زیتون یکی از میوه های شناخته شده و مفید برای سلامتی است. با این حال، بیشتر مردم با فواید سلامتی زیتون های سبز آشنا هستند اما بیشتر آن ها هیچ نظری در مورد وجود زیتون های سیاه ندارند. اما آیا می دانید که زیتون های سبز و هم زیتون های سیاه از یک نوع هستند.
در این بخش به خواص زیتون خواهیم پرداخت. مهم ترین سوال مطرح می شود چه چیزی زیتون ها را اینقدر متفاوت می سازد؟ خوب، همانطور که در بالا ذکر شد، زیتون های سیاه و هم زیتون های سبز از انواع مشابهی می آیند. تنها چیزی که آن ها را متفاوت می کند زمانی است که چیده می شوند زیتون های سبز قبل از رسیدن و یا خام انتخاب می شوند در حالی که زیتون های سیاه در حالی که می رسند انتخاب می شوند زیتون رسیده از رنگ سبز به سیاه تبدیل خواهد شد و به همین دلیل زیتون سیاه نامیده می شود.
ارزش غذایی زیتون
زیتون حاوی 115 - 145 کالری در هر 3.5 اونس یا 100 گرم ، یا حدود 59 کالری برای 10 زیتون است.ارزش غذایی 100 گرم زیتون کنسرو شده رسیده به این صورت است :
- کالری: 115
- آب: 80٪
- پروتئین: 0.8 گرم
- کربوهیدرات: 6.3 گرم
- شکر: 0 گرم
- فیبر: 3.2 گرم
- چربی: 10.7 گرم
زیتون حاوی 11 الی 15٪ چربی است که 74٪ درصد آن اسید اولئیک ، نوعی اسید چرب اشباع نشده است . این ماده اصلی ترین ترکیب روغن زیتون است . اسید اولئیک با چندین فواید سلامتی از جمله کاهش التهاب و کاهش خطر بیماری های قلبی در ارتباط است . حتی ممکن است به مبارزه با سرطان کمک کند . نمی توان در مورد زیتون صحبت کرد و از خواص روغن زیتون چشم پوشی کرد ، برخی از این خواص اثبات شده عبارت اند از :
- روغن زیتون سرشار از چربی های اشباع نشده سالم است .
- روغن زیتون حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است .
- روغن زیتون دارای خواص ضد التهابی قوی است .
- روغن زیتون ممکن است به جلوگیری از سکته مغزی کمک کند .
- روغن زیتون با افزایش وزن و چاقی ارتباط ندارد .
- روغن زیتون ممکن است با بیماری آلزایمر مبارزه کند .
ویتامین و مواد معدنی
زیتون منبع خوبی از چندین ویتامین و مواد معدنی است که برخی از آنها در حین فرآوری اضافه می شوند . ترکیبات مفید این میوه شامل موارد زیر است :
- ویتامین E : گیاهان غذایی پرچرب معمولاً حاوی مقادیر زیادی از این آنتی اکسیدان قوی هستند .
- آهن : زیتون سیاه منبع خوبی از آهن است که برای انتقال اکسیژن برای سلول های قرمز خون مهم است .
- مس : این ماده معدنی ضروری اغلب در رژیم غذایی معمول غربی وجود ندارد . کمبود مس ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد .
- کلسیم : فراوان ترین ماده معدنی در بدن شما ، کلسیم برای عملکرد استخوان ، عضله و اعصاب ضروری است .
- سدیم : بیشتر زیتون ها حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند زیرا در آب نمک یا آب شور بسته بندی می شوند .
سایر ترکیبات گیاهی
زیتون غنی از بسیاری از ترکیبات گیاهی است ، به ویژه آنتی اکسیدان ها ، از جمله :
- اولوروپین : این فراوانترین آنتی اکسیدان موجود در زیتون تازه و نارس است. با بسیاری از مزایای سلامتی مرتبط است .
