نوار قلب یکی از روشهای ساده و قدیمی است که بوسیله آن میتوانیم عملکرد قلب را مورد بررسی قرار دهیم و از صحت و یا عدم سلامت قلب مطلع شویم. این اطلاعات از طریق امواج الکتریکی تولید شده توسط قلب که به صورت نموداری بر روی یک کاغذ شطرنجی توسط دستگاه الکتروکاردیوگرام ترسیم میشود به دست می آید.
الکترودهایی از دستگاه به نقاطی از بدن شامل قفسه سینه, دست ها و پاها وصل می شوند تا فعالیت الکتریکی قلب را از تماهای مختلف بر روی کاغذی که درجه بندی شده است ثبت کند. نوار قلب یکی از مهم ترین و در دسترس ترین اقدامات تشخیصی در بیمارانی است که با درد قفسه سینه به اورژانس و بیمارستان مراجعه می کنند و برای بررسی مشکلات حاد قلبی به خصوص سکته قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.اگر شما در وضعیت اورژانسی نباشید, بهتر است که قبل از گرفتن نوار قلب, کمی استراحت کنید و از استرس دور باشید و همچنین غذای سنگین و نوشیدنی هایی که کافیین زیاد دارد مصرف نکرده باشید.
تاریخچه نوار قلب
این آزمایش در سال ۱۹۰۲ برای کمک به تشخیص بیماری قلبی و دیگر مشکلات قلب اختراع شد و جزء مهم ترین دستاوردهای پزشکی محسوب می شود. باتوجه به اظهارات کتابخانه ی پزشکی ملی ایالات متحده، علامت اختصاری EKG بر اساس املای الکتروکاردیوگرام در زبان آلمانی است (که elektrokardiogramm است). گاهی ممکن است پزشکان از EKG برای جلوگیری از اشتباه گرفتن ECG و الکتروانسفالوگرام (یا EEG نوار مغز) استفاده کنند.EKG تستی سریع، آسان و بدون درد است که طی آن پزشک سنسورهایی را به پوست فرد متصل می کند تا بتواند سیگنال های الکتریکی قلب را اندازه گیری کند.
کاربردهای نوارهای قلبی گسترده است اگرچه بیشترین و مرسوم ترین استفاده ای که از آن برده می شود، در بررسی سکته قلبی باشد. در حمله سکته قلبی, تغییرات مشخصی در نوار قلب دچار ایجاد می شود که نه تنها در بررسی وجود یا عدم وجود سکته قلبی کمک کننده است بلکه همچنین می تواند محل و شدت سکته قلبی را تعیین نماید.
نارسایی قلب یکی از بیماری های قلبی است که اگر منجر به بزرگ شدن تمام یا قسمتی از قلب بشود, توسط این نوار تشخیص داده می شود.تشخیص دقیق آریتمی ها یا بی نظمی قلبی از موارد بسیار مهمی است که تنها با انجام نوار قلب میسر است.نوارهای قلب می تواند اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را نشان دهد.در بیمارانی که دچار مسمومیت های دارویی یا غذایی شده اند و یا افرادی که به قصد خودکشی از داروهای نامشخصی استفاده کرده باشند, نوار قلب می تواند در بررسی وضعیت قلب و سایر ارگان های بدن به پزشک کمک کند.در بیمارانی که دچار حمله ناگهانی عصبی (پانیک) شده باشند چون علایم مشابهی با سکته قلبی دارد فلذا اهمیت تشخیصی نوار قلب در افتراق این دو حمله قیزیکی-روانی اهمیت دارد.
نوار قلب محدودیتهای خاص خود را نیز دارد و نباید آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی مطرح کرد, فلذا بسیاری از بیماریها را نیز نمی توان با نوار قلب تشخیص داد و باید از روشهای معاینه یا آزمایشی و تست های تشخیصی دیگر کمک گرفت، لذا انتخاب صحیح هر وسیله تشخیصی برای هر بیماری قلبی بسیار حائز اهمیت است و این انتخاب بر عهده پزشک است.
