آیا ابتلا به بیماری قلبی پایان فعالیت ورزشی است؟ 

نتایج تحقیق ۲۰ ساله محققان کلینیک مایو در روچستر، مین آمریکا نشان می دهد خطرات ورزش برای کودکان با بیماری های ژنتیکی قلبی را می توان از طریق یک فرایند تصمیم گیری مشترک مدیریت کرد. دکتر مایکل آکرمن، متخصص ژنتیک قلب مدیر کلینیک مایو گفت: وقتی در سال ۲۰۰۰ به کارکنان کلینیک مایو ملحق شدم رویکرد رایج در مورد ورزشکاران مبتلا به بیماری های ژنتیکی قلبی که در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفته بود را نپذیرفتیم و پس از مشاهده تاثیرات ناامیدکننده و مخرب عدم صلاحیت ورزشکاران، تصمیم گرفتیم فرآیند تصمیم گیری مشترک و آگاهانه را بپذیریم.

محققان ۶۷۲ ورزشکار بیمار مبتلا به بیماری های ژنتیکی قلبی را که مستعد ابتلا به ایست قلبی ناگهانی(از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب) بودند را تحت نظر گرفتند. بیماری های ژنتیکی قلبی شامل ۴۹۵ سندرم کیوتی طولانی، یک بیماری ژنتیکی قلبی بود که باعث غش، تشنج، ایست قلبی ناگهانی و مرگ ناگهانی قلبی می شود. ۱۷۷ بیمار دیگر شرایطی از جمله کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک داشتند که در آن عضله قلب به طور غیر طبیعی ضخیم می شود.

این تحقیق شامل ورزشکاران شرکت کننده در ورزش های سازمان یافته و رقابتی بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ بود. در ورزشکاران مبتلا به بیماری ژنتیکی قلبی که تصمیم گرفتند برای پیگیری به بازی بازگردند، هیچ مرگی به ورزش مربوط نمی شد. حوادث غیرکشنده ای که طی و بعد از ورزش اتفاق افتاد شامل غش به دلیل آریتمی، تشنج، تپش قلبی بطنی علامت دار و شوک های مرتبط با دفیبریلاتور قلبی کاشتنی (ICD) آنان بود. در این تحقیق ۲۹ بیمار مبتلا به سندرم کیوتی طولانی یک یا چند رویداد قلبی مرتبط با موفقیت و بیماران مبتلا به سایر بیماری های ژنتیکی قلبی در طول بازگشت به بازی ۱۴ رویداد غیرکشنده قلبی داشتند. محققان سوابق هر ورزشکار را برای جزئیات بالینی، درمان ها، پیشرفت های قلبی و ورزش بررسی کردند. البته زمان بازگشت به بازی برای هر ورزشکار منحصربه فرد بود. آکرمن بیان کرد: تصمیم گیری مشترک برای بازگشت به بازی دارای مراحل مهمی بود که برای موفقیت آن بسیار مهم است. این مراحل شامل آزمایش کامل، برنامه درمانی سفارشی، بحث در مورد خطرات، مرور دستورالعمل های فعلی برای مشارکت در ورزش و تصمیم متقابل والدین و ورزشکار است سپس مربیان و مسئولان مدرسه مطلع و اقدامات ایمنی مانند داشتن یک دستگاه دفیبریلاتور الکترونیکی خودکار شخصی اجرا می شوند. سایر اقدامات ایمنی شامل اجتناب از مصرف داروهای طولانی مدت کیوتی در مورد سندرم کیوتی طولانی، حفظ آبرسانی مناسب، تعادل الکترولیت ها و مشاوره های پیگیری سالانه با متخصص ژنتیک قلب برای ارزیابی مجدد خطر و بررسی درمان است.

برخی ورزشکاران، به ویژه آنانی که دارای نوعی بیماری ژنتیکی قلبی هستند که با فعالیت ورزشی شتاب می گیرد، فرایند تصمیم گیری مشترک به معنی توصیه به ورزشکار در عدم برگشت به ورزش مورد نظر است.