- هیدروکسی تیروزول : در طی رسیدن زیتون ، اولئوروپئین به هیدروکسی تیروزول تجزیه می شود که یک آنتی اکسیدان قوی است .
- تیروزول : این آنتی اکسیدان که بیشتر در روغن زیتون شایع است ، به اندازه هیدروکسی تیروزول قوی نیست. با این حال ، ممکن است به جلوگیری از بیماری قلبی کمک کند .
- اسید اولئانولیک : این آنتی اکسیدان ممکن است به جلوگیری از آسیب کبدی ، تنظیم چربی های خون و کاهش التهاب کمک کند .
- کوئرستین : این ماده مغذی ممکن است فشار خون را کاهش داده و سلامت قلب را بهبود بخشد .
زیتون چگونه رشد می کند؟
درختان زیتون در مناطق ساحلی با تابستان های طولانی و گرم و زمستان های معتدل و مرطوب مانند مناطق مدیترانه، در شمال قاره ی آفریقا، جنوب شرقی آسیا، کشور شرقی چین، اسکاتلند و شرق استرالیا، بهترین رشد را دارند.حدود 5 سال طول می کشد تا میوه های درخت زیتون به بار بنشیند. محصولات جوان و سبز رنگ زیتون، روی شاخه های درخت اولئا اوروپا Olea europaea رشد می کنند و پایان فصل تابستان به مرحله برداشت می رسد. رنگ آن در طول فرایند رسیدن آهسته تیره شده و پاین فصل پاییز، سبز تیره می شود.
به لحاظ ظاهر، درختان زیتون سنگی تلخ، با یکدیگر تفاوت قابل توجه ای دارند و از سایز درختچه ای تا درختان بلند به ارتفاع 10 متر در آن ها دیده می شود که نمادی از قدرت، طول عمر و پیری است.
گونه های متفاوت زیتون
سابقه چند هزار ساله کاشت درخت زیتون، به وجود انواع مختلف آن قطعیت می بخشد. بر اساس برخی برآوردها، وجود بیش از 500 گونه از زیتون در سراسر جهان، آن را به یکی از پرآوازه ترین میوه ها تبدیل کرده که در کتاب های مذهبی درباره آن نوشته شده و توسط فیلسوفان، شاعران و نویسندگان نیز تحسین شده است.اگرچه ممکن است این میوه به لحاظ شکل، رنگ و اندازه متفاوت باشد اما خواص زیتون، و مواد مغذی موجود در آن ها تفاوتی ندارد و تنها ذائقه و سلیقه افراد در انتخاب نوع آن مؤثر است.
- زیتون سبز: زیتون سبز، شاید معروف ترین نوع در ایران و جهان باشد که در درمان کلسترول و فشار خون، رماتیسم، تب، رفع قولنج، کاهش یبوست و مقابله با کرم معده موثر است.
- زیتون سیاه: زیتونی که بر خلاف تصور، حاصل رسیدن کامل نوع سبز نیست بلکه به صورت ژنتیکی سیاه بوده و برای رشد باید به شرایط آب و هوایی مورد نظر را جهت پرورش آن تامین نمود؛ به همین دلیل در کشور ما قابل کاشت نیست. اسپانیا و ایتالیا از تولیدکنندگان اصلی زیتون سیاه هستند. به لحاظ خواص، خواص زیتون سیاه تفاوتی با سبز ندارد و تنها طعم و بوی قوی تر دارد.
- زیتون سیاه فراوری شده: گاهی مواقع به دلیل هزینه زیاد و سود اقتصادی اندک، واردات زیتون سیاه اصل امکان پذیر نیست و به همین دلیل، زیتون سبز را در ترکیب با مواد شیمیایی به رنگ سیاه در می آورند که به دلیل فرآوری با ماده های آهن دار، خاصیت زیتون را دارا نیست و بهتر است از مصرف آن به ویژه توسط بانوان باردار، کودکان و افراد بیمار خودداری شود.
