وقتی تعداد ضربان قلب بشدت کاهش یابد برای جلوگیری از به خطر افتادن جان بیمار قلبی، راهی بجز کار گذاشتن باتری یا دستگاه ضربان ساز وجود نخواهد داشت.قلب در حالت طبیعی، هر دقیقه حدود 60 تا 100 ضربان دارد که به وسیله یک گره سینوسی دهلیزی در قلب تولید می شود. حال اگر به دلایلی این گره سینوسی اختلال پیدا کند یا در مسیر امواج الکتریکی داخل قلب اختلالی به وجود بیاید، ضربان قلب کاهش می یابد که در چنین شرایطی می توان از دستگاه ضربان ساز استفاده کرد. باتری قلب یک دستگاه پزشکی با بار الکتریکی است.جراح شما برای کمک به مدیریت ضربان قلب نامنظمتان به نام آریتمی، آن را زیر پوست قرار می دهد. باتری های قلب مصنوعی مدرن، دو بخش دارند.
یک قسمت، که مولد پالس نامیده می شود، شامل باتری و لوازم الکترونیکی است که ضربان قلب شما را کنترل می کند.بخش دیگر یک یا چند هدایت کننده است که منجر به ارسال سیگنال های الکتریکی به قلب می شود.
کار باتری قلب چیست؟
این وسیله قابلیت این را دارد که کند بودن ضربان قلب فرد را تشخیص داده و با ارسال یک جریان الکتریکی، ضربان منظم و طبیعی ایجاد کند.انواعی از باطری های قلب یا ضربان سازها، این توانایی را دارند که شوک الکتریکی هم وارد کنند که به آن ها ICD گفته می شود.
ممکن است قلب یک فرد دچار کندی ضربان باشد که اصطلاحاً به آن برادی کاردی گفته می شود و اگر قلب دچار تندی ضربان باشد، به آن تاکی کاردی می گویند.حال ببینیم که کندی یا تندی ضربانِ قلب منجر به بروز چه آسیب هایی می شود و ضرورت استفاده از پیس میکر یا اهمیت باطری قلب چیست؟ اگر ضربان کند بوده و قلب بیمار دچار برادی کاردی باشد این اختلال می تواند باعث غش کردن، تنگی نفس و خستگی شود.از طرفی اگر ضربان قلب شخص تند باشد و فرد دچار تاکی کاردی شده باشد، اندام های حیاتی بدن در معرض خطر و آسیب قرار گرفته و احتمال از دست دادن هوشیاری و حتی مرگ نیز برای بیمار وجود دارد.ضرورت استفاده از باطری قلب رفع این موارد و کنترل کردن آن ها است. نکته جالبی که در مورد این دستگاه ها وجود دارد این است که اکثر آن ها این قابلیت را دارند که تشدید فعالیت بدنی مثل ورزش کردن و بالا رفتن از شیب یا پله را پردازش کرده و ضربان قلب را بر آن مبنا تنظیم کنند.
انواع باتری های قلب
باتری های قلب در چند نوع موجود هستند که شامل:
- پیس میکرهای تک حفره ای: این نوع از باتری قلب معمولاً پالس های الکتریکی را از مولد پالس به بطن راست قلب حمل می کند.
- باتری قلب دوحفره ای: باتری قلب دو محفظه ای پالس الکتریکی را از مولد پالس به بطن راست و دهلیز راست قلب می رساند. تحریک ها به کنترل زمان بندی انقباضات بین دو اتاقک کمک می کنند.
- پیس میکرهای سه حفره ای یا سی آر تی (CRT) : باتری قلب بیونتریکولار، هر دو بطن خود را طوری هدایت می کند که همه یا بیشتر عضلات بطن با هم خون را پمپ کنند. این کار به قلب شما اجازه می دهد تا خون را موثرتر پمپاژ کند. از آنجا که این درمان مکانیسم پمپاژ بطنی را تحریک می کند، به عنوان درمان هماهنگ سازی دوباره قلبی (CRT) منسوب است.ابزارهایی به نام ای سی دی (ICD)، ای سی دی این توانایی را دارند که شوک الکتریکی هم وارد کنند و برای القا کردن شوک و در کنار عضله سینه نصب می شوند.