فاکتورهای ریسک برای بیماری قلبی

فاکتورهای ریسک زیادی برای افزایش احتمال بیماری های قلبی وجود دارند که برخی از آن ها قابل کنترل هستند. این فاکتورها عبارتند از:

• فشار خون بالا
• کلسترول بالا و سطوح پایین کلسترول خوب (HDL)
• استعمال دخانیات
• چاقی
• عدم تحرک فیزیکی
• ابتلا به برخی بیماری های زمینه ای مانند دیابت

ورزش و فشار خون

افراد غیرفعال ۳۰ تا ۵۰٪ بیشتر از فشار خون بالا نسبت به افرادی که فعالیت دارند رنج می برند (رابطه معکوس بین فعالیت بدنی و بروز فشار خون بالا وجود دارد)، تمرینات بدنی شدید باعث کاهش فشار خون ۴ تا ۱۰ ساعت پس از فعالیت خواهد شد؛ بنابراین، فعالیت روزانه ممکن است به پیشرفت چشمگیر بالینی برسد؛ تمرینات هوازی بیشترین مزیت را در حفظ فشار خون دارند که در نتیجه مقاومت دینامیکی و مقاومت ایزومتریک در تمرینات با شدت متوسط ​​انجام می شود.

درمان بیماری قلبی با ورزش

برنامه ورزشی، زمانی از احتمال موفقیت بیشتری در پیشگیری و درمان بیماری های قلبی عروقی برخوردار خواهد بود که ورزش به عنوان یک تفریح و نه یک اجبار باشد. مسأله مهم انتخاب فعالیت هایی است که از آنها لذت ببرید و راه هایی پیدا کنید که بتوانید فعالیت های مزبور را بیشتر و راحت تر انجام دهید تا به سلامت قلب و عروق خود کمک کنید.

در این قسمت نکاتی در این زمینه ذکر می شوند:

• ورزش ها و فعالیت های جسمانی متنوعی انجام دهید تا احساس خستگی نکنید. برای پیشگیری از بیماری های قلبی، علاوه بر پیاده روی معمول روزانه، جهت حفظ انگیزه برخی از فعالیت های هدفمند نظیر باغبانی، یا فعالیت های با شدت بیشتر نظیر دوچرخه سواری نیز انجام دهید.
• از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود دعوت نمایید تا با همدیگر ورزش کنید. هر دوی شما از لذت فعالیت گروهی و فواید جسمانی ورزش از جمله سلامت قلب بهره مند خواهید شد. هنگام ورزش در بیرون از منزل، لباس مناسب و راحت بپوشید، برای مثال از کفش هایی استفاده کنید که مناسب شما و نوع فعالیت تان باشد.
• جهت سرگرم کردن خود در حین ورزش و فعالیت، می توانید موسیقی گوش کنید یا تلویزیون تماشا کنید.
• اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید، از ورزش بیش از حد پرهیزکنید. برای بهره مندی از فواید قلبی عروقی ورزش لازم نیست یک ورزشکار حرفه ای باشید و یا خود را خیلی خسته کنید. با ورزش های آرام تا متوسط شروع کنید و سپس بتدریج شدت و میزان فعالیت خود را افزایش دهید تا به بیش از نیم ساعت تا یک ساعت دربیشتر روزهای هفته برسد.
• برای درمان بیماری های قلبی، راه هایی را پیدا کنید تا فعالیت های روزمره شما ورزشی تر باشند. بجای آوردن کارگر، کارهای منزل و باغچه خود را خودتان انجام دهید. بجای رانندگی تا مغازه پیاده روی کنید. بجای مسیر میان بر از یک مسیر طولانی و سربالایی استفاده کنید
• شما می توانید از راه های مختلفی میزان فعالیت خود را افزایش دهید. بطوریکه تعداد ضربان قلب شما افزایش نیابد ولی روزانه انرژی بیشتری بسوزانید. بجای فکرکردن به اینکه چگونه می توانید کمتر کار کنید، راه هایی را پیدا کنید که در منزل، محل کار و در تعطیلات فعالیت بیشتری انجام دهید.

