لغت Iris در زبان یونانی به معنی قوس و قزح می باشد و نشان دهنده رنگهای زیبای این گل است.زنبق به نامهای «ایرسا» و «سوسن ابيض» نیز معروف بوده و بومی مناطق نیمکره شمالی می باشد.این گل از زمانهای قدیم مورد شناسائی مردم بوده و آن را برای استفاده طبی و زیبائی کشت می کرده اند. در مصر قدیم، زنبق گیاه طبی مهمی بوده است و در دیوار یکی از معابد مصر که متعلق به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می باشد شکل این گیاه نقاشی شده است.زنبق گیاهی است چند ساله با ساق های راست که تا ارتفاع ۷۰ سانتیمتر بالا می رود و دارای ریزوم ضخیم و خزنده ای به رنگ سفید و با بویی مانند عطر بنفشه است که به طریق آن زیاد می شود و کم کم نواحی اطراف خود را پر می کند.
برگهای آن سبز مات و به شکل شمشیر و به عرض ۳-۲ سانتیمتر بوده و گلهای آن سفید، خوشبو و درشت است که به صورت منفرد و یا دوتایی در انتهای ساقه ظاهر می شود.
قسمت مورد استفاده این گیاه ریزوم آن است که در اواسط تابستان پس از گل دادن آن را از زمین خارج کرده و کاملا تمیز می کنند و پس از قطع ریشکها، آن را تراشیده و بعد از خشک کردن به قطعاتی به طول تقریبی ۱۰ سانتیمتر بریده و به بازار عرضه می کنند. این قطعات سفید رنگ بوده و دارای بویی مانند بنفشه و طعمی تند است. چون ریزوم تازه زنبق دارای بو و طعمی ناپسند است بنابراین معمولا آن را خشک کرده و مدت یک سال انبار می کنند تا بو و طعم آن مطبوع و ملایم شود.
طریقه مصرف زنبق
۱) جوشانده: مقدار ۶۰ گرم ریزوم تازه و یا ۲۰ گرم ریزوم خشک شده گیاه را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت یک ربع ساعت به آرامی بجوشد سپس آن را صاف کنید. مقدار مصرف آن یک فنجان سه بار در روز است.
۲) شیر تازه: ۲۰ گرم شیر تازه ریزوم را با کمی عسل و یا آب رازیانه و یا شربت بنفشه مخلوط کرده و بنوشید. این مواد اثر شدید مسهلی زنبق را از بین می برد بنابراین، از دل پیچه و درد روده جلوگیری می کند.
۳) دم کرده: مقدار ۵۰ گرم ریزوم زنبق را در یک لیتر آب جوش ریخته و مدت پنج دقيقه دم کنید. مقدار مصرف آن یک فنجان سه بار در روز است.
۴) مخلوط با روغن زیتون: ۱۰۰ گرم ریزوم خرد شده زنش را با ۸۰۰ گرم آب مخلوط کرده و بگذارید به مدت یک شبانه روز خیس بخورد، سپس آن را بجوشانید تا فقط یک لیوان از آن باقی بماند بعد آن را صاف کنید و با یک لیتر و نیم روغن زیتون مخلوط کرده و بجوشانید تا تمام آب آن بخار شود. این روغن را در ظرف شیشه ای دربسته نگهداری کنید
۵) شراب زنبق: مقدار ۲۵۰ گرم ریزوم گیاه را خرد کرده و در یک لیتر شراب سفید ریخته و بگذارید به مدت یک شبانه روز بماند. مقدار مصرف آن نصف فنجان سه بار در روز است.
۶) گرد زنبق: ریزوم زنبق را خرد کرده و در حرارت ۴۰ درجه سانتیگراد خشک کنید. سپس آن را در آسیاب برقی ریخته تا به صورت پودر درآید. مقدار مصرف آن 2 گرم مخلوط با کمی عسل می باشد.
کاربردهای روغن گل زنبق
از کاربردهای روغن گل زنبق می توان به:
- به عنوان یک عطر ماندگار و هم یک عطر پایه از آن استفاده کرد.