نحوه عملکرد باتری قلب
باتری قلب مصنوعی مدرن، دو بخش دارند.یک قسمت، که مولد پالس نامیده می شود، شامل باتری و لوازم الکترونیکی است که ضربان قلب شما را کنترل می کند. بخش دیگر یک یا چند هدایت کننده است که منجر به ارسال سیگنال های الکتریکی به قلب می شود. هدایت کننده ها سیم های کوچکی هستند که مولد ضربان به قلب شما هستند. جراح شما برای کمک به مدیریت ضربان قلب نامنظمتان به نام آریتمی، آن را زیر پوست قرار می دهد.
چرا من به باتری قلب نیاز دارم؟
باتری قلب آریتمی (هرگونه اشکال و ایراد در ضربان طبیعی قلب را آریتمی می گویند) را درمان می کند:
- تاکی کاردی: یک تپش قلب که خیلی سریع اتفاق می افتد. اگر ضربان قلب تند و فرد دچار تاکی کاردی شده باشد، خطر و آسیب اندام های حیاتی بدن وجود داشته و احتمال از دست دادن هوشیاری و حتی مرگ نیز برای بیمار وجود دارد.
- برادی کاردی: ضربان قلبی که خیلی آهسته است. اگر ضربان کند بوده و قلب بیمار دچار برادی کاردی باشد این اختلال می تواند باعث غش کردن، تنگی نفس و خستگی شود.
اگر قلب شما به سرعت و یا به کندی خون را پمپ می کند، به یک باتری قلب نیاز دارید. این دستگاه ها قابلیت این را دارند که به پردازش تشدید فعالیت بدنی مثل ورزش کردن و بالا رفتن از شیب یا پله پرداخته و ضربان قلب را بر آن مبنا تنظیم کنند.
برخی افراد نیاز به نوع خاصی از باتری قلب به نام باتری بیونتریکولار قلب یا بیونت دارند. اگر دچار نارسایی شدید قلبی شدید، ممکن است به یک بیونت نیاز داشته باشید. بیونت باعث می شود که دو طرف قلب با هم همگام شوند. این روش به عنوان درمان تطابق دوباره قلبی شناخته می شود.
نصب باطری قلب
این دستگاه زیر پوست بدن و در قسمت فوقانی سینه یا شکم نصب می شود. باید بدانید که عمل نصب باتری در بدن یک عمل جراحی بدون درد بوده و افراد از این بابت نباید نگرانی داشته باشند. بعد از نصب شدن باتری، پزشک می تواند با استفاده از یک رایانه مخصوص به نام «پروگرمر» دستوراتی که نیاز است را از طریق امواجی مخصوص به پیس میکر منتقل کرده و همچنین می تواند اطلاعاتی که توسط باتری جمع آوری شده است را دریافت کرده و بازخوانی کند.
چگونگی عمل نصب دستگاه باطری قلب
نصب این دستگاه نیاز به یک عمل جراحی كوچك دارد ولي حتما بايد در بیمارستان انجام گیرد. قبل از آغاز عمل داروی آرام بخش را از راه وریدی به بیمار تزریق می کنند که این دارو می تواند باعث خواب آلودگی و احساس راحتي وی شود. سپس محل نصب باطری قلب را بی حس می کنند. امکان دارد که برای پیشگیری از عفونت، به بیمار آنتی بیوتیک نیز داده شود. با توجه به انتخاب محلِ نصب که سمت چپ سینه باشد یا سمت راست، پزشک یک سوزن به سیاهرگِ بزرگ شانه وارد می کند و با استفاده از آن سیم های پیس میکر را به مکان مورد نظر در قلب می فرستد. این کار با استفاده از دیدن تصاویر اشعه ایکس روی مانیتور انجام می گیرد که به آن«هدایت فلوروسکوپی» گفته می شود. بعد از قرارگیری سیم ها در محل مورد نظر، پزشک روی پوستِ سینه یک شکاف ایجاد می کند. سپس محفظه ای شامل باتری و ژنراتور را زیر پوست قرار داده و سرِ آزاد سیم هایی که در قلب جای گرفته اند را به محفظه وصل می کند. در نهایت پزشک معالج باتری را تست کرده و در صورتی که عملکرد آن درست باشد جای برش را بخیه زده و عمل جراحی نصب باطری قلب پایان می پذیرد.
باتری قلب موقت
یک باتری قلب سبب کنترل سیستم الکتریکی بدن و ضربان قلب شما می شود و با هر تپش قلب، یک ضربه الکتریکی از بالای قلب به پایین حرکت می کند و ماهیچه های قلب شما را به منقبض کردن نشانه می دهد.
