بیماری های مربوط به قرنیه چشم چیست؟
قرنیه قسمتی شفاف از کره چشم است که در قسمت جلویی (قدامی) کره چشم قرار دارد و روی آن را بطور طبیعی لایه ای از اشک می پوشاند. قطر قرنیه 12-11 میلی متر می باشد و شفافیت آن بخاطر عدم وجود رگهای خونی دربافت آن است. برای تغذیه سلولهای موجود در بافت قرنیه مواد غذایی از طریق مایع زلالیه که در فضای پشت قرنیه قرار دارد وارد بافت قرنیه می شوند و اکسیژن لازم نیز جهت سوزاندن مواد غذایی از طریق اشک چشم که روی قرنیه را پوشانده وارد بافت قرنیه می شود.(اکسیژن موجود در اشک نیز از طریق هوای بیرون وارد اشک می شود).
قرنیه دو کار مهم برای چشم بعنوان عضو بینایی انجام می دهد:
1- حفاظت از ساختارهای زنده و ظریف داخل چشم: که از طریق ایجاد مانع برای میکروبها و عوامل مخرب بیرونی (مثلاً پاشیده شدن مواد شیمیایی به چشم) صورت می گیرد.
2- انکسار پرتوهای نوری به داخل کره چشم جهت کمک به تشکیل تصویر اشیاء بیرون بروی پرده شبکیه که سطح داخلی کره چشم را می پوشاند. گفته می شود حدود 70 درصد پردازش تصویری کره چشم مربوط به قرنیه می باشد.عمل انکسار پرتوهای نوری توسط قرنیه بعلت انحناء سطح قدامی(جلویی)آن است که به ساختمان قرنیه شکل عدسی محدب را میدهداگر این انحناء به مقدارطبیعی نباشد در آن صورت قرنیه یا محدب تر عمل می کند (انکسارقوی تر- نزدیک بینی) ویا با تحدب کمتر باعث انکسار نور به داخل کره چشم می شود (انکسارضعیف تر - دور بینی) البته باید در نظر داشت که در دوربینی یا نزدیک بینی تنها شکل تحدب قرنیه نقش ندارد بلکه فاکتورها ی دیگری نیز مثل طول قدامی خلفی (جلو تا عقب کره) چشم نیز نقش دارند. بنابراین می شود تصور کرد که کسی قرنیه سالم با تحدب طبیعی داشته باشد ولی دوربین یا نزدیک بین باشد.
اگر به چشم به عنوان یک دوربین نگاه کنیم، قرنیه مانند شیشه جلوی لنز دوربین است. قرنیه نه تنها یک پنجره شفاف است که نور در مسیر خود به سوی چشم از آن عبور می کند، بلکه قسمت اعظمی از عمل متمرکزسازی پرتوهای نور را نیز در چشم انجام می دهد. بیماری های قرنیه از مهمترین بیماری های چشم محسوب می شود که می تواند سبب کدری، انحراف، زخم و نهایتا کوری چشم گردد.
انواع مختلفی از بیماری های قرنیه ای وجود دارد. سه نوع مهم آن عبارتند از: قرنیه مخروطی (keratoconus) که به آن قوز قرنیه هم گفته می شود، دیستروفی اندوتلیال فوچس و بیماری غیرالتهابی قرنیه تاولی.
قرنیه مخروطی، شامل ضعیف شدن و نازک شدن مرکز قرنیه است. در این حالت، قرنیه شکل گنبدی به خود می گیرد. پیشرفت بیماری می تواند سریع، تدریجی یا منقطع باشد. قرنیه مخروطی معمولا در هر دو چشم رخ می دهد، اما می تواند تنها در یک چشم نیز بروز کند.
دیستروفی اندوتلیال فوچس، ناهنجاری وراثتی لایه سلول درونی قرنیه است که آندوتلیم نامیده می شود. هدف این لایه پمپ کردن مایعات به بیرون از قرنیه است، تا آن را نازک و شفاف نگه دارد. زمانی که آندوتلیم سالم نباشد، مایعات به بیرون پمپ نشده و قرنیه شروع به تورم می کند که سبب می شد تا قرنیه تار شده و بینایی کاهش یابد.
بیماری غیرالتهابی قرنیه تاولی بیماری است که در آن قرنیه برای همیشه متورم می شود. این بیماری بدلیل آسیب دیدن لایه درونی قرنیه و آندوتلیوم، و عدم توانایی در راندن مایعات به بیرون از بافت رخ می دهد.