خواص زیتون برای سلامتی
زیتون میوه ی کوچکی است که روی درختان زیتون رشد می کند. زیتون به گروهی از میوه ها به نام شفت (میوه ی هسته ای) تعلق دارد. آن ها با انبه، گیلاس، هلو، بادام و پسته خویشاوند هستند.زیتون به میزان فراوانی ویتامین E و آنتی اکسیدانهای قدرتمند دیگر دارد. مطالعات نشان می دهند که این ماده ی خوراکی برای قلب مناسب است و می تواند از بدن در برابر پوکی استخوان و سرطان محافظت کند. زیتون پای ثابت یک رژیم غذایی مدیترانه است. این ماده ی خوراکی مزایای زیادی برای سلامتی دارد، به ویژه که برای سلامت قلب و پیشگیری از سرطان نیز بسیار مفید است.
بهبود سلامت قلب
رادیکال های آزاد و کلسترول باعث آسیب رگ های خونی می شوند و به رسوب چربی در عروق منجر می شوند. این امر خطر حملات قلبی را افزایش می دهد. چربی های سالم موجود در زیتون به کاهش کلسترول و کاهش فشار خون کمک می کنند و در نهایت سلامت قلب را افزایش می دهند.
کاهش کلسترول
غالب کالری های موجود در زیتون از چربی است، ولی این چربی ها، تک اشباع نشده و سالم هستند. اسیدهای چرب موجود در زیتون، مانند اولئیک اسید و پالمیتولئيک اسید، به کاهش کلسترول بد در بدن و افزایش کلسترول خوب کمک می کنند.
کاهش فشار خون
مطالعات نشان داده اند وقتی بیماران مبتلا به فشار خون بالا، زیتون را به رژیم غذایی کم چرب شان اضافه کردند، پس از ۶ ماه از مصرف داروهای کنترل کنده ی فشار خون بی نیاز شدند یا حداقل مصرغف داروی شان کاهش یافت.
کاهش وزن
چربی های سالم موجود در زیتون می توانند به کاهش وزن کمک کنند. مصرف زیتون می تواند چربی داخل سلول های چربی را تجزیه کند، چربی شکم را کاهش دهد و حساسیت به انسولین را نیز کم کند. مطالعات نشان می دهند افرادی که زیتون مصرف می کنند به طور کلی کالری کم تری دریافت می کنند و احتمال بروز اضافه وزن در آن ها پایین تر است. آزمایش های خون نیز نشان داده اند که سطح سروتونین در خون کسانی که زیتون مصرف می کنند بالاتر است: سروتونین هورمونی است که با احساس سیری مرتبط است. زیتون همچنین به تحریک تولید یک ماده ی شیمیایی به نام آدیپونکتین که روی سوختن چربی تاثیر مثبت دارد، کمک می کند.مطالعات نشان داده اند که خوردن فقط ۱۰ زیتون قبل از غذا اشتها را تا ۲۰٪ کاهش می دهد. چربی های سالم موجود در زیتون سرعت هضم را کاهش می دهند و باعث تحریک تولید مواد شیمیایی می شوند که به مغز پیام سیری را ارسال می کنند.
پیشگیری از سرطان
زیتون دارای خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی است، از این رو روش بالقوه ای برای پیشگیری از سرطان است. استرس اکسیداتیو یا التهاب ها باعث بروز اکثر سرطان ها هستند. در آزمایشات آزمایشگاهی، ثابت شده است که زیتون می تواند چرخه ی زندگی سلول های سرطانی را در پستان، روده ی بزرگ و معده را مختل کند.
کاهش درد
زیتون از قدیم الایام در تهیه ی داروهای ضد درد استفاده می شود و شواهد قدرتمندی وجود دارد مبنی بر این که می توان از زیتون برای تسکین درد، مثلا سردرد، استفاده کرد. زیتون ترکیباتی به نام اولئوکانتال دارد که یک عامل التهابی است و تاثیری مشابه با ایبوپروفن دارد.
