همانگونه که رژیم غذایی پرنمک برای سلامتی ما مضر است رژیم غذایی کم نمک نیز می تواند به ما اسیب وارد کند توصیه می کنیم در استفاده از نمک بیشتر مراقب باشیدمحققان در مطالعه ای جدید ادعا می کنند رژیم غذایی کم نمک می تواند برای سلامت قلب خطرناک باشد.محدود کردن نمک در رژیم غذایی به کمتر از ۳۰۰۰ میلی گرم در روز موجب افزایش ریسک بیماری قلبی مشابه با افراد مبتلا به فشار خون بالا که بیش از اندازه نمک می خورند می شود.مصرف بیش از اندازه زیاد یا بیش از اندازه کم سدیم (نمک) برای سلامت مضر است.
همچنان مصرف کمتر از ۱۵۰۰ میلیگرم سدیم در روز از تمامی منابع توصیه می شود.فقط افراد مبتلا به فشار خون بالا باید نگران کاهش مصرف نمک غذایی شان باشند. رژیم غذایی کم نمک موجب افزایش ریسک بیماری قلبی یا سکته تا ۲۶ درصد برای افراد بدون فشار خون بالا و ۳۴ درصد برای افراد مبتلا به فشارخون بالا می شود.اما برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، رژیم غذایی پرنمک موجب افزایش ریسک ۲۳ درصدی می شود.رژیم غذایی حاوی نمک زیاد در صورت عادی بودن فشار خون، به هیچ عنوان موجب افزایش ریسک بیماری قلبی نمی شود.
فواید مصرف نمک خوراکی
- نمک به تعادل قند خون کمک می کند، از این رو قسمتی از برنامه درمان بیماران دیابتی تنظیم نمک دریافتی آنهاست.
- نمک به نرم کردن و صاف کردن حنجره کمک می کند و از چسبناک شدن مخاط که در تنگی نفس مشاهده می شود جلوگیری می کند.
- به جذب مواد مغذی درون غذا کمک می کند.
- در تنظیم خواب نقش دارد.
- بر خشکی دهان و سرفه های خشک موثر است.
- برای بیماری زکام و سینوزیت موثر است.
- نمک یک آنتی هیستامین طبیعی به حساب می آید و برای آلرژی مفید می باشد.
- از کرامپ یا گرفتگی عضلات جلوگیری میکند.
- در فراهم کردن انرژی بدن نقش دارد.
- باعث بهبود عملکرد سلول های عصبی می شود.
- باعث خارج شدن اسیدیته زیادی به وجود آمده در بدن می شود.
عوارض جانبی حذف نمک از برنامه غذایی:
نمک خوراکی ترکیبی یونی متشکل از سدیم و کلر (NaCl) می باشد. نمک یکی از موارد اساسی جهت سوخت و ساز بدن، عملکرد صحیح عضلات و انتقال پیام های عصبی می باشد. البته نمک نیز مانند سایر مواد غذایی باید به اندازه مناسب مصرف شود.مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون شده و ریسک حملات قلبی و سکته مغزی را در فرد بالا می برد.سازمان بهداشت جهانی مصرف روزانه نمک را 5 گرم در روز اعلام کرده است.
احتمال اضافه وزن
نمک ید دار برای هورمون ها بسیار مهم است و اگر آن را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید، منبع ید در بدن شما محدود می شود و در نتیجه ممکن است دچار اضافه وزن، صورت پف کرده، خشکی پوست، ضعف و خستگی عضلانی شوید.
مشکلات قلبی
رژیم کمبود سدیم می تواند در کنار فواید خودش مشکلات قلبی را مخصوصاً برای افرادی که بیماری زمینه ای دارند، ایجاد کند. در نتیجه نمی توان این گونه رژیم ها را به همه پیشنهاد داد. مخصوصاً برای افرادی که می خواهند قلب سالمی داشته باشند. مطالعات نشان می دهد زمانی که ما غذای خیلی کم نمک و یا خیلی پرنمک می خوریم، هر دو می تواند وضعیت قلبی ما را دچار مشکل کند.
افزایش مقاومت به انسولین
مطالعات نشان می دهد زمانی که سدیم به اندازه کافی در رژیم غذایی ما وجود نداشته باشد، مقاومت به انسولین در بدن ما تحت تأثیر قرار می گیرد. یعنی بدن نمی تواند به خود انسولین پاسخ دهد و در نتیجه فشار و قند خون بالا خواهد رفت.
ظاهر شدن علائم کم آبی
زمانی که سطح سدیم به طرز شدیدی در خون افت کند، ممکن است علائمی مشابه با علائم کم آبی در بدن احساس کنید که شامل خشکی دهان، احساس سرگیجه و تکرر ادرار است.
احساس حالت تهوع
مصرف نکردن نمک تاثیر زیادی روی سطح کلسترول دارد و ممکن است علائمی را در بخش های مختلف بدن مانند قلب ایجاد کند که علائم دیگر آن نیز شامل حالت تهوع است.