نشانه های بیماری های قرنیه ای
- در قرنیه مخروطی، زمانی که قرنیه برآمده یا فرورفته می شود، بینایی تا حد زیادی تار شده و استفاده از لنزهای تماسی که اغلب درمان اولیه این بیماری هستند، دشوار می گردد. لنزهای تماسی ممکن است بدلیل شکل نامنظم قرنیه روی چشم باقی نمانند.
- فرد مبتلا به دیستروفی اندوتلیال فوچس یا بیماری غیرالتهابی قرنیه تاولی ممکن است ابتدا در شب یا نور خورشید، درخشش همراه با پرتوهای نور را مشاهده کند. هرچه این بیماری حادتر شود، ممکن است دید در صبح، مه آلود یا تار شود و در طول روز شفاف تر گردد و نهایتا ممکن است دید اصلا واضح نشود.
- برخی بیماری های قرنیه ای ممکن است بسیار دردناک باشند.
خونریزی زیر ملتحمه
ملتحمه لایه بافتی نازک و شفافی است که صلبیه (اسکلرا) را می پوشاند. ملتحمه خارجی ترین لایه پوششی کره چشم است. عروق کوچک ملتحمه ممکن است خود به خودی یا به دنبال ضربه یا بیماری های خاصی پاره شوند و در نتیجه منجر به خروج خون از رگ به بافت زیر ملتحمه و قرمزی ناگهانی چشم شود. خونریزی زیر ملتحمه ای به صورت لکه ای قرمز روشن یا تیره بر روی قسمت سفیدی چشم ظهور می کند.
خونریزی زیر ملتحمه علامتی ندارد و فرد ممکن است قرمزی چشم خود را در آینه ببیند یا شخص دیگری به وی بگوید که چشمش قرمز شده است. خونریزی زیر ملتحمه به ندرت ممکن است با درد مختصری همراه باشد. ملتحمه نمی تواند با سرعت خون خارج شده را جذب کند؛ در نتیجه خون در بافت زیر ملتحمه گیر می افتد.
معمولا خونریزی زیر ملتحمه بدون هیچگونه سابقه ضربه ای به چشم اتفاق می افتد. حتی عطسه و سرفه محکم ممکن است باعث پاره شدن رگهای ظریف و خونریزی شود. معمولا نیازی به درمان ندارد. قرمزی چشمتان ممکن است شما را نگران کند؛ اما خونریزی زیر ملتحمه غالباً بی خطر است و ظرف دو هفته یا بیشتر خود به خود و تدریجا جذب می شود.
آلرژی های چشمی
آلرژی چشمی یا کنژنکتیویت آلرژیک، پدیده بسیار شایع است. آلرژی باعث آبریزش بینی و چشم ها، سرفه، عطسه و اشکال در تنفس، گرفتگی بینی، عطسه، خارش و تورم پوست، پوست خشک و قرمز و جوش های پوستی می شود.
ملتحمه لایه بافتی نازک و شفافی است که صلبیه (اسکلرا) را می پوشاند. آلرژی چشمی زمانی رخ می دهد که یک ماده حساسیت زا (آلرژن) بافت چشم را تحریک می کند و هیستامین آزاد شود. در نتیجه پلک ها و ملتحمه چشم قرمز و متورم شده و دچار خارش می شوند. آلرژی چشم اغلب با آلرژی بینی همراه است. در این حالت، شخص دچار خارش، گرفتگی بینی و عطسه می شود. این وضعیت به طور معمول هنگام بروز حساسیت های فصلی و موقتی ایجاد می شود.
خارش چشم ها
بیشتر اوقات، خارش چشم به دلیل نوعی آلرژی ایجاد می شود. یک ماده تحریک کننده (به نام آلرژن) - مانند گرده ، گرد و غبار و شوره حیوانات - باعث ترشح ترکیباتی به نام هیستامین در بافت های اطراف چشم می شود که منجر به خارش ، قرمزی و تورم می شود. مالیدن به بهبود خارش چشم کمک نمی کند. در واقع ، می تواند اوضاع را بدتر کند.
آلرژی چشم دارای اشکال و اندازه های مختلف است و می تواند فصلی یا چند ساله باشد.
آلرژی های فصلی باعث بیماری ورم ملتحمه آلرژیک می شود. این بیماری بیشتر در بهار و پاییز دیده می شود و به دلیل تعداد زیاد گرده گل و قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا در فضای باز مانند چمن و علف های هرز ایجاد می شود. از طرف دیگر ، آلرژی های سالانه در تمام طول سال وجود دارند و به دلیل عواملی مانند کپک و گرد و غبار ایجاد می شوند.
