استادیوم پاناتنائیک یونان که با نام کالیمارمارو نیز شناخته میشود، یک استادیوم چند منظوره است که در آتن، یونان واقع شده است. این ورزشگاه یکی از نمادینترین و تاریخیترین مکانهای ورزشی در جهان است که میزبان اولین بازیهای المپیک مدرن در سال 1896 بوده. استادیوم پاناتنائیک (Panathenaic Stadium) در طول سالها تحت بازسازیهای مختلفی قرار گرفته است اما هنوز ساختار مرمری اصلی خود را حفظ کرده و خود را به یک شگفتی معماری جهان تبدیل کرده است.
استادیوم «پاناتنائیک» (Panathenaic) از مرمر ساخته شده و در نزدیکی کوه «پِندِلی» (Pendeli) قرار دارد. این سازه مرمری، تنها نمونه عالی نوع خود در جهان محسوب میشود. استادیوم پاناتنائیک را به «کالی مارمارو» (Kallimarmaro) یا «ساخته شده از مرمر زیبا» هم میشناسند. میتوانید این بنا را در پایین محله مسکونی «مِتس» (Mets) پیدا کنید. باغ ملی هم در طرف دیگر قرار دارد. امروزه این مجموعه چند منظوره برای ورزش و همچنین مراسم حمل مشعل المپیک که هر چهار سال یک بار برگزار میشود، مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخچه استادیوم پاناتنائیک به یونان باستان باز میگردد، زمانی که در ابتدا در قرن چهارم قبل از میلاد برای بازیهای پاناتنائیک که به افتخار الهه آتنا برگزار میشد. این بازیها یک رویداد فرهنگی کلیدی در یونان باستان بود و ورزشکاران را از سراسر کشور برای رقابت در این رویدادهای ورزشی مختلف مانند دویدن، کشتی و بوکس جذب میکرد. این استادیوم توسط معمار لیکورگوس طراحی شده و تماما از سنگ مرمر ساخته شده است.
در طول قرنها، این استادیوم برای اهداف مختلفی از جمله تمرین های نظامی در دوره روم و به عنوان مکانی برای مسابقات گلادیاتورها استفاده میشد. با این حال، استادیوم پاناتنائیک یونان در دوران بیزانس رو به نابودی رفت و در نهایت تا اواخر دهه 1800 که برنامه هایی برای احیای بازیهای المپیک در آن انجام شد، رها شد و دیگر مورد استقبال ورزشکاران و بازدیدکنندگان قرار نگرفت.
احیای بازیهای المپیک توسط معلم فرانسوی پیر دو کوبرتن رهبری شد که معتقد بود این بازیها میتواند به ارتقای درک و صلح بینالمللی کمک کند. آتن به عنوان شهر میزبان اولین المپیک مدرن انتخاب شد و استادیوم پاناتنائیک یونان که تازه بازسازی شده بود نیز به عنوان مکان اصلی برگزاری مسابقات انتخاب شد.
استادیوم قبل از بازیها تحت بازسازیهای گستردهای قرار گرفت و ساختار مرمری اصلی خود را حفظ و با آجر و سیمان به لحاظ استحکامی تقویت شد. ظرفیت صندلیها برای گنجایش 80000 تماشاگر افزایش یافت و امکانات جدیدی مانند رختکن و جعبه مطبوعات به آن اضافه شد.
مراسم افتتاحیه المپیک 1896 با حضور جورج اول پادشاه یونان و جمعیتی بالغ بر 50000 تماشاگر در استادیوم پاناتنائیک برگزار شد. این استادیوم میزبان مسابقاتی از جمله دو و میدانی، کشتی و وزنه برداری بود، در حالی که رویدادهای دیگری مانند دوچرخه سواری و شمشیربازی در مکانهای مجاور برگزار میشد.
موفقیت المپیک 1896 به تثبیت جایگاه استادیوم پاناتنائیک در تاریخ کمک کرد و از آن زمان تاکنون میزبان چندین رویداد مهم ورزشی از جمله بازی های مدیترانهای در سال 1991 و مسابقات جهانی دو و میدانی در سال 1997 بوده است. شایان ذکر است که برنامههای دیگری مانند کنسرت و تئاتر نیز در این استادیوم برگزار میشود.
امروزه، این استادیوم بخش مهمی از میراث فرهنگی آتن است و برای بازدیدکنندگانی که میخواهند درباره تاریخ غنی آن بیشتر بدانند، انتخابی عالی میباشد. بازدیدکنندگان میتوانند از استادیوم بازدید کنند، موزه را کاوش کنند و حتی در همان مسیری که بیش از یک قرن پیش ورزشکاران المپیک از آن استفاده میکردند، بدوند یا پیاده روی کنند.
استادیوم پاناتنائیک علاوه بر اهمیت تاریخی، یک شگفتی معماری نیز هست. استفاده از سنگ مرمر در ساخت آن ظاهری منحصر به فرد را به آن بخشیده و از سویی دیگر، توجه به جزئیات در کنده کاریها و طرحهای پیچیده روی دیوارها و قسمتهای نشیمن به راحتی نمایان است. این استادیوم گواهی بر مهارت و تجربه یونانیان باستان است که تا به امروز تحسین جهانیان را برانگیخته است.
استادیوم پاناتنائیک نمادی از میراث فرهنگی غنی یونان و مهمترین استادیوم در دنیای ورزش است. اهمیت آن در میزبانی اولین بازیهای المپیک مدرن قابل اغراق نیست و ارتباط مداوم آن به عنوان مکانی برای رویدادهای ورزشی و فرهنگی بزرگ گواهی بر میراث ماندگار آن است. استادیوم پاناتنائیک در قرن چهارم پیش از میلاد بنا شده و تنها استادیوم در دنیا است که آن را کاملا با سنگ مرمر سفید ساختهاند. وقتی نام المپیک میآید، ناخودآگاه هرکسی یاد یونان یا آتن میافتد. سفر به آتن بدون بازدید از این استادیوم تاریخی غیرممکن است.
