حس زیبایی شناسی از جمله حس های مشترکی است که همه ما به شیوه های مختلف آن را درک و تجربه می کنیم اما با وجود مشترک بودن این حس در میان انسان ها، نظرها درباره تعریف و مصادیق "زیبایی" بسیار متنوع و متفاوت با یکدیگر است.
یکی از مهمترین ملاکهای زیبایی در افراد، زیبایی صورت می باشد. جوامع مختلف براي خود معيارهاي متفاوت و حتي متناقضي براي زيبايي دارند. مثلاَ در شمال اروپا فک پایین بزرگ نرمال و حتی زیبا شناخته می شود اما در نژاد ایرانی، فک بزرگ می تواند نازیبا تلقی شود یا در نژاد آفريقايي هر دو فك بيرون زده و جلو آمده است كه از نظر مردم بسياري از كشورها نازيباست اما در ميان خود آفريقايي ها زيبا و متناسب تلقي مي شود.
براي تعيين تناسب چهره بايد تمام اجزا آن از قبيل موها،پيشاني،ابروها و ... بررسي شوند كه فك بالا، پايين و دندان ها هم از جمله همين اجزا هستند. بعضي اوقات افراد فكر مي كنند اگر تغييري در فك شان داده شود چهره شان زيباتر مي شود درصورتي كه شايد اصلاَ فك ها مشكلي نداشته باشند و ناهنجاري مربوط به قسمت ديگري از صورت باشد. یک نکته مهم اینست که نسبتهای صورت باید در هماهنگی با نسبتهای بدن مثل قد و وزن باشد. به عنوام مثال، صورت یک فرد لاغر و قد بلند باید کشیده و استخوانی باشد و در صورتیکه در عمل جراحی صورت به این نکته دقت نشود و برای این فرد یک صورت کوتاه و گرد درست شود، بسیار نازیبا خواهد شد. در حالت نرمال باید فک بالا و پایین در نمای نیم رخ تقریبا" در یک خط قرار داشته و دندانهای بالا جلوتر از دندانهای پایین باشند. چانه باید کمی عقبتر از لب پایین قرار گیرد. ناهماهنگیهای فکین بسیار شایع بوده و غالب آنها مادر زادی می باشند. شایعترین این ناهماهنگی ها در نژاد ایرانی، جلو و بزرگ بودن فک پایین است که به راحتی با جراحی قابل اصلاح می باشد. بعضی از ناهماهنگی های فکین، مادرزادی نبوده و در سنین رشد روی می دهند مثل بیرون زدگی فک بالا در اثر مکیدن انگشت شصت در کودکان. ضربه به فك در دوران کودکی می تواند منجر به آسیب مرکز رشد فک پایین یعنی مفصل فک شده که در سنین بالاتر باعث کمبود رشد فک پایین می شود.
درمان اصلاح کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین
دوره درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین به میزان ناهنجاری بستگی دارد. هر چقدر میزان ناهنجاری در فک پایین بیشتر باشد، درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین نیز طولانی تر می شود. همچنین سن درمان نیز تاثیر زیادی در کاهش دوره درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین دارد. به این معنا که در کودکان و نوجوانان طول دوره درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین کمتر از سنین بالاتر است. به همین دلیل دندانپزشکان توصیه می کنند که در سنین کمتر برای درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین اقدام شود.
درمان مال اکلوژن در ارتودنسی
زمانی که طول دوره درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین به اتمام می رسد، فک پایین بیمار همراستا با فک بالای بیمار قرار می گیرد. به صورتی که با بستن دهان، هر دو لب پایین و بالا دقیقا بر یکدیگر منطق می گردد. نتیجه دیگر درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین، مرتب شدن دندانهاست که به صورت منظم در کنار یکدیگر قرار دارند. تکلم بیمار نیز به حالت عادی باز می گردد و بیمار می توانند بدون مشکل و به راحتی صحبت کند. غذا خوردن بیمار هم آسان تر می شود. زیبایی چهره نیز از نتایج مطلوب درمان ارتودنسی برای درمان کوچک بودن فک پایین یا عقب بودن فک پایین است.
عوارض جلو زدگی فک بالا چیست؟
گاهي به كودكان دچار اين مشكل دندان خرگوشي هم گفته مي شود كه از لحاظ روحي براي كودك ناخوشايند استگاهي این وضعیت منجر به لبخند لثه ای می شود. لبخند لثه ای به وضعیتی گفته می شود که در آن هنگام لبخند زدن یا صحبت کردن، بخش زیادی از لثه دیده می شود. برای اصلاح لبخند لثه ای بسته به سن بيمار می توان از درمان های مختلفی از جمله هدگير در كودكان وجراحی فک در بالغين بهره گرفت. در كودكان بسته به ماهيت اصلي مشكل درمان از دستگاه هاي فانكشنال با هدف اصلاح رشد فك پايين تا دستگاه هدگير جهت اصلاح بيرون زدگي فك بالا متغير است.در عمل جراحی فك، فک بالا کوتاه تر شده و تغییر موقعیت داده می شود تا موقعیت آن با فک پایین همراستا و متناسب شود.
همچنین شکل بینی تحت تأثیر شکل فک بالا قرار دارد. گاهی اوقات برجستگی بینی به علت بزرگی بیش از اندازه فک بالا و جلو زدگی آن، مشخص نیست. گاهی اوقات اصلاح شکل، اندازه و موقعیت فک بالا منجر به بهبود شکل بینی نیز می شود. ایجاد تغییرات شدیدتر در شکل بینی (جراحی زیبایی بینی) را می توان همراه با اصلاح فک در یک عمل جراحی انجام داد. این جراحی اصلاحی فک تأثیر زیادی بر عملکرد و زیبایی دندانها، لبخند و صورت می گذارد. از آنجایی که این عمل کاملاً از طریق داخل دهان صورت می گیرد هیچ جای زخمی بر جای نمی گذارد. معمولاً این عمل همراه با درمان ارتودنسی انجام میشود. طی درمان ارتودنسی دندان ها صاف و همراستا شده و آماده سازي بيمار جهت جراحي انجام می شود.