بهبود سلامت سیستم گوارش
یک فنجان زیتون سیاه حاوی ۱۷٪ میزان مجاز فیبر مصرفی روزانه است. به این ترتیب مصرف زیتون س=به حفظ سلامتی سیستم گوارش و جلوگیری از یبوست کمک می کند.
منبع غنی آهن
یک فنجان زیتون حاوی ۳.۳ میلی گرم آهن است که ۲۵٪ از سطح مجاز مصرف آهن روزانه را تأمین می کند. آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری است و از این رو مانع کم خونی، خستگی و گیجی می شود.
بهبود سلامت چشم
زیتون برای سلامت چشم ها نیز فایده دارد. یک فنجان زیتون حاوی ۱۰ درصد از مقدار توصیه شده ی روزانه از ویتامین A است که به حفظ سلامت چشم کمک می کند. این ویتامین دید شبانه را بهبود می دهد و از بروز آب مروارید، دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه ی زرد) و گلوکوم (آب سیاه) جلوگیری می کند.
کاهش آلرژی
کاهش آلرژی از دیگر مزایای زیتون است. ثابت شده است که عصاره ی زیتون به عنوان آنتی هیستامین در بدن عمل می کند. این ماده ی خوراکی می تواند واکنش هیستامین را که هنگام نشان دادن عکس العمل نسبت به آلرژن ها در بدن اتفاق می افتد، کاهش دهد. این واکنش همان چیزی است که سبب می شود در حین تجربه ی آلرژی علایم ناخوشایندی را تجربه کنیم.
مبارزه با استرس اکسیداتیو
زیتون حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان زیادی است، از جمله اولئوروپین. این ترکیب از آسیب وارد کردن رادیکال های آزاد به سلول ها و بافت ها جلوگیری می کند، و در نتیجه از پیری و بیماری جلوگیری می کند.
جلوگیری از لخته شدن خون
زیتون می تواند به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کند. این ماده ی خوراکی غنی از ترکیبات مفید برای قلب به نام فنول است که می تواند خطر تشکیل لخته ی خون را در افراد دارای کلسترول بالا کاهش دهد. در یک مطالعه به ۲۱ نفر که مبتلا به کلسترول بالا بودند صبحانه ای متشکل از نان با روغن زیتون حاوی فنل یا نان با روغن زیتونی که فنل آن استخراج شده بود، دادند. ۲ ساعت بعد از صبحانه، گروهی که روغن زیتون با فنل مصرف کرده بودند، سطح آنتی ژن عامل v11 پایین تری داشتند. این آنتی ژن موجب لخته شدن خون می شود.
ارتقای سیستم ایمنی بدن
زیتون به چندین شیوه سیستم ایمنی بدن را بهبود می دهد. این ماده ی خوراکی مواد مغذی ضروری و اسیدهای چربی را به بدن می رساند که با التهاب و آسیب مبارزه می کنند. هنگامی که سیستم ایمنی بدن عملکرد مطلوبی دارد، بدن می تواند با ویروس ها و باکتری هایی که به طور بالقوه مضر هستند، مبارزه کند.
تقویت کننده قوای جنسی
زیتون سبز و سیاه به عنوان یک ماده ی تقویت کننده ی قوای جنسی شناخته می شوند. زیتون سبز مردان را به لحاظ جنسی پرتوان می کند و زیتون سیاه میل جنسی را در زنان افزایش می دهد.
افزایش دهنده حافظه
زیتون حاوی پلی فنول ها است، مواد شیمیایی طبیعی که باعث کاهش استرس اکسیداتیو در مغز می شوند. مطالعات نشان می دهند که خوردن زیتون به طور روزانه می تواند حافظه را تا ۲۵٪ افزایش دهد. این تاثیر می تواند در درمان بیماری هایی مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل قابل توجه باشد.
