایل
عوارض جانبی منگوستین
- بارداری و شیردهی:اطلاعات کافی و قابل اطمینانی درباره استفاده از این میوه در حین بارداری و شیردهی وجود ندارد.
- مشکلات خونریزی:منگوستین ممکن است انعقاد خون را کاهش دهد. مصرف منگوستین ممکن است ریسک خونریزی را در افراد مبتلا به اختلالات خونی افزایش دهد.
- جراحی:مصرف منگوستین ممکن است ریسک خونریزی در حین جراحی یا بعد از آن را افزایش دهد. مصرف این میوه را دو هفته قبل از جراحی متوقف کنید.
چگونه منگوستین را آماده و مصرف کنیم؟
منگوستین تازه به عنوان دسر مصرف می شود. آب گرفته شده از گوشته آن می تواند پخته یا جوشانده شود یا اینکه به صورت آماده از بیرون تهیه شود. همچنین از این میوه در تهیه مربا نیز استفاده می شود. میوه های منگوستین صاف یا در شکل کپسول هستند. در داخل میوه، دانه ها وجود دارند که برای خوردن سالم می باشند. این دانه ها بعد از کباب شدن یا جوشانده شدن میوه، قابل مصرف هستند.