- خوشبو کننده گی بسیار خوب برای اتاق دارد.
- لوسیون ها و روغن بدن و کرم های پوستی را میتوان از آن درست کرد.
- شمع های خوشبو و چسب های بدون بو نیز از موارد دیگر کاربرد زنبق هستند.
- تحریک خلاقیت
- حضور در ترکیبات دارو
- کنترل و رفع خستگی
خواص زنبق و تاثیر آن بر درمان بیماری ها
- گرمی بخش ، لطافت آور ، رساننده ، بازکننده و تنقیه کننده است تمام این ها از خاصیت زنبق است که اگر افشره اش را در عسل آب حل کنند . بلغم غلیظ را از بدن خارج می کند
- ترکیب مساوی زنبق و خربق ( یک گیاه دارویی که از آسیاب کردن ریشه آن برای صورت مصرف می شود) استفاده از آن در از بین بردن لک های سیاه صورت و کک و مک بسیار مفید است.
- سائیده گل زنبق برای درمان سفت شدگی ها ، ورم های غلیظ، خنازیر ( غده های سختی که در زیر گلو و گردن به وجود می آید) و جوش ها مورد استفاده قرار می گیرد .
- در درمان و مداوا کردن زخم ها ،جراحت و آبله بسیار مفید است. و حتی اگر از گرد این گل استعمال شود باعث بالا آمدن گوشت سالم در بدن انسان می شود.
- ترکیب این گیاه با روغن زیتون و استفاده ان به صورت موضعی باعث رفع خستگی می شود.
- از خواص گل زنبق این است که بسیار خواب آور است و درمان کننده سردرد های مداوم و ماندگار است.
- خود گیاه زنبق به تنهایی علاج سردرد است، عطسه آور است .
- آب پز گل زنبق تسکین دهنده درد دندان است .
- ترکیب روغن زنبق با سرکه درمان کننده صداهای اضافی گوش است و همچنین بوی بد بینی را هم از بین می برد.
- اگر زبان کوچک متورم شود می توانند زنبق را غرغره کنند تا به اندازه طبیعی برگردد.
- درمان کننده درد های پهلو ، تنگی نفس ، ذات الریه، خناق، خفگی و سرفه مخصوصا سرفه هایی که از رطوبت غلیظ باشند.
- به علت باز کننده گی فراوانی که دارد زائده هایی که باعث درد سینه شده را از بین می برد.
- اشتها آور، برای رفع کورک، التیام سوختگی، رفع چروک و طراوت پوست و لک و جوش های قرمز پوستی مفید است.
- درمانگر سریع یبوست که افراد می توانند ریشه زنبق را بکوبند و آن را ناشتا مصرف کنند.
- ریشه های خشک گیاه زنبق برای بدن بسیار مقوی است.
- کوبیدن ریشه زنبق و استفاده از پودر آن برای مسواک زدن می تواند لکه های زرد دندان را از بین ببرد.
- از عصاره گل زنبق برای تقویت حافظه استفاده می کنند.
- خوردن سرکه و زنبق با هم می تواند درمانگر درد کبد و طحال باشد مخصوصا برای درمان طحال بسیار سودمند است.
- از دیگر فواید زنبق کمک کردن به بازشدن دهانه بواسیر است.
- دل پیچه شکم را از بین می برد .
- اگر زن باردار زنبق و عسل را استفاده کند باعث سقط جنین می شود .
- روغن زنبق درمان کننده تب و لرز است.
خواص چای زنبق
به راحتی می توان اقرار کرد که چای تهیه شده از گیاه زنبق باعث تحریک کبد می شود و در درمان هپاتیت و یرقان بسیار مفید می باشد، همچنین چای زنبق باعث برطرف شدن سوءهاضمه می شود.بهتر است این را هم بدانید که در زمان های قدیم به عنوان نسخه ی درمانی برای بیماری روماتیسم بسیار کاربرد داشته و موفق بوده است. می توان گفت برای درمان کاهش وزن بسیار موثر بوده و عوارض پوستی مثل آکنه را نیز از بین می برد.
آشنایی با خواص بی نظیر سرکه خرما