پیشگیری از زخم معده
یکی از مزایای مهم زیتون، جلوگیری از بروز زخم معده است. تحقیقات انجام شده در اسپانیا نشان داد که زیتون می تواند به پیشگیری و درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری که علت شایع بروز التهاب در معده و زخم معده است، کمک کند. این مطالعه نشان داد که ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در زیتون علیه باکتری هایی که باعث تخریب پوشش معده می شوند، عمل می کنند.
تقویت کننده مفاصل و استخوان
خواص ضدالتهابی اسیدهای چرب، پلی فنول ها و ویتامین E موجود در زیتون می تواند به کاهش شدت آستئوآرتریت و آرتریت روماتوئید کمک کند. این بیماري های التهابی غالبا تحت تأثیر رادیکال های آزاد ایجاد می شوند و آنتی اکسیدان های موجود در زیتون به مقابله با آن ها کمک می کند.
بهبود سلامت پوست و مو
زیتون برای پوست و مو نیز فایده دارد. زیتون سیاه حاوی اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان هایی است که می توانند به تغذیه و محافظت از پوست کمک کنند. ویتامین E برای حفاظت از پوست و مو در برابر خورشید و مبارزه با پیری زودرس بسیار مفید است. تحقیقات نشان داده اند که اسید اولئیک موجود در زیتون می تواند چین و چروک را حدود ۲۰ درصد کاهش دهد. برای داشتن یک چهره ی سالم و پرانرژی، صورت تان را با آب گرم بشویید و چند قطره روغن زیتون را روی صورت تان استعمال کنید. اجازه بدهید به مدت ۱۵ دقیقه بماند و سپس آن را بشویید. روغن زیتون را با زرده ی تخم مرغ مخلوط کنید تا دارویی مفید برای مرطوب کردن موها حاصل شود. ترکیب حاصل را روی موها بمالید، اجازه بدهید به مدت ۳۰ دقیقه بماند و سپس خوب شستشو دهید. شما همیشه می توانید زیتون را به رژیم خود اضافه کنید تا موها و پوست تان را از داخل تغذیه کنید.
هشدارهایی در مورد خوردن زیتون
مهم ترین چیزی که باید بعد از انتخاب زیتون ها بدانید و سپس به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید اثر جانبی است که ممکن است رخ دهد.
- آلرژی :در حالی که آلرژی مربوط به گرده درخت زیتون، شایع است،اما آلرژی به خود زیتون نادر است.پس از خوردن زیتون، افراد حساس ممکن است واکنش های آلرژیک را در دهان یا گلو تجربه کنند.
- فلزات سنگین:زیتون ممکن است حاوی فلزات سنگین و مواد معدنی نظیر بورون، گوگرد، قلع و لیتیوم باشد.مصرف یک مقدار زیاد از فلزات سنگین ممکن است به سلامتی شما آسیب برساند و ریسک ابتلا به سرطان را افزایش دهد. با این حال، مقدار این فلزات در زیتون به طور کلی زیر حد مجاز قانونی است. بنابراین، این میوه ایمن در نظر گرفته می شود.
- آکریلامید:آکریلامید با افزایش خطر ابتلا به سرطان در برخی مطالعات مرتبط است، اگرچه دیگر دانشمندان ارتباط را مورد سوال قرار می دهند.با این حال، مقامات توصیه می کنند میزان مصرف آکریلامید را تا حد ممکن محدود کنند.برخی از انواع زیتون - به خصوص - زیتون های رسیده سیاه کالیفرنیا ممکن است حاوی مقادیر بالایی از آکریلامید به دلیل پردازش باشند.
- می تواند باعث اسهال شود:چربی بالای موجود در زیتون ممکن است باعث برخی مشکلات گوارشی مانند اسهال شود. زیتون خواص روان کنندگی دارد پس وقتی به مقدار زیاد از آن مصرف کنید، سیستم بدنی ما نمی تواند بطور کامل آن را هضم کند در نتیجه، باعث اسهال خفیف تا متوسط می شود.
از اینکه در این مطلب همراه ما بودید متشکریم...