تست نوار قلب چیست؟
تست نوار قلب (به انگلیسی EKG) یک آزمایش تشخیصی است که متخصص قلب و عروق برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب فرد از آن استفاده می کنند.عملکرد قلب به این صورت است که یک سری سیگنال های الکتریکی در نقاط خاصی از قلب تولید می شود، سپس این سیگنالهای الکتریکی در مسیر مشخصی در سراسر قلب منتقل می شود. نتیجه نهایی از تولید این پیام های الکتریکی تولید تپش یا ضربان قلب است. این ضربان یا تپش باعث انقباض ماهیچه های قلب می شوند و خون را به سرتاسر بدن منتقل می کنند. مشکلات قلبی باعث تغییر روند هدایت سیگنال ها و صدای قلب می شود. متخصصان از EKG برای اندازه گیری این سیگنال های الکتریکی، ضربان قلب نرمال، بررسی صدای قلب و عملکرد آن در جهت تشخیص بیماری ها و مشکلات قلبی استفاده می کنند.
آیا بین ECG و EKG تفاوتی وجود دارد؟
خیر این دو علامت تفاوتی با هم ندارند. ECG و EKG علامت های اختصاری متفاوتی برای آزمایش مشابهی هستند که الکتروکاردیوگرام یا همان نوار قلب نامیده می شود. برخی از افراد ممکن است به الکتروکاردیوگرام، الکتروکاردیوگراف هم بگویند.
هدف از گرفتن EKG چیست؟
EKG مشکلات مربوط به ضربان قلب را در فرد بررسی می کند. پزشکان می توانند از EKG برای جمع آوری اطلاعات در موارد زیر استفاده کنند:
- گره سینوسی دهلیزی یا گره سینوسی، قسمتی از قلب است که باعث تولید ضربان قلب می شود.
- گره دهلیزی بطنی
- مسیرهای هدایت عصبی در قلب
- سرعت و ریتم قلب
- اندازه یا ضخامت حفره های خاص قلب.
کاربردهای نوارهای قلبی گسترده است اگرچه بیشترین و مرسوم ترین استفاده ای که از آن برده می شود، در بررسی سکته قلبی باشد. در حمله سکته قلبی, تغییرات مشخصی در نوار قلب دچار ایجاد می شود که نه تنها در بررسی وجود یا عدم وجود سکته قلبی کمک کننده است بلکه همچنین می تواند محل و شدت سکته قلبی را تعیین نماید.
نارسایی قلب یکی از بیماری های قلبی است که اگر منجر به بزرگ شدن تمام یا قسمتی از قلب بشود, توسط این نوار تشخیص داده می شود.تشخیص دقیق آریتمی ها یا بی نظمی قلبی از موارد بسیار مهمی است که تنها با انجام نوار قلب میسر است.نوارهای قلب می تواند اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را نشان دهد.در بیمارانی که دچار مسمومیت های دارویی یا غذایی شده اند و یا افرادی که به قصد خودکشی از داروهای نامشخصی استفاده کرده باشند, نوار قلب می تواند در بررسی وضعیت قلب و سایر ارگان های بدن به پزشک کمک کند.در بیمارانی که دچار حمله ناگهانی عصبی (پانیک) شده باشند چون علایم مشابهی با سکته قلبی دارد فلذا اهمیت تشخیصی نوار قلب در افتراق این دو حمله قیزیکی-روانی اهمیت دارد.
نوار قلب محدودیتهای خاص خود را نیز دارد و نباید آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی مطرح کرد, فلذا بسیاری از بیماریها را نیز نمی توان با نوار قلب تشخیص داد و باید از روشهای معاینه یا آزمایشی و تست های تشخیصی دیگر کمک گرفت، لذا انتخاب صحیح هر وسیله تشخیصی برای هر بیماری قلبی بسیار حائز اهمیت است و این انتخاب بر عهده پزشک است.
