بیماری اختلالات مرتبط با تروما چیست؟

اختلال استرس پس از آسیب (PTSD :Post-Traumatic Stress Disorder) از جمله اختلالاتی است که از نظر تاریخچه و سیر پرفراز و نشیب واژه گزینی از نظر تعریف، سبب شناسی، تشخیص، درمان و پیش آگهی بسیار پیچیده و متنوع است. به صورت کلاسیک و ثبت شده اولین بار طی جنگ های انفصالی آمریکا (1365-1361) پزشکان از نوعی عارضهٔ عصبی در سربازان جبههٔ جنگ به نام غم غربت (Nostalgia) نام بردند و بعداً از اصطلاحات دیگری چون نوروز ترس و سندروم تلاش (Effort syndrome) و به طور مشخص قلب تحریک پذیر سربازان (Soldiers irritable heart)، اصطلاح نورآستنی(Traumatic neurosis) مطرح شد. در جریان جنگ روسیه و ژاپن(1905-1904)، پزشکان روسی اصطلاح هیستری (Hysteria) و ضعف عصبی (Nourosthenia) را به کار بردند. در سال 1909-1900 که نفوذ روانکاوی به ویژه در ایالت متحده آمریکا بسیار چشمگیر بود، پزشکان تشخیصی تحت عنوان «نوروز ضربه ای» را توضیح دادند.

اختلالات مرتبط با تروما و استرس در DSM5

در کتاب DSM 5 بخشی مستقل برای اختلالات مرتبط با تروما و استرس هست که زیرشاخه هایی دارد. این زیرشاخه ها اختلال استرس پس از حادثه (PTSD)، اختلال دلبستگی واکنشی (RAD)، اختلال تعامل اجتماعی بی قید و بند (DSED)، اختلال استرس حاد (ASD)، و اختلال سازگاری هستند. هر کدام از این اختلالات نشانه ها و معیارهای خود را دارند که در DSM 5 برای شناسایی و تشخیص آمده است.

اختلالات مرتبط با تروما و استرس با اختلال وسواسی اجباری (OCD)، اختلال اضطراب و چند اختلال دیگر همایندی یا Comorbidity دارند. پس در تشخیص اختلالات مربوط به تروما و استرس باید دقت کرد که استرس در فرد با اختلال دیگری قابل توجیه نباشد. اگر اختلال دیگری دلیل بهتری برای بروز حالت تنش در فرد باشد نمی توان تشخیص اختلالات مرتبط با تروما و استرس را درست دانست. به یاد داشته باشید که تشخیص اختلال روانی از سوی روان شناس انجام می شود. پس به خودتان یا دیگران برچسب نزنید و اگر نشانه ها را دیدید با روان شناس گفت و گو کنید.

تروما و اختلالات مرتبط با استرس

در گذشته این دسته از اختلالات روانی در گروه اختلالات اضطرابی قرار داشتند. اما امروزه این دسته جدا در نظر گرفته می شود. قرارگرفتن در موقعیت استرس زا و آسیب به شخص باعث بروز این نوع بیماری های اعصاب و روان می شود. انواع اختلالات مربوط به استرس شامل موارد زیر می شود.

اختلال استرس حاد

اضطراب شدید بعد از یک موقعیت آسیب زا مانند جنگ، بلای طبیعی یا مرگ یکی از نزدیکان باعث بروز این اختلال می شود. این اضطراب شدید حدودا تا یک ماه بعد از حادثه ادامه دارد. علائم آن شامل موارد زیر است:

• تغییر واقعیت در ذهن
• فراموشی جنبه های مهم آن موقعیت استرس ‍زا
• فلاش بک های واضح از رویداد
• کاهش پاسخ عاطفی
• خاطرات ناراحت کننده از موقعیت استرس زا
• مشکل در تجربه احساسات مثبت

اختلالات سازگاری

اختلالات سازگاری هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی که یک تغییر ناگهانی مانند طلاق، پایان یک رابطه، جابه جایی یا ازدست دادن شغل در زندگی شخص ایجاد می شود، ممکن است در پاسخ به آن دچار اختلالات سازگاری شود. علائم آن شامل موارد زیر است.

• اضطراب
• تحریک پذیری
• حالات افسرده
• نگرانی
• عصبانیت
• ناامیدی
• احساس انزوا

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

زمانی که شخص یک تجربه آسیب زا مانند تجاوز جنسی، حمله فیزیکی یا مرگ یکی از عزیزان را تجربه می کند، ممکن است دچار اختلال استرس پس از سانحه شود. آن خاطرات تروما اثرات آسیب زایی روی شخص ایجاد می کنند. علائم این اختلال شامل موارد زیر می شود.

• احیای تروما با خاطرات و کابوس ها
• بی حسی
• مشکلات خواب
• دوری از افراد یا مکان های خاص
• احساسات شدید از قبیل ترس، نگرانی یا خشم

اختلال دل بستگی واکنشی

این نوع اختلال کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی که کودک در سال های اول زندگی با مراقبان بزرگسال خود رابطه سالمی نداشته باشد، دچار این اختلال می شود. علائم آن عبارتند از:

• دوری و کناره گیری از مراقبان بزرگسال
• اختلالات اجتماعی
• اختلالات عاطفی

قرارگرفتن در موقعیت استرس زا و انواع آسیب می تواند باعث بروز اختلالات مرتبط با استرس شود. این اختلال شامل استرس حاد، اختلال سازگاری، استرس پس از سانحه و دل بستگی واکنشی می شود.