مصرف نمک، کمتر یا بیشتر از میزان مورد نیاز می تواند مشکلاتی برای سلامت ایجاد کند. میزان نمک مصرفی مورد نیاز روزانه، مورد بحث کارشناسان قرار دارد. مصرف ۲۳۰۰ میلی گرم نمک در روز می تواند نقطه شروع مطمئنی برای همه افراد باشد.
گیاهخواری
اگر جزو گیاهخواران هستید، معمولا روزانه کمتر از ۵۰۰ میلی گرم سدیم مصرف می کنید. برای تعیین دقیق میزان نمک مصرفی از اپلیکیشن هایی کنترل کننده میزان مصرف نمک استفاده کنید.
عرق زیاد
اگر در مناطق گرم زندگی می کنید و یا کار شما با فعالیت زیادی همراه است و زیاد عرق می کنید باید بیشتر از حد معمول نمک مصرف کنید.
مصرف داروهای دیورتیک
داروی دیورتیک از موثرترین داروها برای درمان برخی بیماری ها هستند پس از مصرف سبب پُر ادراری در مصرف کنندگان می شوند. اگر شما جزو افرادی هستید که داروهای دیورتیک استفاده می کنید، این داروها باعث از دست رفتن سدیم بدن می شوند. میزان توصیه شده مصرف سدیم برای این افراد روزانه ۲۳۰۰ میلی گرم است.
نفخ زیاد
اگر به دلیل نفخ نکردن نمک مصرف نمی کنیدو به دلیل توجه زیاد به تناسب اندام از نفخ هراس دارید، ممکن است برای شما مشکلات زیادی به علت کمبود نمک در بدن پیش اید پس نمک در غذاهایتان بیشتر استفاده نمایید و بدانید نفخ با فعالیت بدنی و تعریق از بدن دفع می شود.
آیا نمک باعث چاقی یا لاغری می شود؟
نمک کالری ندارد و تغییر مصرف آن باعث چاقی یا لاغری نمی شود. نمک باعث افزایش حبس شدن آب درون بدن می شود، که این امر در صورت مصرف زیادی نمک و حبس شدن زیادی آب می تواند باعث افزایش وزن شود، اما این افزایش وزن به دلیل بروز چاقی نیست.
البته ممکن است مقداری از این آب بدن در زیر پوست تجمع یابد که به اصطلاح باعث مقداری ورم زیرپوستی می شود، مثلا ممکن است کات عضلانی کمتر به چشم آید. کم کردن مقدار نمک دریافتی نیز برعکس مطالب ذکر شده، باعث از دست رفتن آب بدن و در نتیجه کاهش وزن می شود، اما باز هم این کاهش وزن کاذب است و لاغری واقعی و کاهش چربی را در پی نخواهد داشت.
به وفور مشاهده می شود که در برنامه های رژیم غذایی کاهش وزن برخی مربیان و متخصصان تغذیه، استفاده ی نمک محدود و در مواردی حتی منع می شود! که این کار نتیجه ای جز کاهش وزن کاذب فرد و بازارگرمی آن متخصص یا مربی را در پی نخواهد داشت! تنها نکته ای که قابل قبول است در این خصوص، توصیه به مصرف عادی (نه زیاد و نه کم، در حدی که قبلا ذکر شد) می باشد.
چگونه مصرف نمک را کنترل و از مصرف زیاد آن پرهیز کنیم؟
- سر سفره نمکدان قرار ندهید.
- از ترشی ها، شورها و حتی خیارشور به مقدار محدود مصرف کنید.
- از سبزیجات و میوه ها بیشتر مصرف کنید چراکه پتاسیم موجود در آنها نمک را خنثی می کند.
- غذاهای آماده، مانند کنسروها، فست فود به خصوص سوسیس و کالباس، دارای مقدار زیادی نمک هستند، از مصرف زیاد آن ها پرهیز کنید.
- این که مقدار نمک غذای شما از نظر طعم مناسب است یا خیر، به عادت و حس چشایی شما نیز بستگی دارد. یعنی ممکن است در صورت کاهش نمک غذا، در ابتدا غذا برای شما بی مزه به نظر برسد، اما با گذشت زمانی نه چندان طولانی به کم نمکی غذا عادت کرده و دیگر آن غذاها بی مزه به نظر نمی رسند.
روشی برای اندازه گیری نمک موادغذایی
معمولا بر روی مواد غذایی مقدار سدیم آنها در مقدار 100 گرم از آن ماده قید شده است. جهت اندازه گیری نمک در 100 گرم از آن ماده غذایی، عدد مقدار سدیم آن را در عدد 5.2 ضرب کنید. عدد به دست آمده مقدار نمک موجود در 100 گرم آن ماده غذایی می باشد.
به عنوان مثال اگر در 100 گرم از محتوی کنسروی، 1 گرم پتاسیم موجود است، مقدار نمک آن در 100 گرم 5.2 می باشد. حال اگر مقدار گرم مصرفی خود را از آن ماده غذایی بدانید می توانید مقدار نمک دریافتی خود را محاسبه نمایید. مثلا اگر در 100 گرم ماده غذایی 4 گرم سدیم موجود باشد، نمک موجود در آن 10 گرم می باشد و شما در صورت مصرف 50 گرم از آن ماده 5 گرم نمک دریافت کرده اید.