یکی از مهم ترین صنایع جهان، صنعت ساختمان سازی است که اهمیت آن با پیشرفت روزانه علم و تکنولوژی بیش از پیش شده است. به طوری که امروزه شاهد نظارت بیشتر بر طراحی و اجرای سازه های مختلف هستیم. رشد و شکوفایی صنعت ساخت و ساز در گرو افزایش سرمایه گذاری ها و نظارت بر این صنعت می باشد. به طور کلی، اسکلت یک سازه ، بنیادی ترین بخش آن است. به همین دلیل باید توجه بسیاری به آن معطوف شود. دوام و استحکام کافی یکی از ویژگی های مهم اسکلت سازه است. چون تنها در صورت برخوردای از استحکام کافی، سازه قادر به تحمل فشارهای مختلف خواهد بود. بیشتر سازه هایی که در ایران ساخته می شوند دارای دو نوع اسکلت که شامل اسکلت فلزی و اسکلت بتنی هستند، می باشد. المان ها و فاکتورهای متعددی از قبیل: منطقه آب و هوایی، میزان بودجه، شرایط و کیفیت اجرا، مسائل فنی سازه و … در انتخاب نوع اسکلت سازه نقش مهمی را ایفا می کنند.
اسکلت فلزی
اسکلت فلزی متشکل از فولاد، تیر و ستون می باشد. ستون های سازه اسکلت فلزی به دو صورت عمودی و افقی قرار گرفته اند و امروزه پیکر ساختمان های زیادی در سطح شهرهای کشور را پوشش داده اند. بنیادی ترین مصالح به کار رفته در اسکلت فلزی فولاد می باشد که در حال حاضر از پراهمیت ترین مصالح در صنایع ساخت و ساز به شمار می رود. از حائز اهمیت ترین مزایای فولاد که موجب گردیده تا در اسکلت فلزی به کار برده شود مقاومت بالا، جوش پذیری، شکل پذیری، خم پذیری، همگن بودن و ارتجاعیت محسوب می شود. به کار بردن اسکلت فلزی در سازه ها و ساختمان ها موجب گردیده تا از وزن کمتری بهره ببرند و در برابر هرگونه ضربه، فشار و عوامل بیرونی نظیر زلزله مقاومت و استحکام بیشتری نشان دهند. پس می توان گفت سازه های دارای اسکلت فلزی دارای تعادل نسبی بیشتری می باشند. گروه فنی قائم صنعت سپاهان سازنده و نصاب انواع اسکلت های فلزی جوشی ، پیچ و مهره ای در منتاژ های سبک و سنگین و ساخت انواع سوله و جرثقیل سقفی و دروازه ای میباشد.
مزایا اسکلت فلزی
- مقاومت بالا: به علت اینکه مقاومت فلز در کل زیاد است؛ پس تحمل بار زیاد را دارد. استفاده از این اسکلت ها در مکان هایی مانند سوله ها و ساختمان های مرتفع ، ساختمانهائی که روی زمینهای سست بنا می شوند، بسیار مناسب است.
- دارا بودن خواص یکنواخت: از آنجا که فلزات در کارخانه ها بزرگ تحت نظارت دقیق و کافی ،آماده می شوند. قطعا یکنواخت بوده و خواص آن یکسان است و کمتر تحت تاثیر محیط است.
- دوام: همه میدانیم که فولاد دوام بالایی دارد؛ بنابراین برای مدت طولانی میتوان از آن استفاده کرد. پیشنهاد می کنیم با انواع فولاد بیشتر آشنا شوید.
- شکل پذیری: فلزات امکان شکل پذیری زیادی داشته و می توانند، تمرکز تنش و نیروی دینامیکی و ضربه ای را تحمل کنند. اما مصالح بتن ترد و شکننده بوده و بسیار ضعیف هستند.
- تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی: بخش هایی از ساختمان فلزی که ضعیف می باشند؛ را در اثر محاسبات اشتباه، تغییر مقررات و ضوابط ، اجراء و …. با جوش یا پرچ یا پیچ کردن قطعات جدید ، تقویت نموده و یا قسمت یا دهانه هائی می توانیم اضافه کنیم.
- شرایط آسان ساخت و نصب: قطعات فلزی را می توانیم به راحتی در کارخانه تهیه کنیم.
- سرعت نصب: سرعت نصب قطعات فلزی نسبت به قطعات بتنی بیشتر است.
- پرت مصالح: از بین رفتن مصالح در تهیه این مواد کمتر است.
- وزن کم: به طور میانگین وزن ساختمان فولادی، بین ۲۴۵ تا ۳۹۰ کیلوگرم بر مترمربع و یا بین ۸۰ تا ۱۲۸ کیلوگرم بر مترمکعب است. با اینکه درساختمانهای بتن مسلح این میزان بین ۴۸۰ تا ۷۸۰ کیلوگرم برمترمربع یا ۱۶۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم برمترمکعب می باشد .
- اشغال فضا: ستون و تیرهای ساختمانهای فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از ساختمانهای بتنی هستند. سطح اشغال یا فضا مرده در ساختمانهای بتنی بیشتر می باشد.
نکته
توجه داشته باشید، سایز و حجم تیرها و ستون های اسکلت فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی، کمتر است، به همین دلیل فضای مرده سازه های فلزی کمتر خواهد بود. حجم فونداسیون با استفاده از اسکلت فلزی، کاهش می یابد. همچنین سازه فولادی در برابر انفجار نسبت به سازه بتنی رفتار بهتری دارد. قطعات سازه فلزی، یکبار مصرف نیستند و به خصوص اگر اجرای اسکلت فلزی با پیچ و مهره صورت گرفته باشد، دوباره قابل استفاده هستند. خاصیت ارتجاعی مناسب فولاد، این متریال را در برابر تنش های بزرگ، مقاوم کرده است. لازم به ذکر است، سطح زیربنا با اجرای اسکلت فلزی قابل افزایش می باشد. سازه های فلزی در مقابل فشارهای ناشی از زلزله از استحکام بالایی برخوردارند. فولاد دارای ویژگی هایی از قبیل: شکل پذیری، قابلیت جوشکاری و خم پذیری است. این ویژگی ها باعث شده تا مزایای اجرای اسکلت فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی بیشتر باشد. اگر مشکلی در سازه فلزی ایجاد شود، تعمیر و رفع عیب بدون نیاز به تخریب به راحتی امکان پذیر می باشد.
فولاد ماده اصلی اسکلت فلزی است. این ماده مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی ندارد، از این رو ابعاد آن در اثر خوردگی قطعات ممکن است کاهش یافته و به تعمیر و نگهداری نیاز داشته باشد. تعداد قطعات فلزی در اسکلت فلزی، زیاد است و ابعاد این قطعات کوچک می باشد. به همین دلیل آن ها نسبت به کمانش گرایش دارند که این موضوع یکی از معایب بزرگ سازه های اسکلت فلزی است. در صورتی که جوشکاری قطعات، مناسب نباشد و عدم نظارت دقیق مهندسین، مقاومت سازه را با مشکل مواجه خواهد کرد. مقاومت و تعادل سازه و ساختمان هایی که از اسکلت فلزی شاخته شده اند در دمای بالای ۵۰۰ درجه، کاهش یافته و امکان به خطر افتادن سازه بسیار است.
رولوه یا برداشت در معماری و ساختمان سازی