در بعضی موارد ، محصولی که استفاده می کنید می تواند باعث خارش چشم مربوط به آلرژی شود. به عنوان مثال ، برخی از افراد به محلول های لنز تماسی خود حساسیت نشان می دهند. سایر محصولات که دارای ترکیباتی هستند که ممکن است باعث خارش چشم شما شوند عبارتند از: اشک مصنوعی که برای درمان خشکی چشم استفاده می شود. آرایش؛ و لوسیون ، کرم و صابون.
اما آلرژی تنها دلیل خارش چشم نیست. اگر (علاوه بر خارش) چشم های شما سوزش نیز دارد، علت آن ممکن است سندرم خشکی چشم یا اختلال عملکرد غده میبومیا باشد ، نه آلرژی. به همین ترتیب، اگر پلک های شما قرمز و ملتهب باشد، ممکن است بیماری به نام بلفاریت داشته باشید که ناشی از باکتری ها و در بعضی موارد مایت های میکروسکوپی است که روی پلک ها زندگی می کنند.
اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید ، خارش چشم می تواند استفاده از لنز را بسیار ناخوشایند کند. گاهی اوقات ، اگرلنز تماسی خود را بیش از حد طولانی می پوشید یا مرتباً آنها را تعویض نمی کنید ، این امر می تواند باعث خارش چشم شود.
التهاب عفونی ملتحمه یا کنژنکتیویت عفونی
ملتحمه لایه بافتی نازک و شفافی است که صلبیه (اسکلرا) را می پوشاند. ملتحمه خارجی ترین لایه پوششی کره چشم است. کنژنکتیویت یا التهاب ملتحمه، التهاب و عفونت این لایه است. علل عفونت ملتحمه چشم معمولاً عفونتهای ویروسی یا باکتریایی است. کنژنکتیویت ممکن است منجر به بروز احساس وجود خارجی در یک یا هر دو چشم شود. در موقع بیدار شدن، ممکن است چشم پر از ترشحات باشد. سفیدی چشم نیز قرمز می شود.
تراخم:
یک عفونت شدید چشمی می باشد که در اثر عامل بیماریزا ي کلامیدیاتراکوماتیس بوجود می آیدو سبب کوري می شود.این بیماري از طریق تماس مستقیم،استفاده از وسایل شخصی مشترك و مگس یا پشه این بیماري منتقل می شود.این بیماري در شیرخواران و کودکان با حداقل عارضه می باشد و برطرف می گردد ولی در برزگسالان اغلب حاد می باشد و عوارض دارد.پیشگیري از این بیماري از طریق رعایت بهداشت فردي امکان پذیر است.با تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک این عارضه قابل درمان می باشد
کور رنگی:
در این بیماري فرد دچار نقص دید رنگی،عدم توانایی در تشخیص سایه هاي خاصی از رنگ و یا در موارد شدید عدم توانایی در دیدن رنگ بطور کامل می باشد.تعداد کمی از مردم بطور کامل کوررنگ می باشند.اکثر افراد دچار کوررنگی در تشخیص رنگ هاي قرمز وسبز(رایج ترین کور رنگی) ویا آبی و زرد(کمتر رایج) دچار مشکل می باشند.افراد کاملاً کوررنگ اشیاء را به صورت سیاه و سفید و یا در سایه هاي خاکستري می بینند.شدت کوررنگی از خفیف تا شدید(با توجه به علت آن ) قابل تغییرمی باشد.دید رنگ در اثر رنگدانه هاي حساس به نور در شبکیه چشم ایجاد می شود.در بخش مرکزي شبکیه چشم (ماکولا) سلول هاي مخروطی حساس به نور قرمز،سبز و یا آبی می باشد که بر اساس طول موج،نور را تشخیص می دهد.اگر سلول هاي مخروطی فاقد یک یا بیشتر از رنگدانه هاي حساس به نور باشد فرد قادر به دیدن یکی یا بیشتر ازسه رنگ اصلی نمی باشد.بیماري کورنگی معمولاً یک بیماري ارثی می باشد که از مادر به پسر منتقل می شود اما برخی از بیماري ها و صدمات به عصب بینایی یا شبکیه چشم سبب این بیماري میگردد.بیماري هایی که در ایجاد کوررنگی موثر هستند شامل:دیابت،گلوکوم،تحلیل شبکیه،آلزایمر،پارکینسون،اعتیاد شدید به الکل،سرطان خون،کم خونی داسی شکل و... می باشد.