عوامل خطر اختلال استرس پس از تروما

افراد در تمام سنین می توانند اختلال استرس پس از تروما را داشته باشند. با این حال، بعضی از عوامل ممکن است پس از یک حادثه تروماتیک احتمال ابتلا به PTSD را افزایش دهند، مانند:

• تجربه ترومای شدید یا طولانی مدت
• تجربه حوادث دیگر در زندگی، مانند سوء استفاده جنسی دوران کودکی
• داشتن کاری که خطر ابتلا به عواقب تروماتیک را افزایش می دهد، مانند پرسنل نظامی
• داشتن سایر مشکلات بهداشت روان مانند اضطراب یا افسردگی
• عدم وجود یک پشتیبانی خوب شامل خانواده و دوستان

شایع ترین حوادثی که باعث PTSD می شود عبارتند از:

• سوء استفاده فیزیکی از کودک
• خشونت جنسی
• حمله فیزیکی
• تهدید با سلاح
• تصادف

بسیاری از رویدادهای دیگر نیز می توانند به PTSD منجر شوند مانند آتش سوزی، فاجعه طبیعی، سرقت، سقوط هواپیما، شکنجه، آدم ربایی، تشخیص بیماری های تهدید کننده حیات، حمله تروریستی و دیگر حوادث خطرناک و شدید.

عوارض جانبی اختلال استرس پس از تروما

اختلال استرس پس از سانحه می تواند کل زندگی شما را مختل کند؛ شغل، روابط، سلامتی و لذت بردن از فعالیت های روزمره. داشتن PTSD ممکن است خطر ابتلا به سایر مشکلات روحی روانی را افزایش دهد، مانند:

• افسردگی و اضطراب
• مسائل مربوط به مواد مخدر یا مصرف الکل
• اختلالات خوردن
• افکار و اعمال خودکشی

جلوگیری اختلال استرس پس از تروما

دریافت کمک و پشتیبانی به موقع از طرف خانواده، دوستان و متخصصان ممکن است از واکنش های طبیعی تنش زا جلوگیری کند.

تشخیص اختلال استرس پس از تروما

برای تشخیص اختلال استرس پس از تروما پزشک شما احتمالا موارد زیر را بررسی می کند:

• معاینه فیزیکی برای بررسی مشکلات پزشکی که ممکن است باعث ایجاد علائم شما شود
• ارزیابی روانشناختی که شامل بحث در مورد علائم و نشانه های شما و رویداد یا حوادثی است که منجر به اختلال شدند
• از معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده کنید که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است

تشخیص PTSD مستلزم قرار گرفتن در معرض یک رویداد است که تهدید واقعی یا احتمالی مرگ، خشونت یا آسیب جدی را شامل می شود. قرار گرفتن در معرض آن ممکن است در یک یا چند مورد از این موارد رخ دهد:

• شما مستقیما رویداد آسیب زا را تجربه کردید
• شما شخصا شاهد رویداد آسیب زا به دیگران باشید
• شما مکررا در معرض جزئیات گرافیکی حوادث آسیب زا قرار گرفته اید

روش های درمانی برای تروما

هیچ درمانی برای تروما و همچنین رفع سریع درد و رنج ناشی از آن وجود ندارد. اما امید هست. طیف گسترده ای از روش های درمانی مؤثر وجود دارد و دسترسی به آن ها آسان است. بهترین گزینه برای بازماندگان تروما، همکاری با یک درمانگر یا درمانی است که به صورت تروما محور یا آگاهی دهنده است. بیشتر درمانگران آگاهی دهنده تروما ترکیبی از روش های درمانی را به کار می گیرند.

روش های درمانی روان درمانی شامل روش های مواجهه برای کمک به کاهش حساسیت زایی، رفتار درمانی شمنختی است که به تغییر الگو های فکری و همچنین حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR) که کمک می کند تا بازمانده بتواند خاطرات و رویداد ها را دوباره پردازش کند. روش های درمانی جسمی که از بدن برای پردازش تروما استفاده می کنند، شامل تجربیات سوماتیک و روان درمانی حسی. هیپنوتیزم ، ذهن آگاهی ، درمان کرانیوساکرال ، یوگا حساس به تروما ، هنر درمانی و طب سوزنی همگی می توانند کمک کنند. و آخر اینکه ، بسیاری از افراد از دارو استفاده می کنند – در درجه اول دارو های ضد افسردگی و دارو های ضد اضطراب – که از شدت علائم کاسته و مدیریت آن ها را تسهیل می کند.تروما ممکن است به صورت افسردگی، اضطراب و وسواس نمود پیدا کند. برای درمان آن اقدام کنید.

اختلال تاخیر کلی رشد در کودک چیست؟