همه ما کسانی را دیده ایم که در صورت، ناحیه فک ها و دهانشان ناهنجاری های دارند. مثلا فک پایین شان جلوتر یا عقب تر از حالت طبیعی است. و یا چانه کوچکی دارند. و موارد دیگری از این دست. این افراد اغلب از ناراحتی هایی مانند دردهای مزمن، مشکلات تنفسی، اشکالات غیر عادی در هنگام صحبت کردن، گاز گرفتن هنگام جویدن، سایش و شکستن بیش از حد دندان ها و غیره اذیت می شوند. این ناهنجاری ها به خاطر تعاریف رایج زیبایی شناسی در جوامع امروزی، به پایین آمدن اعتماد به نفس شان هم منجر خواهد شد. اما این مشکلات قابل اصلاح هستند. برای مثال در مورد زیبایی افرادی که آرواره بالا به اندازه کافی رشد نکرده ممکن است بینی شان نسبت به صورت خیلی بزرگ باشد. حرکت دادن فک بالا به جلو مشکلاتی را اصلاح می کند و صورت را هم که به جلو حرکت داده شده باعث می شود ویژگی های چهره آشکار تر و قابل توجه تر باشد. و یا چانه ای که عقب یا کوچک است؛ در این مورد، جراحی فک برای جلو بردن پایین چانه تعادل بیشتری به نیمرخ فرد بخشیده و باعث می شود بینی کمی کوچک تر و چانه برجسته تر به نظر برسد.
جراحی دهان، فک و صورت تخصصی است که بر روی جراحی ترمیمی صورت، جراحی تروما صورت، حفره دهان، سر و گردن، فک و همچنن زیبایی صورت تمرکز دارد.این جراحی یک تخصص دندانپزشکی است و جراحان برای تشخیص و درمان طیف گسترده ای از بیماری ها، صدمات و نقایص سر، گردن، صورت، فک ها و بافت های سخت و نرم ناحیه دهان و همینطور نقص های زیبایی شناختی این نواحی آموزش دیده اند.جراحی فک اغلب یک کار تیمی ست که با همکاری جراح دهان، فک و صورت و متخصص ارتودونسی انجام می شود. هر دو این ها رشته های تخصصی دندان پزشکی هستند چراکه دندان ها در این جراحی نقش بسیار مهمی دارند.
به عبارت دیگر بیمار نیاز به ارتودنسی و جراحی فک با هم دارد و درمان ارتودنسی پیش نیاز جراحی فک می باشد. برخی از این مشکلات اگر بیمار در سن مناسب مراجعه نکند و نیاز به جراحی فک داشته باشد شامل موارد زیر است:
- جلو بودن فک پایین
- عقب بودن شدید فک پایین
- عدم وجود چانه
- انحراف فک پایین
- انحراف فک بالا
- تنگی شدید فک بالا
- مشاهده شدن لثه به مقدار زیاد هنگام لبخند زدن
- نقایص و سندرم های مادزادی
- عوارض ناشی از ضربه به فک وصورت
عوارض جراحی فک چیست؟
بطور کلی یک جراح فک با تجربه و ماهر تمام پیچیدگی های ساختار فک و صورت را به خوبی برررسی کرده و سپس اقدام به جراحي فك می کند. پس مهارت جراح فک مهمترین عامل بروز عوارض است. با این وجود بعضی از مشکلات و عوارض جراحی فک را در ادامه مطلب برای شما توضیح می دهیم.
خونریزی
خونریزی جزئی پس جراحی فک طبیعی است و ممکن است یک تا دو هفته پس از جراحی فک، خون دماغ شوید. خونریزی داخل بافت نرم منجر به کبودی آن قسمت می شود و می تواند خیلی گسترده باشد. در مراحل اولیه، کبودی آرواره را می پوشاند اما اگر گسترش پیدا کند تا پایین گردن و بالای قفسه ی سینه را نیز در بر خواهد گرفت.
خونریزی غیر معمول وقتی است که هنگام جراحی نیاز به انتقال خون باشد با این حال گاهی اوقات ممکن است بیمار به تزریق خون نیاز داشته باشد. بعضی از بیماران قبل از جراحی خون خود را اهدا می کنند و اگر هنگام عمل نیاز بود از آن استفاده می کنند.
عفونت
در همه ی جراحی ها احتمال عفونت وجود دارد به همین دلیل هم در حین جراحی و هم پس از جراحی به شما آنتی بیوتیک داده می شود که اگر قرار است عفونتی ایجاد شود به راحتی درمان شود.
بی حس شدن
پس از جراحی فک در نواحی اطراف فک دچار بی حسی خواهید شد.اگر فک بالا عمل شده باشد ، بالای دندان ها بی حس خواهد شد و اگر فک پایین عمل شده باشد لب پایین و چانه بی حس خواهد شد و هنگامی که رشته های عصبی در حال بهبود هستند با احساس سوزن سوزن شدن روبرو خواهید شد. احساس عادی معمولا پس از ۶ ماه یا کمتر بر خواهد گشت.
گرفتگی بینی
گرفتگی بینی می تواند ناشی از لوله هایی باشد که در داخل سوراخ های بینی در هنگام جراحی جاگذاری شده است یا اینکه پس از جراحی فک بالا اتفاق بیفتد.وقتی که بینی دچار احتقان می شود می توان به وسیله اسپری های پاک کننده ی مخصوص بینی این مشکل را برطرف کرد. پنبه ی آغشته به آب گرم نیز می تواند برای بیرون آوردن ترشحات بینی مفید باشد. گرفتگی بینی معمولا یک تا دو هفته پس از جراحی ادامه خواهد داشت و پس از آن برطرف خواهد شد.
کاهش وزن
اوایل دوره ی پس از جراحی ،کاهش وزن تا ۲.۵ کیلو پیش بینی می شود. در بیشتر موارد کاهش وزن به دلیل کاهش اشتها می باشد که به پوشیدن الاستیک ها مربوط می شود. پس از هفته ی اول اشتهای شما باید به اندازه ی کافی بهبود یابد که بتواند وزن از دست رفته ی شما را جبران کند.
سفتی فک و صدای مفاصل فک
پس از جراحی ارتوگناتیک، مفاصل فک به مدت چند ماه سفت خواهد بود. بهترین تمرین برای غلبه بر سفتی مفاصل ،فعالیت های عادی فک مانند جویدن است .گاهی اوقات ممکن است صدای ساییده شدن در مفاصل هنگام شروع حرکت فک اتفاق بیفتد. این صداها ممکن است دائمی باشد اما کاربرد فک را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
تورم
تورم از خصوصیات بارز دوره ی بهبودی پس از جراحی فک است. قرار دادن یخ بر روی صورت در ۴۸ ساعت اول در کم کردن تورم موثر است. پس از آن گرمای خارجی به شکل پدهای حرارتی یا کمپرس گرم به کاهش تورم کمک می کند.