همه باتری های قلب مصنوعی دائمی نیستند و برخی باتری های قلب موقت هستند. باتری های قلب موقت می توانند انواع خاصی از مشکلات را کنترل کنند. متخصص قلب می تواند تشخیص دهد که شما به باتری قلب دائم نیاز دارید یا موقت. ممکن است پس از حمله قلبی یا جراحی قلب به یک ضربان قلب موقتی نیاز داشته باشید.
چه کسانی به باطری قلب نیاز دارند؟
پزشکان، استفاده از این باطری ها را برای عارضه های بسیاری پیشنهاد می دهند. شایع ترین عارضه هایی که نیاز به باطری دارند، برادی کاردی و بلوک قلب هستند. در عارضه برادی کاردی ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است. انسداد قلب، زمانی رخ می دهد که یک سیگنال الکتریکی در مسیر حرکتش در قلب کند یا متوقف شود.پزشکان در موارد زیر هم استفاده از باطری قلب را توصیه می کنند:
- پیری یا بیماری قلبی که توانایی گره سینوسی برای تصحیح ریتم ضربان قلب را از بین برده باشد.
- بیماری که پیش از این برای درمان نوعی آریتمی به نام فیبریلاسیون دهلیزی تحت درمان قرار گرفته باشد.
- بیماری که باید برخی داروهای قلب مثل بتا بلاکر ها را مصرف کند؛ زیرا این داروها می توانند ضربان قلب را بیش از اندازه کند کنند.
- بیماری که غش کند یا سایر علائم کندی ضربان قلب را داشته باشد.
- بیماری که دارای اشکال در عضله ی قلبی باشد که باعث شوند سیگنال الکتریکی خیلی کند از میان عضله قلب عبور کند.
- افراد مبتلا به برخی از بیماری های قلبی ارثی یا مادرزادی یا افرادی که عمل جراحی پیوند قلب داشته اند.
- کودکان، نوجوانان و بزرگسالان همگی می توانند از باطری قلب استفاده کنند.
طول عمر باتری قلب چقدر است؟
طول عمر باتری قلب ۷ تا ۱۰ سال است. طول عمر دقیق آن بستگی به میزان استفاده دارد. هنگامی که باتری قلب ضعیف میشود، باید آن را عوض کنید.
پس از جایگذاری باتری قلب، چند مرتبه یک بار باید به پزشک مراجعه کنیم؟
شش هفته پس از جراحی کاشت، ارزیابی کامل باتری انجام می شود. تنظیم باتری قلب، طول عمر آن را افزایش می دهد. پس از آن، هر سه ماه یک بار باید عملکرد باتری با تلفن ارزیابی شود. نحوه ارزیابی باتری قلب با استفاده از تلفن، به شما توضیح داده می شود. همچنین یک یا دو مرتبه در سال باید معاینه کامل توسط پزشک صورت بگیرد. در صورتی که باتری قلب شما سه حفره ای باشد ممکن است لازم باشد هر شش ماه یک بار برای اطمینان از عملکرد درست دستگاه به پزشک خود مراجعه کنید.
با وجود دستگاه باطری قلب چه کارها یا شغل هایی ممنوع است؟
فردی که عمل نصب باطری قلب انجام داده است نباید به هیچ وجه به شغلی مانند خلبانی بازگردد. همچنین فعالیت و اشتغال در محیط هایی که ولتاژ الکتریکی بالایی دارند یا در آن محیط ها سیستم های رادار یا آهن رباهای بزرگ وجود دارد، جایز نیست و در صورتی که شخص می خواهد در چنین محیط هایی حضور داشته باشد حتماً قبل از مراجعه به آن ها باید با پزشک خود مشورت کند. در ضمن در زمینه فعالیت ها و روابط جنسی نیز باید بداند که پیس میکر خللی در آن ایجاد نمی کند مگر اینکه ضربان قلب به بالاتر از حدی برسد که دستگاه برای آن برنامه ریزی شده باشد كه البته اين فعاليت ها معمولا باعث رسيدن به آن حد نمي شوند. در صورت رخ دادن این اتفاق باتری به وی شوک خواهد داد و نیاز است که با پزشک در این مورد مشورت کند. همچنین این ایجاد شوک در فردِ دارای باتری خطری برای شریک جنسی وی نخواهد داشت و فقط امکان دارد که شریک او مقداری احساس خارش یا لرزش بر روی پوست خود داشته باشد.
نوار قلب و نکات مهم در مورد آن