برای شروع در این قسمت مواردی ذکر می شوند، اما نمونه های دیگری از این موارد را خود شما می توانید ذکرکنید:

• از کنترل تلویزیون استفاده نکنید و یا هنگامیکه می خواهید در حین تماشای تلویزیون، نوشیدنی بخورید از شخص دیگری نخواهید که آن را برای شما بیاورد. خودتان بلند شوید و به آشپزخانه بروید تا فعالیت بیشتری داشته باشید و به بهبود بیماری قلبی خود کمک کنید.
• هنگامیکه با تلفن صحبت می کنید سر پا بایستید و قدم بزنید. هنگامیکه در ایستگاه قطار یا فرودگاه منتظر هستید، بجای نشستن در اطراف قدمی بزنید.
• برای پیشگیری از بیماری قلبی و افزایش سلامت قلب، در محوطه پارکینگ بجای پارک کردن در نزدیک ترین محل، نقطه ای دور را انتخاب کنید. یا ماشین خود را چندکوچه مانده به مقصد پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید.
• از هرفرصتی برای بالا رفتن از پله ها در منزل یا مکان های عمومی استفاده کنید. بجای پله برقی یا آسانسور، از پله معمولی استفاده کنید. این کار باعث می شود تا کالری بیشتری بسوزلنید و به سلامت قلب و عروق خود کمک کنید.
• در مناسبت هایی شرکت کنید که نیاز به قدم زدن یا ورزش کردن داشته باشند.
• برای پیشگیری و درمان بیماری قلبی، در مسافرت، از استخر و اتاق ورزش هتل استفاده کنید. همچنین برنامه ای برای پیاده روی در سطح شهر بجای رانندگی ترتیب دهید.
• به فکر خرید وسایل ورزشی نظیر دوچرخه ثابت و تردمیل باشید تا در هنگام گوش دادن به موسیقی یا مطالعه کتاب یا تماشای تلویزیون از آن ها استفاده کنید و به سلامت قلب خود کمک کنید.
• حتماً در اوقات فراغت ورزش کنید. در گلف مسیر بازی را با پای پیاده طی کنید، بجای قایق موتوری از قایق پارویی در تفریحات استفاده کنید و بجای تنیس دو نفره، تنیس یکنفره بازی کنید. ورزش برای درمان بیماری های قلبی بسیار مفید می باشد.
• یک گام سنج بخرید و با هدف دستیابی به 10 هزار قدم پیاده روی روزانه، پیاده روی را شروع نمایید. هر 2000 قدم معادل 1/6 کیلومتر است.

تاثیر ورزش بر بیماری های قلبی و عروقی

شواهد مزیت استفاده از ورزش در بیماری عروق کرونر (CAD) قانع کننده است، ورزش در پیشگیری اولیه و ثانویه نشان داده شده است. فواید ورزش بیشتر از نتایج تکنیک های PCI (مداخله کرونر مغزی) است. یک آزمایش کنترل شده تصادفی اخیرا با مطالعه و تشخیص میزان اثربخشی کوتاه مدت تاثیر فعالیت بدنی بر سلامت برای حفظ آمادگی جسمانی بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی پس از اتمام دوره توانبخشی قلبی انجام شد. مطالعه بر روی مردان مبتلا به بیماری عروق کرونری پایدار، طی یک دوره دو ساله، نشان داد که مداخله ورزشی منظم از بیماری عروق کرونری سطحی نسبت به همه اقدامات بهتر عمل کرد: میزان “Event free survival” پس از 24 ماه در گروه ورزشی 78٪ و در مقابل 62٪ در گروه بیماری عروق کرونری سطحی بود. در دو سال، حداکثر میزان اکسیژن (VO2max) در گروه ورزشی 10٪ و در مقابل 7٪ در گروه بیماری عروق کرونری سطحی افزایش یافته بود. نشانگرهای التهابی در گروه ورزشی بهبود یافته است: سطح پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا و سطح اینترلوکین 6 پس از دو سال ورزش متوسط 41 و 18 درصد به طور قابل توجهی کاهش یافت، به ترتیب، هیچ تغییری در گروه بیماری عروق کرونری سطحی مشاهده نشد.

تمرینات بدنی در پیشگیری ثانویه از انفارکتوس میوکارد

دستورالعمل های پیشگیری ثانویه برای بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد: به دنبال انفارکتوس میوکارد، بیماران باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز از نظر جسمی فعال باشند تا جایی که تنفس به میزان اندک باشد. افرادی که در این سطح فعال نیستند باید به تدریج فعالیت خود را افزایش دهند. آن ها باید از سطحی ساده شروع کنند و با افزایش آمادگی جسمانی، مدت زمان و شدت فعالیت را افزایش دهند.