نحوه گرفتن نوار قلب
گرفتن نوار قلب نیاز به مهارت و دقت کافی دارد تا فعالیت های قلب به طور واضح بر روی کاغذ ثبت شود و اطلاعات مفید و دقیقی در اختیار پزشک بگذارد تا به کمک آن پزشک بتواند از وضعیت سلامت قلب مطمئن شود.
پرستار یا تکنسین بوسیله قرار دادن ده الکترود بر روی قفسه سینه که به دستگاه متصل است این کار را انجام میدهد. دستگاه اطلاعات لازم در ارتباط با فعالیتهای قلب را از طریق این الکترودها بر روی کاغذ ثبت میکند.این فرایند در مدت زمان کمتر از ده دقیقه طول میکشد و کاملا بدون درد است و فقط ممکن است. بعد از جدا کردن الکترودها از روی قفسه سینه فقط ممکن است کمی پوست قرمز شود که چندان مهم نیست و بیمار بلافاصله میتواند به طور عادی به فعالیتهای روزمره بپردازد.
اهمیت گرفتن نوار قلب
هنگام بالا رفتن فشار خون قلب به علت اینکه بتواند از عهده فشار وارد شده برآید بزرگتر از حد معمول میشود که این امر باعث افزایش ولتاژ در الکترو کاردیو گرام میشود و شاخص غیر مستقیمی از اندازه قلب را فراهم میکند. هنگامی که فردی دچار هایپرتروفن بطن چپ میشود باید برای درمان فورا فشار خونش را پایین بیاورند. چون افزایش فشار خون نمایانگر این است که ماهیچه قلب تحت فشار بیشتری است تا بتواند با وجود افزایش غیر طبیعی فشار خون، خون را به همه نقاط بدن پمپاژ کند.
نوار قلبی بیمار دچار نقص عضو چگونه انجام می شود؟
چنانچه بیمار در دست یا پا دچار آمپوتاسیون (قطع عضو) شده یا عضو در گچ باشد، لید را به نزدیک ترین قسمت به اندام وصل می کنیم. در نقاط دارای ضخامت می توان از پوارهای لید سینه ای برای گرفتن لید دست و پا استفاده کرد. یعنی سیم مربوط به دست یا پا را با یک پوار به پوست متصل می کنیم.چنانچه بیمار در حال تشنج یا لرزش ناشی از سرما باشد نوار قلبی پارازیت زیادی خواهد داشت که برای کاهش آن لید را به قسمت پروگزیمال دست یا پا (بخشی که به قلب نزدیک تر باشد) وصل می کنند.
روش کار به این شکل است که سیمهای مربوط از طریق گیره ها یا بادکشهای مخصوصی به بدن وصل می شوند و بعد از تنظیم دستگاه، 12 لید قلبی و 1 لید بلند از فرد گرفته می شود. وصل بودن درست تمام سیم ها برای گرفتن یک نوار قلب دقیق لازم است. محل وصل شدن بادکش های جلوی قلبی نیز اهمیت خاصی دارد و فرد باید با این کار کاملا آشنا باشد.بایستی که بیمار ساعت و سایر لوازم فلزی خود را در بیاورد. سیم های مربوط به جلوی قلب نیز با بادکش های خاص و یا ترتیب مشخصی از جلوی قلب تا پهلوی چپ به بیمار چسبانده میشوند و سپس به صورت اتوماتیک یا دستی 12 نوع مختلف نوار گرفته می شود.
در هر نوع سیم های خاصی دریافت الکتریسیته را بر عهده دارند، تا در نهایت نمایی کامل از قلب برداشته شود. 6 نوار اول وظیفه ثبت لیدهایی از دست و پا را به عهده دارند و 6 نوار دوم مربوط به سیم های جلوی قلبی می باشند. در ضمن معمولاً یک نوار بلند تر از لید شماره 2 گرفته می شود تا سلامت ضربان قلب در طول زمان مشخص شود.
در مورد تپش قلب و علت ان چه می دانید؟