اگرچه فعالیت اوليه با استفاده از ارگومتر سنج، فعاليت بدني را در مقايسه با جلسات استاندارد توان بخشی افزايش نداد، اما يك کار آزمایی تصادفي كنترل شده استفاده از چرخه ارگومتر را در دوره بعد از عمل جراحي قلب به عنوان انتخابي مناسب براي توان بخشی بيمار دانست.

ورزش و نارسایی قلبی

فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب (CHF) نیز تاثیرگذار است: تمرین ورزشی در بیماران مبتلا به نارسایی خفیف تا متوسط قلب منجر به پیشرفت آماری معنی دار در حداکثر ضربان قلب، حداکثر برون ده قلبی، اوج VO2، آستانه بی هوازی، آزمون پیاده روی 6 دقیقه ای و HRQL (پرسشنامه کیفیت زندگی) می شود.

ورزش در سالمندان برای درمان بیماری قلبی

اگر بدلیل کهولت سن یا ناتوانی جسمانی قادر به انجام فعالیت جسمانی شدید نیستید، برخی ورزش های روزانه برای سلامت قلب شما مفید خواهند بود. اگر قادر به پیاده روی، باغبانی یا شنا هستید، بتدریج مدت زمان اینگونه فعالیت های خود را افزایش دهید تا از فواید قلبی و عروقی ورزش بیشتر بهره مند شوید. برخی ورزش ها مانند تنیس روی میز، برای شروع خیلی خوب هستند. اگر روی صندلی چرخدار (ویلچر) هستید، می توانید روزانه 30 تا 40 دقیقه را به ورزش های دست یا تمرینات با صندلی چرخدار (ویلچر)، اختصاص دهید. در صورت امکان در کلاس هایی ثبت نام کنید که برنامه ورزشی تعدیل شده مناسب با توانایی شما را ارایه می دهند. چنین کلاس هایی ممکن است در خانه های سالمندان، انجمن های بازنشستگی یا بیمارستان ها ارائه شوند.

تغییرات در سبک زندگی

اصلاح سبک زندگی، نقش مؤثری در پیشگیری، کنترل و درمان بیماری های قلبی دارد. رژیم غذایی، یکی از نخستین مواردی است که باید تغییر کند. مصرف سدیم کمتر، رژیم غذایی کم چربی و حاوی مقادیر زیاد میوه و سبزی، به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک خواهد کرد. به علاوه، ورزش منظم، ترک مصرف دخانیات و الکل، موارد دیگری هستند که به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک می کنند.

سبک زندگی سالم

ابتدا لیست مفصلی از عادات روزمره خود شامل داروهای مصرفی، میزان ورزش روزانه، رژیم غذایی، سابقه خانوادگی بیماری قلبی و سکته مغزی، سابقه شخصی فشارخون بالا یا دیابت، علائمی مانند سرگیجه و کمبود انرژی تهیه کنید و در اختیار پزشک نیز بگذارید. با توجه به نکات زیر مشکلاتی که در سبک زندگی خود می بینید را با مشورت پزشک خود، اصلاح کنید:

• خوردن غذاهای سالم یعنی با چربی و کربوهیدرات کم و پروتئین مناسب
• مصرف میوه و سبزیجات تازه با فیبر بالا
• انجام منظم ورزش و فعالیت روزانه که میزان توصیه شده آن روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه و دو ساعت و نیم در هفته است
• کاهش مصرف نمک

• ترک دخانیات، چون نیکوتین موجب انقباض عروق خونی و اختلال در گردش خون و انتقال اکسیژن و افزایش ریسک ابتلا به آترواسکلروز می شود.

• کنترل فشارخون
• ورزش منظم
• حفظ سطوح کلسترول سالم
• کاهش وزن اضافه
• مصرف غذای سالم

• شاید انجام تمامی این تغییرات با یکدیگر سخت یا ناممکن باشد بنابراین با پزشک درباره آن ها مشورت و در ابتدا ضروری ترین تغییرات را اعمال کنید. حتی گام های کوچک به منظور رسیدن به این اهداف کمک قابل توجهی بره سالم تر شدن زندگی خواهند کرد.

• مراجعه به پزشک و چک آپ منظم